ЗэлъашIэрэ усакIоу КъумпIыл Къадырбэч Хъызыр ыкъор къызыхъугъэр илъэс 90-рэ зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэ Iэнэ хъураеу «ЛIэшIэгъу зэблэкIхэм ар адыщыI…» зыфиIорэр къуаджэу Улапэ имодельнэ тхылъеджапIэ щыкIуагъ.

Гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ рес­публикэ институтэу КIэрэщэ Тембот ыцIэ зыхьырэм ишIэныгъэлэжьхэр, тхакIохэр, усакIохэр, Красногвардейскэ районым ипащэхэр, культурэм иIофышIэхэр, кIэлэегъаджэхэр, кIэлэе­джакIохэр, усэкIо цIэрыIом иныбджэгъу­хэр, иIахьылхэр ащ щызэIукIэгъагъэх. Улэпэ гурыт еджапIэм ипащэу Хьаджыу Азэмат хьакIэхэр ригъэблэгъагъэх.
ХэдгъэунэфыкIы тшIоигъу усакIоу КъумпIыл Къадырбэч фэгъэхьыгъэ къэгъэлъэгъонэу модельнэ тхылъеджапIэм иIофышIэхэм зэхащагъэр гум къинэжьэу зэрагъэпсыгъэр. ШIэжь Iофтхьабзэм къекIолIагъэхэм усакIом ищыIэныгъэ гъогу агу къыгъэкIыжьэу ащ итхыгъэхэр, итхылъхэр мэкIаим зэпэIутэу, шъуашэу щызэгъэфэгъагъэх. Джащ фэдэу мы къэгъэлъэгъоным къыхиубытэу усакIом фэгъэхьыгъэ экспозициехэу аудио ыкIи видео амалхэр агъэфедэзэ агъэхьазырыгъэхэри цIыфхэм ашIогъэшIэгъоныгъэх.
МэфэкI зэхахьэр къызэIуахыгъ ыкIи зэращагъ Улапэ имодельнэ тхылъеджапIэ иIофышIэу Гъубжьэкъо ФатIимэтрэ къоджэ еджапIэм адыгабзэмрэ литературэмрэкIэ икIэлэегъаджэу Хъуажъ Фатимэрэ. МэфэкI зэхахьэр бзитIукIэ кIуагъэ.
Красногвардейскэ районым иадминистрацие ипащэу Гъубжьэкъо Темур ыцIэкIэ къэгущыIагъ ащ иапэрэ гуадзэу Александр Ершовыр. Тиреспубликэ имызакъоу, ткъош Къэбэртэе-Бэлъкъарми, Къэрэщэе-Черкесми, Абхъазми, Краснодар крайми, адыгэхэр зыщыпсэурэ IэкIыб къэралыгъохэми КумпIыл Къадырбэч итворчествэ дэгъоу зэращашIэрэр, ащ иусэхэр орэдышъом зэрэрагъэкIугъэхэр, непи къызэраIохэрэр, ахэм ягуапэу цIыфхэр зэрядэIухэрэр, опсэуфэ адыгэ лъэпкъы­мрэ ихэгъэгурэ зышъхьамысыжьэу ар зэрафэлэжьагъэр къыIуагъ.
Урысые Федерацием IофшIэнымкIэ и ЛIыхъужъэу, Адыгеим, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Черкесым янароднэ тхакIоу, Адыгэ Республикэм итхакIохэм я Союз итхьаматэу МэщбэшIэ Исхьакъ игъэкIотыгъэ псалъэу къышIыгъэм къызэрэщыхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, усакIор къызщыхъугъэ чIыпIэр, къуаджэр, къызхэхъухьэгъэ чIыопсыр – зэкIэ ахэр поэтымкIэ дунай псау ыкIи илирикэ ин игупчэ итых. Къызэрыхъухьэгъэ ыкIи зыщапIугъэ унэм ипчъэшъхьаIу къыщежьагъ ащ шIулъэгъоу и Хэгъэгу ыкIи зэкIэ дунаим афыриIэр.
КъумпIыл Къадырбэч иусэхэм гупшысэ куу зэрахэлъыр, шIулъэгъур къабзэу къызэригъэлъагъорэр, ичIыгу фэгъэхьыгъэхэр гум къинэжьэу зэрэгъэпсыгъэхэр, усакIор опсэуфэ цIыф жъугъэхэм ящыIэкIэ-псэукIэ ыгъэкIэракIэу зэрафэусагъэр ыкIи ежь ицIыфшIыкIэ шъэбэныгъэу хэлъым диштэу зэрэтхэщтыгъэр къыхигъэщыгъ.

ЛъэгэпIэ инхэм адиштэу зэхэщакIохэм усакIом фэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэр зэрагъэпсыгъэм, кIэлэеджакIохэм зэхахьэм щалъэгъугъэр агу къызэринэжьыщтым, яшIэныгъэкIи хахъо зэрашIыгъэм, зэкIэ ашIагъэм пIуныгъэ-гъэсэныгъэ мэхьанэ зэриIэм осэшIу къыфишIыгъ МэщбашIэм.
ЛIэшIэгъуныкъом ехъугъэу респуб­ликэм фэлэжьэрэ ыкIи зэрэдунаеу шIукIэ щызэлъашIэрэ цIыф пэрытэу, социологие шIэныгъэхэмкIэ докторэу, профессорэу ТхьакIущынэ Аслъан мэфэкIым хэлэ­жьагъ. КъумпIыл Къадырбэч итхыгъэхэм адыгэ литературэм чIыпIэшхо зэрэщау­бытыгъэр ыкIи осэшIу зэряIэр ащ къыкIигъэтхьыгъ. УсакIом итворчествэ хэткIи зэрэщысэтехыпIэр, ар зэрэцIыфышIу-шъы­рытыгъэр, зэрэзэрэшIэщтыгъэхэр, зэрэзэныбджэгъугъэхэр, Iэдэбрэ укIытэрэ зэрэхэлъыгъэр, шъыпкъэныгъэмрэ цIыфыгъэмрэ арыгъуазэзэ зэрэпсэугъэр, къиныгъомэ зыкъаримыгъэуфэу, ащ ыкIуачIэ усэ тхэным зэрэфигъэшIушIагъэр ыкIи бэ зэрэфызэшIокIыгъэр къы­Iуагъ.
Адыгэ Республикэм янахьыжъхэм ясовет итхьаматэу, тхакIоу ГъукIэлI Нурбый теубытэгъэ ин хэлъэу кIэлэе­джакIохэмрэ кIэлэегъаджэхэмрэ анаIэ зытырыригъэдзагъэр Къадырбэч иусэхэр ямэхьанэкIэ тинепэрэ уахътэ диштэхэу зэрэгъэпсыгъэхэр ары. УсакIом ищыIэныгъэ гъогу осэ ин ащ фишIызэ, илъэс 30-м ехъурэ литературэм гуетныгъэ ин хэлъэу зэрэщылэжьагъэр, Iушыгъэ хэлъэу бзэ зэгъэпэшыгъэ-гурыIогъошIукIэ, тиныбжьыкIэмэ ар зэрафэусагъэр, уиблэкIыгъэ пшIэным уапэкIэ узэригъап­лъэрэр, ащ узэрэлъигъэкIуатэрэр ипса­лъэ зэгъэфагъэ къыщыхигъэщыгъ.
Гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ рес­публикэ институтэу КIэрэщэ Тембот ыцIэкIэ щытым итхьаматэу ЛIыIужъу Адамэ къыфишIыгъэ пшъэрылъыр игуапэу ыгъэцакIэзэ ащ игуадзэу, филологие шIэныгъэхэмкIэ докторэу Биданэкъо Марзият усакIоу КъумпIыл Къадырбэч къызыхъугъэ мафэр къуаджэм игъэкIотыгъэу зэрэщыхагъэунэфыкIырэм мэхьанэ ин зэрэритырэр хигъэунэфыкIыгъ. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, Къадырбэч иусэхэр гум къекIых, рэхьатныгъэр алъапс, дунаим хэхъухьэрэ-хэшIыхьэрэм, щыIэкIэ-псэукIэм къыпкъырэкIых. ГузэхашIэкIэ тхыгъэ шIулъэгъу къабзэм фэгъэхьыгъэ псынэкIэчъ мэкъэ шъабэу, гохьэу тынэгу къыкIегъэуцо иусэ сатыр­хэр:
ГугъэпIэ шъэфкIэ гъашIэм сыхэтэу,
Сидунай хъуапсэр уизыгущыI.
Сызыфэзэщэу, сызиIумэтэу, сызыкIэхъопсырэр, тыдэ ущыI?
КъумпIыл Къадырбэч бзылъфыгъэм, шIулъэгъум, ичIыгу афэгъэхьыгъэу ытхыгъэ усэхэр удэзыхьыхырэ гущыIэхэу гучIэм къикIыпагъэхэу зэрэщытхэр ары зэ нахь уемыджагъэми, бэрэ гум къызкIинэжьхэрэр.
Арышъ, уицыхьэ телъэу зэфэхьысыжь пшIын плъэкIыщт: КъумпIыл Къадырбэч IэпэIэсэныгъэ ин хэлъэу усэхэр зэритхыщтыгъэм ыкIи мы сатырхэм а гущыIэхэр къагъэшъыпкъэжьы:
Нэхъой-нэхъоеу мэзым ышъхьагъы
Сыфай пщэ фыжьэу сыкъитэджэным,
Сыфай шIу слъэгъурэм джау ипIэ­шъхьагъы
Гум екIурэ усэу сыкъычIэкIыным.
Гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ рес­публикэ институтэу КIэрэщэ Тембот ыцIэкIэ щытым иученэ секретарэу Шэуджэн Тэмарэ, литературэм иотдел ипащэу ЖакIэмыкъо Заримэ, отделым инаучнэ IофышIэ шъхьаIэхэу Шъхьэлэхъо Дарико, Агъыржьанэкъо Симхъан Iэнэ хъураем хэлэжьагъэх. ШIэныгъэлэжьхэм гущыIэр заратым лъэпкъым ыгъэлъэпIэрэ тхакIом адыгэ литературэр, бзэр, культурэр, лъэпкъ намысыр зэриIэтыгъэ­хэр, иусэхэр, иорэдхэр цIыфхэм зэрякIасэхэр, итворчествэ осэшхо зэриIэр, итхыгъэхэм цIыф лъэпкъ зэфыщытыкIэхэр куоу апхырыщыгъэхэу, тхылъи­пшIым ехъу къызэрэдигъэкIыгъэр, ахэр адыгэ лъэпкъым икIэн лъапIэу зэрэщытхэр, лIэшIэгъу зэблэкIхэм усакIор зэрадыщыIэр къаIуагъ.

КъумпIыл лIакъом ыцIэкIэ къоджэ еджапIэм икIэлэеджакIохэм шIухьафтынхэр аратыгъэх. КIэлэегъаджэхэм, кIэлэеджакIохэм ыкIи къоджэдэсхэм МэщбэшIэ Исхьакъ итхылъхэр афигъэшъошагъэх.
Iэнэ хъураеу «ЛIэшIэгъу зэблэкIхэм ар адыщыI…» изэхэщакIохэм ыкIи ­КъумпIыл Къадырбэч и «Еджэнхэр» зыфиIорэм хэлэжьэгъэ кIэлэегъаджэхэмрэ кIэлэеджакIохэмрэ сертификатхэмрэ щытхъу тхылъхэмрэ институтым ипащэ игуадзэу Биданэкъо Марзият аритыгъэх.
ЗэлъашIэрэ шIэныгъэлэжьэу Аджыр Аслъан ипсалъэ анахьэу къыщыхигъэщыгъэр усакIом иунагъо зэгурыIоныгъэ­-зэдегъэштэныгъэ зэрилъыр ары. Къадырбэч ишъхьэгъусэу Светланэ къэгъэ­гъэ Iэрам дахэ ритызэ унагъом насып илъынэу, икIалэмэ хахъохэр ашIынхэу афэлъэIуагъ.
ЛIакъом инахьыжъэу КъумпIыл Къэралбый Къадырбэч фэгъэхьыгъэ шIэжь Iофтхьабзэр дэгъоу зэрэзэхащагъэр хигъэунэфыкIыгъ. УсакIом итворчествэкIэ гъунджэм фэдэу адыгэ щыIакIэр зэрэтигъэлъэгъурэр къыIуагъ. Iофтхьабзэм хэлэжьэгъэ пстэуми «тхьашъуегъэпсэу» къариIуагъ.
ШАКIО Мир.
Сурэтхэр: ГУАРИ