Шъолъырым ихэхъоныгъэкIэ Iофыгъо шъхьаIэхэр
Адыгэ Республикэм иминистрэхэм я Кабинет иIэгъэ зэхэсыгъом зыщатегущыIагъэхэр мы илъэсым цифровизациемкIэ зынэсыгъэхэр, республикэм 2036-рэ илъэсым нэс социальнэ-экономикэ хэхъоныгъэу ышIыщтым и Стратегие гъэунэфыгъэныр, къэралыгъо программэу «Къуаджэхэм зэдиштэу хэхъоныгъэ ягъэшIыгъэныр», къэралыгъо товархэм якъэщэфын зэрищыкIагъэм лъыкIахьэу зэхэщэгъэныр.
Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат пшъэрылъ зэрэфишIыгъэм тетэу зэхэсыгъор зэрищагъ АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэу КIэрэщэ Анзаур.
Зэхэсыгъом хэлэжьагъэх АР-м и Къэралыгъо Совет – Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, хэбзэухъумэкIо, федеральнэ ыкIи шъолъыр къулыкъухэм яIэшъхьэтетхэр, муниципалитетхэм япащэхэр.
АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэ игуадзэу – цифрэ хэхъоныгъэмкIэ, къэбар ыкIи телекоммуникационнэ технологиехэмкIэ министрэу Шыу Заурбэч къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, цифровизацием ылъэныкъокIэ лъэпкъ гухэлъхэм атегъэпсыхьагъэу хэбзэ къулыкъухэм республикэм щызэшIуахырэ IофшIэным шIуагъэу къытырэр лъэныкъуи 5-кIэ агъэунэфы: къэралыгъо Iофхэм пэщэныгъэ адызехьэгъэныр, къэлэ хъызмэтымрэ псэолъэшIынымрэ, общественнэ транспортыр, гъэсэныгъэр, псауныгъэм икъэухъумэн.
Ащ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, Урысыем цифрэ технологиехэмкIэ и Министерствэ 2024-рэ илъэсым ыкIэм ехъулIэу Адыгеим а лъэныкъомкIэ Iофыгъоу зэшIуихыхэрэр процент 77,8-м нигъэсынэу къыфигъэнэфэгъагъэмэ, республикэм ар процент 78,41-м щынагъэсыгъ. Лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ гухэлъхэу яIагъэхэм къарагъэхъугъ.
Общественнэ транспортым лъэшэу анаIэ тырагъэтын фаеу непэкIэ пшъэрылъ къэуцугъ. Цифровизацием епхыгъэу угущыIэн хъумэ, Iофхэм язытет джырэкIэ дэгъу пIон плъэкIыным пэчыжь. ТранспортымкIэ Iэрылъхьэу ахъщэр амытыныр, видеолъыплъэным иамалхэмкIэ салонхэр зэтегъэпсыхьэгъэнхэр, щынэгъончъэным къыдилъытэрэ техникэ амалхэр гъэфедэгъэнхэр ыкIи нэмыкIхэр икъоу къыдэмылъытагъэхэ хъущтэп.
Илъэсэу икIыгъэм муниципальнэ къэлэ автопаркым джырэ уахътэм диштэрэ автобус 20 къыхэхъуагъ, мы илъэсым – 21-рэ. Илъэсым ыкIэм нэс джыри автобуси 9 къащэфынэу ары, ахэр дэгъоу зэтегъэпсыхьэгъэщтых, видео ыкIи навигационнэ Iэмэ-псымэхэр ахэтыщтых.
АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэ цифровизациемкIэ лъэныкъо пэпчъ мэхьанэу иIэр къыхигъэщыгъ.
«Экономикэмрэ социальнэ лъэныкъомрэ тапэкIи хэхъоныгъэ ашIыным, цIыфхэм яфедэхэм япхыгъэ Iофыгъохэр нахь шIогъэ ин хэлъэу зэшIохыгъэнхэм апае цифровизацием къытырэ амалхэр зэкIэ непэ дгъэфедэнхэ фае», — къыIуагъ КIэрэщэ Анзаур.
2036-рэ илъэсым нэс республикэм социальнэ-экономикэ хэхъоныгъэу ышIыщтым и Стратегие изэхэгъэуцон фэгъэхьыгъэу къаIуагъэм къэзэрэугъоигъэхэр едэIугъэх. АР-м экономикэ хэхъоныгъэмкIэ ыкIи сатыумкIэ иминистрэу Шэуджэн Заур къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, 2024-рэ илъэсым тыгъэгъазэм и 1-м къыщыублагъэу а проектым Iофэу дашIэщтыр аублэн фае. Стратегием хэлэжьэщтхэм ащыщых министерствэхэр ыкIи ведомствэхэр, республикэмкIэ общественнэ мэхьанэ зиIэ зигъо Iофыгъоу къэуцухэрэм афэгъэзагъэхэр.
«Республикэм социальнэ-экономикэ хэхъоныгъэу ышIыщтым и Стратегие анахь мэхьанэшхо зиIэ документэу плъытэн плъэкIыщт, теурыкIуагъэ ащ къыхафэ хъущтэп. МуниципалитетхэмкIэ ащ игъэхьазырын елъытыгъэу пшъэдэкIыжь зыхьыщтхэр чIыпIэхэм япащэхэр ары, министерствэхэмрэ ведомствэхэмрэкIэ – Iэшъхьэтетхэр ары. Республикэм ихэхъоныгъэкIэ анахь мэхьанэшхо зиIэ лъэпсэкъэкIуапIэхэм ялъытыгъэу пшъэрылъэу щытхэми, ахэр гъэцэкIагъэ зэрэхъущтхэ шIыкIэми игъорыгъозэ зэхъокIыныгъэ горэхэр афашIынхэ алъэкIыщт», — къыхигъэщыгъ КIэрэщэ Анзаур.
Ащ нэужым къэралыгъо программэу «Къуаджэхэм зэдиштэу хэхъоныгъэ ягъэшIыгъэныр» зыфиIорэм игъэцэкIэн зэрэкIуагъэм фэгъэхьыгъэу къэгущыIагъ АР-м мэкъу-мэщымкIэ иминистрэу Къуанэ Анзаур.
Ащ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, мы илъэсым программэм къыдилъытэрэ Iофтхьабзэхэм язэшIохын федеральнэ, республикэ ыкIи муниципальнэ лъэныкъохэм къахэкIыгъэ сомэ миллиард фэдиз пэIухьагъ. IофшIэнхэр Красногвардейскэ, Мыекъопэ, Джэджэ, Шэуджэн ыкIи Кощхьэблэ районхэм ащыкIуагъэх.
Мылъкур зыпэIухьагъэр еджапIэм, культурэмрэ гъэсэныгъэмрэ афытегъэпсыхьэгъэ гупчэм, спортивнэ комплекси 2-м яшIын, псырыкIопIэ километрэ 17-м игъэтIылъын, культурэм и Унэ иигъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьын, муниципальнэ стадионым ишIын, кIэлэцIыкIу-ныбжьыкIэ спорт еджапIэм игъэцэкIэжьын. Къоджэ гъогу километри 3,3-рэ агъэцэкIэжьыгъ. Ащ нэмыкIэу гъогу километрэ 1,6-рэ зэтырагъэпсыхьажьы. Зы парк, общественнэ чIыпIитIу зэтырагъэпсыхьагъ, IэпэIэсэныгъэ ин зиIэ IофышIэхэр яIэ хъунхэмкIэ мэкъумэщ товархэм якъэхьыжьын фэгъэзэгъэ IофшIэпIитIумэ IэпыIэгъу афэхъугъэх.
АР-м иминистрэхэм я Кабинет ипащэ къэралыгъо программэхэм къыдалъытэрэ мылъку къэкIуапIэхэр нахь шIуагъэ хэлъэу гъэфедэгъэнхэ зэрэфаер къыхигъэщыгъ.
«НепэкIэ анахь мэхьанэ зиIэр гъэхъагъэу тшIыгъэхэм къакIетымыгъэчэу тапэкIи къоджэдэсхэм щыIакIэу яIэр нахьышIу хъуным тегъэпсыхьэгъэ Iофтхьабзэхэр зехьэгъэнхэр ары. Мыщ дэжьым тынаIэ тедгъэтын фае псэуалъэхэу ашIыхэрэм ящыкIэгъэ тхылъхэр тэрэзэу ыкIи игъом зэхэгъэуцогъэнхэм», — къыIуагъ КIэрэщэ Анзаур.
Зэхэсыгъом икIэухым 2024-рэ илъэсым иапэрэ мэзи 9 республикэм ифэныкъоныгъэхэм апае товархэу къащэфыгъэхэм, IофшIэнхэу агъэцэкIагъэхэм, фэIо-фашIэхэу зэшIуахыгъэхэм япхыгъэ Iофыгъом тегущыIагъэх. АщкIэ къэгущыIагъ АР-м къащэфыхэрэм ылъэныкъокIэ зэзэгъыныгъэхэр зэрэзэдашIыхэрэм епхыгъэ Iофтхьабзэхэм язэшIохын фэгъэзэгъэ Комитетым итхьаматэу Мэкъулэ Назир.
АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэ ведомствэхэмрэ организациехэмрэ япащэхэм анахьэу анаIэ зытыраригъэдзагъэр аукционхэм афэгъэхьыгъэ тхылъхэр тэрэзэу зэхэгъэуцогъэнхэр, товархэу къащэфыхэрэр уплъэкIугъэнхэр, 2025-рэ илъэсымкIэ контрактациер игъом къызэIухыгъэныр ыкIи зэзэгъыныгъэу зэдашIыхэрэмкIэ уасэхэм илыягъэу ашIомыкIынхэр ары.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу къытырэ къэбархэмкIэ
Тхьаркъохъо
Сафыет.