АдыгабзэмкIэ губзыгъэхэр
Апэрэ шъолъыр зэнэкъокъоу «Губзыгъэхэр» зыфиIорэр мы мафэхэм Адыгэ Республикэм
и Лъэпкъ музей щыкIуагъ.
Я 8 — 11-рэ классхэм ащеджэхэрэ ныбжьыкIэхэм адыгабзэм, адыгэ культурэм, тарихъым алъэныкъокIэ яшIэныгъэхэр къагъэлъэгъуагъэх. Зэнэкъокъур мэфитIо кIуагъэ, зэкIэмкIи куп 11 хэлэжьагъ, ахэр Мыекъопэ гурыт еджапIэхэу NN 2-м, 13-м, 5-м, 22-м ыкIи Адыгэ республикэ гимназием якIэлэеджакIох, джащ фэдэу Адыгэкъалэ, Шэуджэн, Кощхьэблэ, Красногвардейскэ, Тэхъутэмыкъое ыкIи Теуцожь районхэм къарыкIыгъэх. Куп пэпчъ нэбгырэ тфырытф хэтыгъ, зэкIэмкIи кIэлэеджэкIо 55-мэ яшIэныгъэхэр къагъэлъэгъуагъ.
АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ и Министерствэ, АР-м культурэмкIэ и Министерствэ, гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтэу КIэрэщэ Тембот ыцIэ зыхьырэр, Адыгэ къэралыгъо университетыр Iофтхьабзэм изэхэщакIох, шIушIэ фондэу «Гухэлъ» зыфиIорэр икIэщакIу. Адыгэм инеущрэ мафэ ыгъэгумэкIхэу мы зэнэкъокъур ахэм рагъэкIокIыгъ.
Iофтхьабзэр зэращагъ АР-м изаслуженнэ журналистэу ТIэшъу Светланэрэ филологие шIэныгъэхэмкIэ кандидатэу Нэгъэрэкъо Казбекрэ. ШэкIогъум и 20-м ныбжьыкIэхэм шIэныгъэу аIэкIэлъхэмкIэ заушэтыгъ, лъэныкъо зэфэшъхьафхэм япхыгъэ упчIэ 60-мэ яджэуапхэр къаратыжьыгъэх. Анахь дэгъоу къыхахыгъэхэр Шэуджэн районым ыкIи Адыгэкъалэ къарыкIыгъэхэр ары, ахэр ятIонэрэ мафэм зэнэкъокъугъэх.
Гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтым ипащэу, философие шIэныгъэхэмкIэ докторэу ЛIыIужъу Адам шIуфэс гущыIэхэмкIэ къэзэрэугъоигъэхэм закъыфигъэзагъ, Адыгабзэм изэгъэшIэнкIэ, ныбжьыкIэхэм тарихъыр ашIэнымкIэ мыщ фэдэ Iофтхьабзэхэм яшIогъэшхо къызэрыкIощтыр, республикэмкIи, адыгэ лъэпкъымкIи мэхьанэшхо иIэу зэрилъытэрэр къыхигъэщыгъ. Тыдэ щыIэхэми адыгабзэкIэ гущыIэнхэу, абзэ ащымыгъупшэнэу, рыгушхонхэу ныбжьыкIэхэм закъыфигъэзагъ.
Апэрэ уцугъом текIоныгъэ къыщыдэзыхыгъэ купхэу «Гугъэ» ыкIи «Щэбзащ» зыфиIохэрэм нэужым яшIэныгъэхэр къагъэлъэгъуагъэх. Адыгабзэм рыгушхохэу, зэрэадыгэм щыгушIукIхэу зэрэщытхэр ныбжьыкIэхэм япэублэ гущыIэ къыщыхагъэщыгъ.
Зэнэкъокъур адыгэбзэ къабзэкIэ едзыгъуищэу гощыгъэу кIуагъэ. Апэрэм куп пэпчъ упчIэ щырыщ фагъэзагъ, такъикъитIум къыкIоцI джэуапхэр къаратыжьын фэягъ. ЯтIонэрэм упчIэ 50 зырыз тхьапэм тетэу аратыгъ, охътэ кIэкIым къыкIоцI джэуапхэр къаратыжьыгъэх, нэужым пхъуантэм дэлъ пкъыгъохэр къашIагъэх.
Хьатыгъужъыкъое гурыт еджапIэм къикIыгъэхэр зыгъэхьазырыгъэхэр адыгэ хабзэр языгъэшIэрэ кIэлэегъаджэу Хьамырзэкъо Фатим.
— Зэнэкъокъур лъэшэу тыгу рихьыгъ, шIэныгъэ куухэр уиIэу укъекIолIэн фэягъ. Ащ зэрифэшъуашэу зыфэдгъэхьазырыгъ, шъыпкъэу пIощтмэ, къиныгъэ, тызынэмысыгъэ лъэныкъо щыIэп. Непэ кIэлэеджакIохэм яшIэныгъэхэр къызэрагъэлъэгъощт закъор арэп, амышIэри зэхахы, агу раубытэ. Лъэпкъым ихъишъэ, бзэр, литературэр, IорыIуатэр ыкIи нэмыкI лъэныкъохэр нахь игъэкIотыгъэу зэрагъэшIэн амал яI, — къыIуагъ Фатимэ.
Адыгэкъалэ дэт гурыт еджапIэхэм ащеджэхэу адыгабзэр анахь дэгъоу зышIэхэрэр къыхахыгъэх, гурыт еджапIэу N 3-м адыгабзэмкIэ икIэлэегъаджэу Хьалилэ Светланэ ныбжьыкIэхэм ахэтэу къэкIуагъ, ары
зыгъэхьазырыгъэхэри. Апэрэ уцугъом текIоныгъэ къызэрэдахыгъэр ягуапэ зэрэхъугъэр ащ къыIуагъ. Гъэмафэм къыщегъэжьагъэу мы зэнэкъокъум зыфагъэхьазырыгъ. Адыгэ шэн- хабзэхэм, адыгэ литературэм, фольклорым ыкIи нэмыкIхэм нахь игъэкIотыгъэу анэсыгъэх. Лъэпкъым итарихъ, ищыIэкIэ-псэукIэ зыфэдагъэр, шэн-хабзэхэр нахь игъэкIотыгъэу ашIэнхэмкIэ мыщ фэдэ зэнэкъокъухэм мэхьанэшхо зэряIэр кIэлэегъаджэм къыхигъэщыгъ.
Зэнэкъокъум изэфэхьысыжькIэ анахь дэгъоу зыкъэзыгъэлъэгъуагъэр Шэуджэн районым къикIыгъэ купэу «Гугъэр» ары. Щытхъу тхылъхэмрэ сомэ мини 100-рэ ащ хэтхэм афагъэшъошагъ, ятIонэрэ чIыпIэ къыдэзыхыгъэ Адыгэкъалэ къикIыгъэхэм щытхъу тхылъхэр ыкIи сомэ мин 50 аратыгъ.
Мы зэнэкъокъум шIуагъэ ин зэрэпылъыр къекIолIагъэхэм къыхагъэщыгъ ыкIи амалэу щыIэмкIэ илъэс къэс зэхащэзэ ашIынэу агъэнэфагъ.
ДЕЛЭКЪО Анет.
Сурэтыр: Къуекъо Марин. ТекIоныгъэр къыдэзыхыгъэхэр джабгъумкIэ щытых.