Мы илъэсым иублэгъу АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат Президентэу Владимир Путиным пшъэ­рылъэу къыфишIыгъэм тетэу Урысыем и ЛIыхъужъ и Дышъэ Жъуа­гъо ритыжьыгъ полковникэу Роман Тороховым иунагъо. Адыгеим щыщхэу фэхыгъэ тичIыгогъухэм яшIэжь ти­шъо­лъыр щагъэлъапIэ, ахэм ащыщэу нэбгыриплI Урысыем и ЛIыхъужъ хъугъэх хэушъхьафыкIыгъэ дзэ-
операцием псэемыблэжьныгъэу къы­щагъэлъэгъуагъэм фэшI. Ахэр — Вадим Лемеш, Роман Тороховыр, Олег Цоковыр ыкIи Валерий Заволянскэр.

Дзэ операцием хэлажьэхэрэмрэ иветеранхэмрэ IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэным иIофыгъо Адыгеим щызэпагъэурэп, ащкIэ гъэIорышIакIор Влади­мир Путиным игукъэкIкIэ зэхащэгъэ Къэралыгъо фондэу «Хэгъэгум и УхъумакIохэр» зыфиIорэм респуб­ликэмкIэ икъутам. Ащ икъоу иIофшIэн зэшIуихыным пае Адыгеим зэкIэ щагъэпсыгъ, Мыекъуапэ игупчэ щагъэкIэжьыгъэ унэм чIэт. Лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ иIофшIэн зэхэ­щагъ: фэгъэкIотэнхэр афашIых, медицинэ, щыгъын ыкIи шхыныгъо фэIо-фашIэхэр ыпкIэ хэмылъэу, мылъку ыкIи юридическэ IэпыIэгъу арагъэгъоты, IофшIапIэ къафагъоты, социальнэ ыкIи щыIэныгъэ Iофыгъоу къэуцухэрэмкIэ адэIэпыIэх.

Дунэе къэгъэлъэгъон-форумэу «Уры­сыер» зыфиIорэм зэрэхэлэ­жьагъэмкIэ республикэр Рэзэныгъэ тхылъкIэ къыхагъэщыгъ. Ар зыщыкIогъэ апэрэ мафэм къыщыублагъэу культурнэ, спорт Iофтхьабзэхэр, зэнэкъокъу, экскурсие зэфэшъхьаф­хэр щызэхащагъэх.

2024-рэ илъэсым муниципальнэ псэупIэхэм ащыщхэм яилъэсишъэ хагъэунэфыкIыгъ — Тэхъутэмыкъое, Красногвардейскэ, Мыекъопэ район­хэм, джащ фэдэу Кощхьэблэ районым иилъэс 90-рэ. Къоджэ псэупIэхэм адэсхэм ящыIакIэ нахьышIу хъуным хэбзэ къулыкъу пстэури дэлажьэ. Медицинэ IэпыIэгъум, гъэсэныгъэм, социальнэ фэIо-фашIэхэм ядэгъугъэ ахэхъо, еджапIэхэмрэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэмрэ, культурэ, спорт учреждениехэр кIэу ашIых, щыIэхэр агъэцэкIэжьых, транспорт инфраструктурэр агъэкIэжьы.

Зыхьэмэ яунагъо зэрифэшъуашэу Адыгеир къыщигъэлъэгъуагъ унагъом и Илъэс фэгъэхьыгъэу Урысыем щызэхащэгъэгъэ апэрэ Iофтхьабзэм. Урысые унэгъо форумэу «Гупсэхэр — кIасэхэр» зыфиIорэм изэнэкъо­къоу «Династии России» зыцIэм икIэух уцугъо зэрихьагъэхэм нэ­мы­кIэу ащ илъэныкъуитIумэ — «Знато­ки Родины» ыкIи «На все руки мас­тер» зыфиIохэрэм текIоныгъэ къащыдахыгъ. Джэджэ районым щыщ Колесниковхэу Викторрэ Светланэрэ Урысые зэнэкъокъоу «Унагъом и Илъэс» зыфиIорэм илъэныкъоу «Унагъор — хабзэхэм яухъумакIу» зыцIэм щатекIуагъэх.
Республикэм джырэ уахътэм кIэ­лэцIыкIу зэрыс унэгъо мин 53-м ехъу щэпсэу, мыхэм ащыщэу — ­9335-р сабыибэ зиIэх. Мыхэм япчъагъэ хэхъо.

Гъот макIэ зиIэ унагъохэу са­бый къызфэхъухэрэм апэрэ щыкIагъэу яIэ хъухэрэмкIэ адэ­IэпыIэгъэным тегъэпсыхьэгъэ къулыкъум Iоф ешIэ, охътэ гъэ­нэ­фагъэм агъэфедэн алъэкIыщт псэуалъэхэр ащ къаретых. Лъэпкъ проектэу «Демографием» къыдыхэлъытэгъэ Iофыгъуа­би зэшIуахы. Ахэм апэIуагъэхьа­нэу мы илъэсым сомэ миллиар­ди 6,5-м нахьыбэ къатIупщыгъ.

Ны-тыхэр зимыIэжь сабый­хэм фэтэрхэр ягъэгъотыгъэнымкIэ программэм ахъщэу пэIуагъахьэрэр мы илъэсым фэдитIукIэ нахьыбэ ашIыгъ, ащ ишIуагъэкIэ кIэлэцIыкIуи 150-рэ яунэхэм арыхьажьыгъэх, мыхэм ащыщэу 103-р Мыекъуапэ щыщых. Ащ нэмыкIэу икIырэ илъэ­сым сомэ миллион 226,5-рэ унэ­гъо ныбжьыкIэхэм къафыхагъэкIыгъ унэгъуи 103-мэ япсэу­кIэ амалхэр нахьышIу ­рашIынхэу.
ПсэупIэхэм ятынкIэ пэрытхэм Адыгеир ахэт. Шъолъырхэм хэхъоныгъэ ягъэшIыгъэнымкIэ проектитф щагъэцакIэ: Мые­къуапэ район зэтегъэпсыхьэгъэ цIыкIуищ, джыри 2 — Ябло­новскэмрэ АдыгеякIэмрэ къа­дэуцощтых.

Лъэпкъ проектэу «Гъогу зэ­те­гъэпсыхьэгъэ щынэгъончъэ­хэр» зыфиIорэр щысэтехыпIэу мы илъэсым зэрэщагъэцэкIа­гъэм пае Адыгеим шIэжь дип­ломрэ «Дышъэ убэлъэ маши­нэрэ» къыфагъэшъошагъ. Ащ имызакъоу, мы лъэныкъомкIэ илъэсым телъытэгъэ IофшIэныр ыухи, 2025-м фэгъэнэфагъэр езыгъэжьэгъэ апэрэ шъолъыр­хэм Адыгеир ащыщ. Илъэсым гъогу километрэ 56-м нахьыбэ щагъэцэкIэжьыгъ. Гъогу фондыр сомэ миллиарди 5,8-рэ зэрэхъу­щтыгъэр.

ЗэкIэмкIи республикэм къыщахьыжьыгъэр проценти 105-кIэ нахьыбэ хъугъэ. КъыдэгъэкIы­жьыным хэхъоныгъэ ин фэзы­шIыщтыр ыкIи IофшIэпIэ чIыпIа­кIэхэм ахэзыгъэхъощтыр Инэм щашIырэ промпаркыр ары. Ин­вестициехэр къыхалъхьанымкIэ шъолъырыр хъопсапIэ зэра­шIырэмкIэ Адыгеим я 15-рэ чIы­пIэ щиIыгъ Лъэпкъ рей­тингым.
Мыекъуапэ изэтегъэпсыхьан мы илъэсми игъэкIотыгъэу дэлэ­жьагъэх. ЗыгъэпсэфыпIэу «Мэз­дахэ» игъэпсын иапэрэ чэзыу пхыращыгъ, Черемушкэм ТекIоныгъэм иурам шъуамбгъо щагъэкIэжьыгъ, гупчэ шъхьаIэмрэ ащ къешIэкIыгъэ унэхэмрэ гъэ­цэкIэжьын куухэр арашIылIэх, ахэм ащыщ хьакIэщэу «ЕвропейскэкIэ» заджэщтыгъэхэ тарихъ унэр.
Мыекъуапэ итарихъ теплъэ нэм къыкIэгъэуцогъэнымкIэ Iоф­ри лъагъэкIуатэ, Евгений Шварц фэгъэхьыгъэ гъогууанэр, нэмыкIхэри агъэхьазырых къа­лэм изекIо лъагъохэм ахагъэ­хьанхэу. Тарихъ унэу «Адыгеим иныбжьыкIэхэр» зыфиIорэ гуп­чэр зычIэтыщтымрэ концерт гъэ­лъэгъуапIэу «Налмэсымрэ» ягъэцэкIэжьын аухы.
Мыгъэ еджэпIи 3 къызэIуа­хыгъ, джыри 3 къаухы. ЕджэпIэ 20 илъэсым агъэкIэжьыгъ, къи­хьащтым — 7. Ащ нэмыкIэу Президентэу Владимир Путиным иунашъокIэ илъэсыкIэм рагъэ­жьэщтых кIэлэцIыкIу IыгъыпIэ­хэм ягъэцэкIэжьын куухэр.
Инэм мыгъэ къыщызэIуа­хыгъ IэзапIэу зы IофшIэгъу уахътэм нэбгырэ 450-рэ зэкIолIэшъущтыр. Мы илъэсым зэкIэмкIи псауныгъэм икъэухъумэн сомэ миллиарди 9,9-рэ пэIуагъэхьагъ.
Мыгъэ АР-м культурэмкIэ и Министерствэ республикэ бюджетым къикIэу сомэ миллион 27,7-рэ къыфыхагъэкIыгъ къоджэ псэупIэхэм, къутырэу Шаумяным ыкIи Пэнэхэс, культурэмкIэ яучреждениехэм ягъэцэкIэжьын куухэм атегъэпсыхьагъэу.
Чъэпыогъум гъэстыныпхъэ шхъуантIэ щатIупщыгъ анахь чыжьэу дзыгъэ къушъхьэ псэу­пIэу Гъозэрыплъэ. Газым итIупщыжьынкIэ программэм игъэцэкIэн зэрэщыкIорэмкIэ Адыгеир къэралыгъом ишъолъыр пэ­рытхэм ахэт.
Илъэсым иублэгъум Мые­къуапэ автобусыкIэ 20 къыфащэфыгъ, транспортым игъэкIэ­жьын лъагъэкIуатэ. КъэуцупIэхэми ахагъахъо, зещапкIэр къызэ­тырагъэнагъ, сомэ 25-рэ, ау водительхэм ялэжьапкIэ къаIэтыгъ.
Электромобильхэр зекIонхэмкIэ кIуачIэ языгъэгъотыщт инфраструктурэм игъэпсынкIэ программэмрэ шъолъырхэм фе­деральнэ IэпыIэгъу зэрарагъэгъотыщт шIыкIэмрэ Урысыем 2022-рэ илъэсым щегъэжьагъэу щаштагъ. Адыгеими проектыр щаублагъ, мыгъэ апэрэ стан­циехэр агъэуцугъэх.
Сатыум хэхъоныгъэ ышIынми иамалхэр республикэм жъугъэу щыпхыращых. Ахэр чанэу агъэ­федэх, анахьэу къоджэ псэупIэ­хэм. Аужырэ илъэсиим яунэе Iоф къызэIуахынымкIэ грантхэр фермер 300-мэ аратыгъэх. Езы­гъэжьэгъэкIэ мэкъумэщышIэхэм грант IэпыIэгъу ятыгъэнымкIэ 2025-рэ илъэсым рахъухьэрэр сомэ миллион 208-рэ фэдиз (2024-мкIэ — сомэ миллиони 123-рэ).

Сурэтхэр: «АМ»-м ихъарзынэщ.