ЗыцIэ амышIэрэ лIыхъужъхэр
АмышIэрэ ДзэкIолIым и Мафэ Урысыем зыщыхагъэунэфыкIырэр мыгъэ илъэсипшI мэхъу. Тыгъэгъазэм и 3-м зэрэтефэрэми лъэпсэ гъэнэфагъэ иI.
Непэ фэдэ мафэм, 1966-рэ илъэсым Хэгъэгу зэошхом илъэхъан пыим пэуцужьызэ зыпсэ зыгъэтIылъыгъэ дзэкIолIэу зыщыщ амышIэрэм икIэнхэу Москва пэмычыжьэу къыщагъотыгъэхэр Кремлым дэжь щагъэтIылъыгъэх. А хъугъэ-шIагъэм илъэс зытешIэгъэ нэуж «АмышIэрэ ДзэкIолIым икъ» зыфаIорэ шIэжь саугъэтыр ащ дэжьым къыщызэIуахыгъ.
Хэгъэгу зэошхор заухыгъэр илъэс 80-м кIахьэми, къэкIорэ илъэсым ар хэдгъэунэфыкIыщт, ащ фэдэу зыщыщыр амышIэу фэхыгъэ дзэкIолIхэм якIэнхэу Урысыем ичIыпIэ зэфэшъхьафхэм къащагъотыжьырэр бэ. ГущыIэм пае, АР-м иветеранхэм я Совет щызэхэщэгъэ лъыхъокIо купэу «ШIэжь» зыфиIорэм мы илъэсым дзэкIолI заулэхэм якъупшъхьэхэр къыгъотыжьыгъэх ыкIи зэряфэшъуашэу агъэтIылъыжьыгъэх. Ахэм яз къухьэлъэтэзефэу (летчикэу) А. В. Петровыр. ЗыдэщыIэр амышIэхэрэм ясатырэ ар хэтыгъ. Ау лъыхъокIо купэу «ШIэжьым» хэтхэм ащ икIэнхэр псэупIэу Краснооктябрьскэм къыщычIагъэщыгъэх ыкIи зыщыщыр агъэунэфыгъ. Ащ фэшъхьафэу, мы илъэсым игъэтхэпэ мазэ псыхъоу Шъхьэгуащэ пэмычыжьэу, Мыекъуапэ иурамэу Кировым тет унэу N 16-м ихатэ дзэкIолIищым якъупшъхьэхэр къыщагъотыжьыгъэх. ЗэрагъэунэфыгъэмкIэ, ахэр я 31-рэ шхончэо дивизием идзэкIолIыгъэх. Хэгъэгу зэошхом илъэхъан нэмыцыр Мыекъуапэ къызекIум, пыир лъэмыджым къызэпырымыкIыным фэшI пэуцужьыгъагъэхэм ахэр ахэтыгъэх. Мыгъэ, шышъхьэIум и 9-м, ифэшъуашэм тетэу ахэр къалэм щагъэтIылъыжьыгъэх. ДжырэкIэ зыщыщхэр агъэунэфыгъэгоп, ащкIэ IофшIэнхэр лъэкIуатэх.
ЛъыхъокIо купэу «ШIэжьыр» илъэситфыкIэ узэкIэIэбэжьмэ зэхащагъ. А уахътэм къыкIоцI шIагъэу иIэри бэ.
— ПсэупIэу Краснооктябрьскэм ихьанэ-гъунэхэм — къухьэлъэтитIу, Безводнэм зы къащыдгъотыжьыгъ. ТиIофшIэнхэм ныбжьыкIэхэр ахэтэгъэлажьэх. Тарихъыр анэхэмкIэ алъэгъу. Мыщ фэдэ лъыхъон IофшIэнхэр лъыдгъэкIотэнхэ фае. ЛIэужыкIэхэм хэкупсагъэ ахэлъэу пIугъэнхэмкIэ ащ мэхьанэшхо иI, — къыддэгощагъ АР-м иветеранхэм я Совет щызэхэщэгъэ лъыхъокIо купэу «ШIэжьым» ипащэу Владимир Сахно.
АмышIэрэ ДзэкIолIым и Мафэ фэгъэхьыгъэ шIэжь зэхахьэхэр непэ Адыгеим щыкIощтых. Зыщыщ амышIэрэ дзэкIолIхэу я Хэгъэгу къаухъумэзэ фэхыгъэхэм ахэр афэгъэхьыгъэщтых.
Анцокъо Ирин.