ОхътакIэм гупшыса­кIэхэр, анахьэу литературэр гъэпсыгъэныр, ылъэ тегъэуцогъэныр лъэшэу ищыкIэгъагъ. Мы лъэныкъомкIэ Iофы­шхо ашIагъ, я 20-рэ илъэсхэм литературэм гъогу фыхэхыгъэнымкIэ ублэпIэ-егъэжьапIэм щытыгъэхэ КIэрэщэ Тембот, Хьаткъо Ахьмэд ыкIи Цэй Ибра­­- хьи­мэ.

Цэй Ибрахьимэ къуаджэу Щынджые щылэ мазэм и 11-м, 1890-рэ илъэсым къыщыхъугъ. Илъэси 9 ыныбжь охъуфэ ядэжь исэу, кIэлэегъаджэхэм Iоф дашIэзэ, еджапIэм чIэхьаным ар фагъэхьазырыгъ. 1899-рэ илъэсым Екатеринодар дэтыгъэ Кубанскэ Александровскэ илъэ­сих реальнэ училищым чIахьи, илъэсихэ щеджи, аужырэ классым нэсыгъэу иеджэн ыгъэтIылъын фаеу хъугъэ. Джащыгъум илъэс 16 зыныбжь Иб­ра­хьимэ шъхьэIыгъыжьыкIэ амал лъыхъоу ежь-ежьырэу IофшIэ-
ныр ригъэжьагъ. Театрэм билетхэр ыщэу, нотариусым дэжь тхакIоу, пхъэ гъэтIылъыпIэм, зэкIэ зыфагъазэрэр ышIэу ригъэжьагъ. Ащ хэтэу илъэс зых-­зыбл кIуагъэ.
Ытхыхэрэр 1912-рэ илъэсым щегъэжьагъэу хиутыхэ хъугъэ.
Апэрэ рассказхэу «Гореинтеллигент», «Автомобиль» зыфиIохэрэр Петербург къы­щыдэкIыщтыгъэ гъэзетэу «Мусульманская газета» зыфиIорэм къыхиутыгъэх; рассказхэу «Обездоленные», «В сумерках», «Ржавчина» гъэзетэу «Майкопское эхо» къыригъэхьагъэх.

Ибрахьимэ Октябрэ рево­люцием ыпэкIэ гъэсэныгъэ-пуб­лицистическэ IофшIэнышхом пэуцуагъэу щытыгъ. Ащ истатья­хэу «Пятидесятилетняя административная опека», «Против злейшего врага», «Из жизни мусульман Северного Кавказа», «Что нужно?», мыхэм анэ­мыкIхэри купкI зиIэхэу, уахътэр зыфэдэр куоу къыраIотыкIхэу гъэпсыгъагъэх.
1920-рэ илъэсым къыщегъэ­жьагъэу щэIэфэкIэ Цэй Ибра­хьимэ ишъыпкъэу щыIэкIакIэм игъэпсын хэлэжьагъ: Адыгэ хэку исполкомым илъэс зэкIэлъыкIохэм IэнэтIэ зэфэшъхьафхэр щигъэцэкIагъ, чIыгу Iофым пылъ отделым, искусствэмкIэ отделым япэщагъ, очылхэм яхэку Коллегие ипрезидиум итхьамэтагъ, адыгэ тхакIохэм я Ассоциацие исекретарэу Iоф ышIагъ.
Мы зэкIэми аготэу Ибра­хьимэ литературнэ творчествэр зэ­пыуи имыIэу ылэжьыгъ: ­адыгэ прозэм, поэзием, анахьэу ­лъэпкъ драматургием игупшысэ ахилъхьагъ. Советскэ лъэхъаным Цэим ипьесэхэу «КъокIас», «Фэмый», «Шъхьэзакъу» зыфи­Iорэ повестыр, «Фатмэм игу­шIуагъу», «По заветам старины», нэмыкIхэри 1925 — 1929-рэ ыкIи нахь кIасэу, урысы­бзэкIи, адыгабзэкIи «Баснэхэр» къыдэкIыгъэх. Ахэр гъэзетхэм, журналхэм, сборникхэм къащыхиутыгъэх.
Литературнэ творчествэр
Цэй Ибрахьимэ кIэлэцIыкIу­хэм апае произведениехэр ытхыщтыгъэх. 1935-рэ илъэсым «ТхьакIумкIыхьэм ихьадэIус» зыфиIорэ поэмэр тхылъ шъхьа­фэу къыдигъэкIыгъ. Корней Чу­ковскэм иусэ-пшысэхэу «Ба­дзэу, бадзэу, бэдзэ огу» («Муха-Цокотуха»), «Мойдодыр»,
С. Маршак иеу «Днепрэ тезао», Д. Беднэм, Н. Островскэм, А. Безыменскэм япроизведе­ниехэр адыгабзэкIэ зэридзэкIыгъэх.
Революцием ыуж Цэй Иб­рахьимэ итворчествэ публицистикэм, анахьэу жанрэу очеркым чIыпIэ ин щыриIагъ. Ахэм ащыщых тхыгъэхэу «Поездка в Майкоп», «Праздник черкесской музыкальной культуры», «Праздник урожая в Псекупском районе», этнографическэ очерк­хэу «Кожа», «КIапщ» ыкIи тарихъ очеркэу «Авантюра Келеч-­Гирея». Ахэм шэпхъэ шъхьаIэу яIэр документальностыр ары.
Адыгэ IорIуатэми дэлэжьагъ
Адыгэ IорIуатэхэр угъоигъэнхэмкIэ, зэхэфыгъэнхэмкIэ, къы­дэгъэкIыгъэнхэмкIэ, урысыбзэ-
кIэ зэдзэкIыгъэнхэмкIэ Цэй Ибрахьимэ Iофышхо ышIагъ. IорIуатэхэр къызэрэуугъоищтхэмкIэ инструкциер (шIыкIэр) зэхигъэуцуагъ, угъоякIохэм апае экспедициехэр пчъагъэрэ зэхищагъ. Гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтэу Т. КIэращэм ыцIэ зыхьырэм Ибрахьимэ иархив ыугъоигъэхэр бэдэдэ хъоу хэлъых.
Лъэпкъ сэнэхьат
искусствэм
илъэпсэхэщыгъ
Цэим адыгэ профессиональнэ сценическэ искусствэм егъэ­жьапIэ фишIыгъ. Краснодар театрэ техникумыр къыщызэ­Iу­хыгъэным иIахь ин хэлъ, ащ идиректорыгъ, IэпэIэсэныгъэмкIэ щыригъаджэщтыгъэх. Ежь ипьесэхэу ытхыгъэхэр аригъэгъэуцущтыгъэх, ышъхьэкIи режиссерэу, актерэу ахэлажьэщтыгъ. Ащи изакъоп, адыгэ лъэпкъ музыкальнэ искусствэм хэхъоныгъэ инхэр ригъэшIыгъэх, ащ хигъэлэжьагъэх композитор цIэрыIохэу М. Ф. Гнесиныр, Г. М. Концевич, В. Мессман, нэмыкIхэри.
ТхакIор зыщымыIэжь ужым «Ытхыгъэмэ ащыщхэр», «Фатмэм игушIуагъу» зыфиIорэ тхылъхэр къыдэкIыгъэх. ТхакIор къызыхъугъэр илъэси 110-рэ зыщыхъугъэм тефэу урысы­бзэкIэ ытхыгъэхэм ащыщхэр щызэхэугъоягъэхэу «Избранные произведения» ыIоу 2000-рэ илъэсым къыхаутыгъ.
1936-рэ илъэсым Iоныгъом и 7-м Ибрахьимэ идунай ыхъо­жьыгъ, илъэс 46-рэ къыгъэшIагъэр. Ау тхакIом, драматургым, фольклористым ыкIи общественнэ IофышIэшхуагъэм ищыIэныгъэ, итворчествэ Адыгеим ит гурыт еджапIэхэм, сэнэхьат зэгъэгъотыпIэ колледжхэм ыкIи АКъУ-м ифакультетхэм ащыщ­хэм ащызэрагъашIэ. ТхакIор зыкIэхъопсыщтыгъэ шIэныгъэ-­гъэсэныгъэр адыгэхэм агъо­тыгъ.