Культурэмрэ искусствэмрэкIэ Советэу АР-м и ЛIышъхьэ дэжь щызэхэщагъэм изэхэсыгъо респуб­ликэм и Правительствэ иунэ щыкIуагъ. Iофтхьабзэр зэрищагъ Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат.

Зэхэсыгъом хэлэжьагъэх АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэ игуа­дзэу – финансхэмкIэ иминистрэу Виктор Орловыр, АР-м культурэмкIэ иминистрэу Аулъэ Юрэ, Къэралыгъо Советым – Хасэм илIыкIохэр, УФ-м исурэтышIхэм, исурэттеххэм я Союзхэм, УФ-м ите­атральнэ IофышIэхэм я Союз яшъолъыр къутамэхэм, АР-м и Концерт зэхахьэ ялIыкIохэр, УФ-м икинематографистхэм я Союз илIыкIохэм яIофшIапIэу АР-м щыIэм, АР-м и Театральнэ зэхахьэ, АР-м и СурэткъэгъэлъэгъуапIэ, АР-м и Лъэпкъ тхылъеджапIэ, Адыгэ тхылъ тедзапIэм, Адыгэ къэралыгъо университетым искусствэхэмкIэ иинститут, искусствэхэмкIэ колледжэу У. Хь. Тхьабысымэм ыцIэкIэ щытым, гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтым, автоном мысатыу организациеу «Шварц и Унэ» зыфиIорэм ялIыкIохэр.
Ахэм анэмыкIэу зэхэсыгъом щыIа­гъэх культурэмкIэ район гъэIорышIапIэхэм, республикэ ыкIи муниципальнэ творческэ коллективхэм, искусствэхэмкIэ кIэ­лэцIыкIу еджапIэхэм япащэхэр.
Адыгеим и ЛIышъхьэ шIуфэс псалъэу къышIыгъэм къыщыхигъэщыгъ респуб­ликэм икультурнэ щыIакIэ лъэныкъуабэ къызэлъиубытэу ыкIи гъэшIэгъонэу ренэу зэрэщытыгъэр. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, лъэпкъ проектхэм, къэралыгъо программэхэм, партиеу «Единэ Россием» ипроектхэм яшIуагъэкIэ творческэ купхэм ренэу хэхъоныгъэ ашIынымкIэ ящыкIэгъэ амалыр зэкIэ арагъэгъоты.

«Мы лъэныкъомкIэ анахьэу тынаIэ зытедгъэтыхэрэр инфраструктурэр нахьышIу шIыгъэныр, а лъэныкъом Iоф щызышIэхэрэм IэпыIэгъу ятыгъэныр, сэнаущыгъэ зыхэлъ кIэлэцIыкIухэм яIэпэIэсэныгъэ хэгъэхъогъэныр, цIыфхэр культурнэ щыIакIэм нахь игъэкIотыгъэу къыхэгъэлэжьэгъэнхэр ары», — къы­Iуагъ КъумпIыл Мурат.
Республикэм и ЛIышъхьэ агу къызэригъэкIыжьыгъэмкIэ, мы аужырэ илъэси 5-м Адыгеим культурэм иуни 10 щашIыгъ, игъэкIотыгъэу агъэцэкIэжьыгъэр 50. Ащ нэмыкIэу искусствэхэмкIэ кIэлэцIыкIу еджэпIи 10 агъэкIэжьыгъ, модельнэ тхылъеджэпIэ 16 ыкIи кре­ативнэ индустриемкIэ еджэпIи 2 ­ашIыгъ, культурэм и Унэ 28-рэ ыкIи имузееу 8 зэтырагъэпсыхьагъ. Къутырэу Гавердовскэм культурнэ хэхъоныгъэмкIэ Гупчэу щашIырэм епхыгъэ IофшIэнхэр ыкIэм фэкIох, къалэу Мыекъуапэ дэт концерт залэу «Налмэсым» игъэкIэжьыни аухы. Джыри культурэм и Уни 4-мэ игъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьынхэр арашIылIэщтых. ПсэупIэу Красногвардейскэм культурэмрэ гъэсэныгъэмрэ япхыгъэ Iофтхьабзэхэр зыщызэшIуахыщтхэ Гупчэ щашIэу рагъэжьагъ. Партиеу «Единэ Россием» ишIуагъэкIэ мы илъэсым ыкIэм нэс театри 4-мэ, культурэм и Унэ 15-мэ ыкIи музеи 2-мэ Iэмэ-псымакIэ аIэкIагъэхьащт.
«Республикэм IофшIэнэу щагъэцакIэхэрэм яшIуагъэкIэ культурэм иучреждениехэм янахьыбэр агъэкIэжьыгъ. Ахэм дэгъоу Iоф ашIэ ыкIи анахь мэхьанэ зиIэр цIыфэу къякIуалIэхэрэр нахьыбэ зэрэхъухэрэр ары. Программэу «Пушкинская карта» зыфиIорэм хэлэжьэрэ нэбгырэ пчъагъэр нахьыбэ зэрэхъурэми ар къегъэшъыпкъэжьы. НепэкIэ Адыгеим картэ 30600-м ехъу щаратыгъах. 2024-рэ илъэсым пыкIыгъэ мэзи 10-м къыкIоцI программэм тетэу билет мин 58,5-рэ ащагъ, сомэ миллион 21,2-м ехъу ащ пэIухьагъ», — къы­Iуагъ КъумпIыл Мурат.

Рэзэныгъэ гущыIэхэр хэушъхьафыкIыгъэу ащ зыфигъэзагъэхэм ащыщых пшъэдэкIыжьэу ыхьырэмкIэ гъунэпкъэ гъэнэфагъэ зиIэ обществэу «Картонтарэм» ыкIи обществэу «Питейный дом» зыфиIорэм япащэхэр республикэм итеа­трэ ыкIи иконцерт зэхахьэхэм ренэу IэпыIэгъу зэрафэхъухэрэм фэшI. ­Адыгеим и ЛIышъхьэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, культурэм иIофышIэхэр ары анахьэу зиIахьышхо а лъэныкъом хэзышIыхьэхэрэр.
КъумпIыл Мурат осэшIу къафишIыгъ республикэм итеатрэхэм, икъэшъуа­кIохэм ыкIи имузыкальнэ купхэм. Ахэм амалыкIэхэр агъэфедэхэзэ ярепертуар нахь зызэрэрагъэушъомбгъущтым чанэу дэлажьэх. Республикэм и ЛIышъхьэ къызэриIуагъэмкIэ, Адыгеим икультурнэ кIэн къэухъумэгъэнымкIэ ыкIи хэхъоныгъэ егъэшIыгъэнымкIэ, хэгъэгум щыпсэу­рэ цIыф лъэпкъ зэфэшъхьафхэм культурнэ зэпхыныгъэу азыфагу илъыр гъэ­пытэгъэнымкIэ, ныбжьыкIэхэр цIыфыгъэ шэпхъэ дахэхэм арыгъуазэхэу къэтэджынхэмкIэ а пстэуми мэхьанэшхо яI.
Республикэм и ЛIышъхьэ хэушъхьафыкIыгъэу къызщыуцугъэхэм ащыщых культурэм иучреждениехэм Iоф ащызышIэщтхэр икъоу ягъэгъотыгъэнхэм, сэнаущыгъэ зыхэлъ ныбжьыкIэхэм IэпыIэгъу ятыгъэным, кIэлэегъаджэхэр гъэхьазырыгъэнхэм, информационнэ технологиехэм хэшIыкI дэгъу афызиIэхэр а лъэныкъохэм ащылэжьэнхэм япхыгъэ Iофыгъохэр. Урысыем и Президентэу Владимир Путиным Федеральнэ ЗэIукIэм фигъэхьыгъэ Джэпсалъэм культурэм IэпыIэгъу етыгъэнымкIэ нахь шIогъэ ин къэзытыщт амалхэу игъо къащыфилъэгъугъэхэми анаIэ тыраригъэдзагъ. Ахэм зыкIэ ащыщых къэралыгъо программэу «Культурэм икъоджэ IофышI» зыфиIорэр. 2025-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу а программэр агъэцакIэу рагъэжьэщт, джащ фэдэу культурэ кIэным къыхиубытэрэ псэуалъэхэр къэухъумэгъэнхэм ипрограмми щыIэныгъэм щыпхыращыщт.
Ащ нэужым игъэкIотыгъэ псалъэ къа­шIыгъ АР-м культурэмкIэ икъэралыгъо бюджет учреждениеу «АР-м иконцерт зэхахь» зыфиIорэм игенеральнэ пащэу Тхьаркъохъо Азэматрэ АР-м культурэмкIэ икъэралыгъо бюджет учреждениеу «АР-м итеатрэ зэхахь» зыфиIорэм ихудожественнэ пащэу Ацумыжъ Рус­тамрэ.

Творческэ купыбэхэм яIофхэм язытет къытегущыIэхэзэ пащэхэм къызэрэхагъэщыгъэмкIэ, мылъкумкIэ ыкIи Iофы­шIэхэмкIэ ахэм язытет зэхъокIыныгъэшIухэр фэхъух, мылъку-техникэ лъэныкъомкIи нахь зэтегъэпсыхьагъэ мэхъух, творческэ программэхэри зэгъусэхэу зэдызэхагъэуцох.
ЗэIукIэм хэлажьэхэрэм IофышIэхэм алъэныкъокIэ агъэцакIэрэм, культурэм иIофышIэхэм яIэпэIэсэныгъэ зыкъегъэ­IэтыгъэнымкIэ Iофтхьабзэу зэшIуа­хыхэрэр нахь дэгъу ыкIи нахьыбэ ашIынхэмкIэ, декорациехэр зэрэзэращэщтхэ хьылъэзещэ транспортыр зэращэфыщтымкIэ, цифрэ технологиехэм атегъэпсыхьагъэу щытыщт экранхэр къызIэкIэгъэхьэгъэнхэмкIэ игъо алъэ­гъухэрэр къаIуагъэх.
Мастер-классхэр зэхэщэгъэнхэм, культурэм иIофышIэ цIэрыIохэм зэIукIэгъухэр адашIынхэм, фестиваль проектхэр зэхагъэуцонхэм, дэкIыгъохэр ашIыхэзэ къагъэлъэгъощтхэр ыкIи нэмыкI программэхэр зэхэгъэуцогъэнхэм япхыгъэ Iофыгъохэм язэшIохынкIэ ахэм IэпыIэгъу ятыгъэным мэхьанэу иIэри къыхагъэщыгъ.
ИкIэухым республикэм и ЛIышъхьэ Адыгеим щыпсэухэрэм ямызакъоу, рес­публикэм къихьэрэ зекIохэми якультурнэ-гъэпсэфыгъо уахътэ гъэшIэгъонэу, федэ хэлъэу зэхэщэгъэным анахьэу анаIэ тыраригъэдзагъ.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу къытырэ къэбархэмкIэ
Тхьаркъохъо Сафыет.