Теуцожь Нухьэ общественнэ ыкIи политическэ IофышIэшхуагъ. Зэлъа­шIэрэ лъэпкъ усакIоу Теуцожь Цыгъо ыкъо къуаджэу Гъобэкъуае 1904-рэ илъэсым къыщыхъугъ.

Коммунистическэ университетэу Сталиным ыцIэкIэ щытым тарихъымкIэ ифакультет Москва къыщиухыгъ. Партийнэ-советскэ къулыкъухэм Iоф ащи­шIагъ, анахь пшъэдэкIыжь ин зыпылъ IэнатIэхэр ащигъэцэкIагъ. Зэошхом илъэхъан, нэмыц-фашист техакIохэм Адыгеир заубытым, Теуцожь Нухьэ хэку подпольнэ организацием иIэшъхьэте­тыгъ. Зэо ужым Адыгэ хэкум и ВКП(б) ия 2-рэ секретарыгъ, ащ ыужым хэку Комитетым пропагандэмрэ агитациемрэкIэ исекретарыгъ. 1949-м къыщегъэжьагъэу 1952-рэ илъэсым нэс Адыгэ хэку исполкомым итхьамэтагъ. 1954-рэ илъэсым Адыгэ кIэлэегъэджэ училищэу Советскэ Союзым и ЛIыхъужъэу Андырхъое Хъу­сен ыцIэ зыхьырэм ипащэу агъэнэфагъ. ЛIы Iуш гъэсагъэр сыдрэ Iоф фагъэзагъэми, егугъоу, ар зэрэзэшIуихыщтым ишъыпкъэу пылъыгъ. ШIэныгъэшхо IэкIэлъыгъ, цIыфыгъэ ини хэлъыгъ.
Теуцожь Нухьэ апэрэ лъэпкъ сэнэхьат зэгъэгъотыпIэу Адыгэ педучилищым материальнэ-техническэ лъапсэ фэшIыгъэным, ублэпIэ классхэмкIэ хэкум пае кIэлэегъаджэхэр гъэхьазырыгъэнхэм, яфэшъошэ шIэныгъэ-гъэсэныгъэ ыкIи пIуныгъэ шIыкIэ-амалхэр ахэм аIэкIэлъхьэгъэнхэм лъэшэу ыкIуачIэ хилъхьагъ, мы Iофыри зэрифэшъуашэу зэшIуих­ыгъ. 1958-рэ илъэсым Теуцожь Нухьэ Адыгэ тхылъ тедзапIэм политическэ литературэмкIэ иредакторэу агъакIо, ащи ишIэныгъи иамали къыщылъэгъуагъ.
Нухьэ щэIэфэкIэ игъашIэ иадыгэ лъэпкъ тыригощагъ, акъыл-къулайи, шIэныгъэшхуи, цIыфыгъэ хабзи хэ­лъыгъ. ЛIым ищыIэныгъэ 1963-рэ илъэсым ыухыгъ, бэгъашIэ мыхъугъэми, шIагъэу иIэр бэдэд. Икъуаджэу Гъобэкъуае ар щагъэтIылъыжьыгъ, ыцIэ лъэпкъ тарихъым къыхэнагъ.
Мамырыкъо
Нуриет.