Кавказ биосфернэ за­поведникым шъы­хьэхэр щыкIалъытыкIыжьыгъэх.

ЗэфэхьысыжьхэмкIэ ахэр шъхьэ 1564-рэ мэхъух. Пчъагъэм щыщэу 435-р гъуахъорэ шъыхьэх. БлэкIыгъэ илъэсым егъэ­пшагъэмэ, мыгъэрэ къэгъэлъэгъоныр шъхьи 100 фэдизкIэ нахь макI, ау ар чIыпIэ зырызхэм икъоу къызэрэщамылъытагъэм иушъхьагъоу шIэныгъэлэжьэхэм алъытэ. ПстэумкIэ псэушъхьэхэм япчъагъэ аужырэ илъэсихым зыпкъитыныгъэ хэлъ — 1500 — 1550-м къыреубытэ.
Зэрежагъэхэу, шъыхьэ­хэм япчъагъэ зыщынахьыбэр Бэмбэкъ лъэныкъор ары. КIэлъытыкIыжьыныр зыщыкIогъэ лъэхъаным гъуахъорэ шъыхьэ 128-рэ, макъэ къэзымыгъэIоу 18 ыкIи шъыхьэбзэу 152-рэ ащ къыщалъытагъ. Ахэм адакIоу домбай 93-рэ ыкIи мэзпчэн 54-рэ ахэм апэгъунэгъугъ.
Анцокъо Ирин.