Top.Mail.Ru

Социальнэ Iофыгъохэр анахьшъхьаIэх

Адыгэ Республикэм социальнэ-IофшIэн зэфыщытыкIэхэр щыгъэIорышIэгъэнхэмкIэ лъэныкъуищ зыхэхьэрэ Комиссием зэхэсыгъо иIагъ. Ар зэрищагъ АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэ игуадзэу, финансхэмкIэ министрэу Виктор Орловым.

Сэкъатныгъэ зиIэхэм IофшIапIэхэр республикэм зэрэщарагъэгъотыхэрэм фэгъэхьыгъэу зэхэсыгъом къыщыгущы­Iагъ цIыфхэм IофшIэпIэ чIыпIэ ягъэгъотыгъэнымкIэ къэралыгъо къулыкъум и ГъэIорышIапIэу АР-м щыIэм ипащэу Галина Цыганковар. Ащ къызэриIуагъэм­кIэ, къулыкъум ипшъэрылъхэм къадыхэ­лъытагъэу мы купым хахьэхэрэм екIолIэкIэ шъхьаф къыфыхахызэ квотэкIэ IофшIэпIэ чIыпIэхэр къафагъотых.
Урысыем и Социальнэ фонд АР-мкIэ и Къутамэ къызэритыгъэмкIэ, 2024-рэ илъэсым имэзипшIэу пыкIыгъэм сэкъа­т­ныгъэ зиIэ 29549-рэ республикэм щэпсэу. Ахэм ащыщэу мин 13-м ехъумэ аныбжьыкIэ Iоф ашIэн амал яI. Мы уахътэм ехъулIэу нэбгырэ 38822-рэ мэлажьэ. ШъолъырымкIэ сэкъатныгъэ зиIэхэу IофшIапIэ зэрагъэгъотыгъэхэм япчъагъэ процент 28,8-м кIахьэ. Урысыер пштэмэ, гурытымкIэ, ар нахьыб, Къыблэ федеральнэ шъолъырым икъэгъэлъэгъонхэмкIэ Адыгеим ящэнэрэ чIыпIэр ыIыгъ.
2024-рэ илъэсым чъэпыогъум и 1-м ехъулIэу шъолъырымкIэ квотэ зыпылъ IофшIэпIэ чIыпIи 117-рэ сэкъатныгъэ зиIэхэм апае къыдыхэлъытагъ. Процент 85,5-м ар арагъэгъотыгъ. Мы илъэсым IофшIапIэ лъыхъухэу гупчэм нэбгыри 119-мэ зыкъыфагъэзагъ. МэзипшIым къыкIоцI сэкъатныгъэ зиIэ 82-мэ е процент 68,9-мэ IофшIапIэхэр къафагъотыгъэх. УФ-м IофшIэнымкIэ и Министерствэ иунашъо къызэригъэнафэу АдыгеимкIэ планэу щыIэр процент 60-р ары, къыIуагъ Г. Цыганковам.
Ащ къызэриIуагъэмкIэ, гупчэр чанэу медико-социальнэ экспертизэм дэлажьэ. Мы илъэсым сэкъатныгъэ зиIэхэм Iоф адэшIэгъэнымкIэ гъогогъу 60-рэ упчIэжьэгъу афэхъугъэх, пэшIорыгъэшъ Iофтхьэбзи 132-рэ предприятиехэм адызэра­хьагъ, унэшъо 36-рэ афашIыгъ.
Ащ нэмыкIэу гупчэм фондэу «Хэгъэ­гум иухъумакIохэм» чанэу Iоф дешIэ. ЯIофышIэ фондым мафэ къэс щыIэу хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм ыкIи ахэм яунагъохэм адэлажьэ.
АР-м ипрофсоюзхэм я Федерацие итхьаматэ игуадзэу Ирина Семеновар АР-м и ЛIышъхьэ иунашъо хахьэу муниципальнэ образованиеу «Мыекъопэ районым» щыпсэухэрэм яIофшIэн фитыныгъэхэр ыкIи яшIоигъоныгъэхэр зэрагъэцакIэхэрэм къытегущыIагъ. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, бюджет организациехэм ащыщхэм ублэпIэ организацие 13 къащызэIуахыгъ ыкIи Iоф ашIэ. Хэбзэ къулыкъухэм, профсоюзхэм ыкIи IофшIэпIэ чIыпIэхэр языгъэгъотыхэрэм зэзэгъыныгъэ зэдашIыгъэу мэлажьэх.
2025-рэ илъэсым республикэ бюджетым ипроект къыдыхэлъытагъэу социальнэ мэхьанэ зиIэ лъэныкъохэм ягъэ­цэкIэн процент 60-м ехъу зэрэпаIуагъэ­хьащтыр къыIуагъ Виктор Орловым. Ащ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, хэбзэIахь ыкIи мыхэбзэIахь хахъоу къаIэкIэхьащ­тым, джащ фэдэу федеральнэ гупчэм къикIыщт зэкIамыгъэкIожьырэ мылъкум япчъагъэ ялъытыгъэу хъарджхэр агъэ­нэфэщтых. Сомэ миллиард 39,4-рэ зытефэрэ къэралыгъо программэ 23-мэ ягъэцэкIэн ары республикэм игъэцэкIэкIо хэбзэ къулыкъухэм мыщ дэжьым анахьэу анаIэ зытырагъэтыщтыр.
КIАРЭ Фатим.