Top.Mail.Ru

Наркотикхэм апэшIуекIогъэнымкIэ IофшIэныр

Адыгэ Республикэм наркотикхэм апэшIуекIогъэнымкIэ и Комиссие изэхэсыгъо щате­гущыIагъэх наркотикхэр хэбзэнчъэу къызIэкIагъэхьанэу зэрэпылъхэм къыкIегъэчыгъэным, наркоманиер къызэузыхэрэм яIэзэгъэным шIуагъэу къыхьырэм зыкъегъэIэты­гъэ­ным, республикэм наркотикхэм ягъэфедэнкIэ Iофхэм язытет зэрэщылъыплъэхэрэм япхыгъэ Iофыгъохэм.

Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат пшъэрылъ зэрэфишIыгъэм тетэу зэхэсыгъор зэрищагъ АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ иминистрэу Олег Безсмельницыным.
Комиссием иIофшIэн хэлэжьагъэх АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, ми­нистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэу КIэ­рэщэ Анзаур, федеральнэ инспектор шъхьаIэу Сергей Дрокиныр, хэбзэухъу­мэкIо ыкIи уплъэкIокIо къулыкъухэм, муниципалитетхэм япащэхэр.
Хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ Министерствэм къызэритыгъэмкIэ, 2024-рэ илъэ­сыр къызихьагъэм къыщыублагъэу нар­котикхэр хэбзэнчъэу агъэфедагъэу гъо­гогъу 464-рэ республикэм къыщы­хагъэщыгъ, 203-мкIэ уголовнэ Iофхэр хьыкумым IэкIагъэхьагъэх. Нэбгырэ 92-мэ уголовнэ пшъэдэкIыжь арагъэ­хьыгъ, наркотик килограмми 7,5-м ехъурэ къакъуахыгъ, наркотик зыхэлъхэу къэкIыхэрэм афэдэ килограмм 200-м ехъу агъэкIодыгъ. НыбжьыкIэхэм ащ фэдэ тхьамыкIагъохэр къахэмыфэнхэм фэгъэхьыгъэ Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэм къадыхэлъытагъэу лекцие ыкIи зэ­дэгущыIэгъу мин 1,5-рэ фэдиз зэха­щагъ. Къулыкъум иIофшIэн илъэныкъо шъхьа­Iэхэм ащыщ интернеткIэ наркотикхэр IузыгъэкIыхэрэм гъогур афыпыбзыкIыгъэныр. Мы илъэсым ащ фэдэ бзэджэшIэгъэ 259-рэ агъэунэфыгъ, зэхафыгъэр — 166-рэ.
АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ и Министерствэ ипащэ наркотикхэм апэшIуекIорэ IофшIэнэу агъэцакIэрэр къыIотагъ. Мы илъэсым кIэлэеджэкIо мин 26,8-мэ (процент 97,8-м) социальнэ-психологическэ тестхэр адашIыгъэх. Зэрар цIыфхэм языхын зылъэкIыщт зекIуакIэхэр зыхэлъхэр къыхагъэщыгъэх. Ащ дакIоу мыхъо-мышIагъэхэм кIэлэцIыкIухэмрэ ныбжьыкIэхэмрэ ахэщагъэ мыхъунхэм фытегъэпсыхьэгъэ Iофтхьабзэу зэрахьэхэрэм шъхьафэу ягугъу къашIыгъ.
Наркотикхэм япхыгъэ бзэджэшIагъэ­хэр зезыхьэхэрэм апэшIуекIорэ Iоф­тхьэбзэ тедзэхэр зэрахьанхэу, зэхэфын IофшIэныр къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ ыкIи интернетымкIэ алъыгъэIэсыгъэным фытегъэпсыхьэгъэ Iофыгъоу зэшIуахы­хэрэмкIэ нахь чаныгъэ къызхагъэфэнэу къулыкъухэм пшъэрылъ афашIыгъ.
Псауныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ, Iоф­шIэнымрэ социальнэ хэхъоныгъэм­рэкIэ министерствэхэм япащэхэм къа­Iотагъ наркоманхэр щыIэныгъэм хэгъэгъо­зэжьыгъэнхэмкIэ Iофэу адашIэрэм шIуа­гъэу къытырэм джыри нахь зыкъегъэIэтыгъэным фэгъэхьыгъэу. 2024-рэ илъэсым наркотикхэм апыщэгъэ нэбгырэ 479-рэ агъэунэфыгъ, япсауныгъэ лъэшэу наркотикхэм зэрэзэщагъэкъуагъэр къэзыушыхьатырэ диагнозыр нэбгы­рэ 546-мэ афагъэуцугъ. 2024-рэ илъэ­сым пыкIыгъэ мэзи 9-м нэбгырэ 269-мрэ щыIэныгъэм хэгъозэжьынхэмкIэ IофшIэн гъэнэфагъэ адызэшIуахыгъ. Мы илъэсым сомэ миллиони 2,25-рэ фэдиз Iофтхьабзэу ащкIэ зэшIуахыщтхэм къафыха­гъэкIыгъ. 2017-рэ илъэсым къыщыублагъэу хэушъхьафыкIыгъэ гупчэхэм ащ фэдэ нэбгырэ 19-мэ яфэIо-фашIэхэр щафагъэцэкIагъэх. Ахэм ащыщэу нэбгы­рэ 14-мэ IэзэнымкIэ курсыр аухыгъ, нэбгыри 3-мэ ащ фэдэ IэпыIэгъу ямыщыкIагъэу алъыти, яIэзэнхэм къафеуцолIагъэхэп.
Комиссием унашъоу ышIыгъэм къызэ­рэщиIорэмкIэ, наркоманием пэшIуекIорэ шIыкIэу агъэфедэхэрэр уахътэм диштэу нахь тэрэзэу зэхэщэгъэнхэ фае, нарколог IэпэIасэхэри а лъэныкъомкIэ зэрящыкIагъэхэр къыхагъэщыгъ.
АР-м и ЛIышъхьэ и ГъэIорышIапIэу республикэм ищынэгъончъагъэ иIофыгъохэм афэгъэзагъэм ипащэ кIэуххэр зэфихьысыжьхэзэ къыхигъэщыгъ 2024-рэ илъэсым наркотикхэм алъэныкъокIэ республикэм иIофхэм язытет зыфэдэр ыкIи 2025-рэ илъэсым наркотикхэм апэшIуекIорэ Комиссием зэхэсыгъоу иIэщтхэм яплан аухэсыгъ.
Хэутыным фэзыгъэхьазырыгъэр Тхьаркъохъо Сафыет.