Top.Mail.Ru

Адыгеим щытырихыгъ

Image description
Ляйсан Невметулинам ихъарзынэщ

Башкортостан щызэлъашIэрэ сурэттех ныбжьыкIэу Ляй­сан Невметулинар Адыгэ Республикэм ихьакIагъ, «Лъэпкъ дэхагъэм икъежьапI» зыфиIорэ проектэу сурэт­техыным епхыгъэр тишъолъыр щигъэцэкIагъ.

IэпэIасэм зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, къалэу Кумертау имэрэу Олег Астаховыр проектым игъэцэкIэнкIэ IэпыIэгъу къыфэхъугъ. IэпэIасэм тэри гущыIэгъу тыфэхъугъ.
Сурэттех ныбжьыкIэм къызэрэтфиIотагъэмкIэ, тхьамафэм Адыгеим нэIуасэ зыфишIыгъ, имузейхэр, и Сурэт къэгъэ­лъэгъуапIэ, ичIыопс дахэ инэрылъэгъугъэх. Iофтхьабзэм къыдыхэлъытагъэу адыгэ бзылъфыгъэ шъуашэм итарихъ зэригъэшIагъ.
ИлъэсиплI хъугъэу сурэттехыным сызIэпищагъэу Урысыем лъэпкъ зэфэшъхьафэу исхэм ябзылъфыгъэ дахэхэм сурэт атесэхы, къалэу Кумертау имузей­хэм къэгъэлъэгъонхэр ащызэхэсэщэх. «Истоки национальной красоты» зыфи­Iорэ проектым лъэпкъ 13-мэ ябзылъфыгъэхэм лъэпкъ шъуашэхэр ащыгъэу хэхьагъ. Адыгеир я 14-рэ хъугъэ. ­Адыгэ бзылъфыгъэ шъуашэм идэхагъэ сиумэхъыгъ, дышъэидагъэр лъэпкъ искусствэу зэрэщытыр хэзгъэунэфыкIыгъ. КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим и Къутамэрэ АР-м и Лъэпкъ музейрэ ащыслъэгъугъэ шъуа­шэхэр дэхэ дэдэх. Музеим ипащэу ШъэуапцIэкъо Аминэт лъэшэу сыфэраз, къысэмызэщэу силъэIухэр къысфигъэцэкIагъ. Джырэ адыгэ модельерхэм яIэшIагъэхэр зэзгъэлъэгъугъэх ыкIи
ахэр къыздэлэжьэнхэу сялъэIугъ. Проект хьалэмэт зэдэдгъэцэкIагъ,
къеIуатэ Ляйсан Невметулинам.
Удмурти, къэзэкъи, ермэли, къэндза­ли, чэчэни, ингуши, дагъыстани, нэ­мыкI лъэпкъхэми ябзылъфыгъэхэм ядэхагъэ къизыгъэлъэгъукIыгъэ, ижъырэ адыгэ шъуашэхэр непэрэ мафэхэм ащыгъхэу ары IэпэIасэм сурэтэу тырихырэр.

Ляйсан Невметулинам ихъарзынэщ


Ляйсан игухэлъ тызыщегъэгъуазэм, тигуапэу тыпэгъокIыгъ. ШъхьэкIэфэныгъэ, зыкIыныгъэ, Iэдэбныгъэ, дэхагъэ зыпхырыщыгъэ Iофтхьабзэр тшIогъэшIэгъон хъугъэ. Ижъырэ саер адыгэ бзылъфыгъэ ныбжьыкIэмэ ащыгъэу ащ атырихыгъ. Лъэпкъ пэпчъ шъуашэм къахегъэщы. Шэн-хэбзэ дахэу тиIэхэр къизыгъэлъэгъукIырэ бзылъфыгъэ шъуашэхэр тиIэпэIасэхэм къагъэлъэгъуагъ. Урысыем лъэпкъэу исым пэпчъ ибзылъфыгъэхэр зэрэдахэр проектым къеушыхьаты,къыIуагъ ШъэуапцIэкъо Аминэт.
Лъэпкъ зэфэшъхьафхэм азыфагу зэгурыIоныгъэ илъынымкIэ культурэм мэхьанэ ин зэриIэр мы проектым къыщызгурыIуагъ. Адыгэ шъуашэ зыщыгъ бзылъфыгъэхэм бзэ къадэзгъотыгъ. Адыгэ лъэпкъым итарихъ шъуашэм чIыпIэ хэхыгъэ зэрэщиубытырэр пкъыгъуа­бэмэ къахэщы. Лъэпкъ тамыгъэхэр, тхыпхъэхэр ахэм ахэолъэгъукIы, шэн-­хабзэхэм, намысым якъэухъумэн мэхьанэу аритыщтыгъэм янэпэеплъых,еIо Ляйсан.
Лъэпкъ музеим ихьакIэщ сурэтхэр щы­тырахыгъэх. Модельерхэу Мыгу Рузанэ, Акъущ Фатимэ, Хъурэнэ Азэ ясэе дыгъэхэр проектым хэхьагъэх.
Адыгэ саер тарихъым иухъума­кIоу, лъэпкъым ыцIэ зыIэтырэ шъуа­шэу сэлъытэ. СызIукIэгъэ лъэпкъыбэмэ яшъуа­шэхэр зэфэшъхьафых, дахэх, адыгэ шъуашэр лъэшэу сыгу рихьыгъ, апэрэу зыщыслъагъ. Адыгэ саер зыщызылъэрэр ыкIи ар къызэкIурэр пшъэшъэ ныбжьыкIэр арэу къысаIуагъ. Саем хэ­шIыхьэгъэ дышъэидагъэм итамыгъэ пэпчъ мэхьанэ горэ иIэу къысфаIотагъ. Лъэпкъ щы­гъыным иIахь шъхьаIэу ­адыгэ паIор зэрэщытыр къызгурыIуагъ. Бзылъфыгъэ паIом илъэпIэгъэ-дэхагъэ зэра­шырэр ар зыщыгъым инэхъой Iэдэбэу хэ­лъыр ары. IэпэIасэхэм ягулъытэ зы­нэсырэр умыгъэшIэгъон плъэкIырэп. Зэ­манхэм къа­хэхыгъэ тарихъ хъугъэ-­шIагъэхэр яIэубытыпIэхэу лъэпкъыр зэ­рыгъозэщт искусствэ лъагэм хэхьэрэ IэшIагъэхэр аIапэхэм къапэкIых. Адыгэ­хэм анапэ зэрэдахэр шъуашэхэм къыраIотыкIы, хигъэунэфыкIыгъ Ляйсан.
Лъэпшъыкъо Фатим.