Илъэсым иохътиплI уахаплъэ­мэ, нэр зыгъэшIоу, гур зыщэ­фэу, цIыфымкIэ анахь хьалэл дэдэу ахэтыр бжыхьэр ары. Ащ, зэраIоу, гъэмэфэ къипэпыкIыр ичIыпIэ регъэуцожьы. Адыгеим бжыхьэр щыфаб, щыошIу, щыгъушъ, анахьэу Iоныгъом. Чъыгхэр зэщыфэпыкIыгъэх — тхьэпэ шхъонтIабзэр джыри апыт ыкIи къякIу; къэгъэгъэ зэ­щы­мыщхэми — плъыжьи, шэплъи, фыжьи, гъожьи — гур агъэшIу.
Чъыгхэм пхъэшъхьэ-мышъхьэхэр — мыIэрысэр, къужъыр, къыпцIэр, къыцэр апиз; джащ фэд хэтэрыкIхэри: бжьын-бжьыныфри, щыбжьый стырыри, IэшIури, джэнчыри, къэб такъори къызэлъэхъух чъэпыогъум. Чъыгхэм яшъошэ шхъуантIи гъожьышэр къештэ, тхьапэхэр къяшъэшъэхыхэзэ, чIыгур къызэлъапкIэ. ШэкIогъур нэрэ-Iэрэм къихьагъ. Ар аужырэ бжыхьэ маз ыкIи хэпшIыкIэу ыпэритIум атекIы: нахь нэхэ зэхэгъэхьагъ, чэфынчъ, чъыIэбжьы ыкIи губжыпх. Мы мазэм жьыбгъэ лъэш­хэр къепщэх, ощхыри къе­тIупщы зиутхыпкIэу, пчэдыжьыпэм ыкIи пчыхьэшъхьапэм нахь къэучъыIы, тыгъэми, зэрэхабзэу, зырегъэзэкIы.
Бзыухэм яорэд жъынчэу гъатхэм зызыIэтыщтыгъэр бэшIагъэу кIодыжьыгъэ, шэкIогъум кIым-сымыр щэIорышIэ: бзыухэм янахьыбэр къыблэм быбы­жьыгъэх, ауми, чIыпIэрыс къо­лэжъхэр, пхъэуIухэр, къанджхэр, къуанчIэхэр къэнэх.
Псэ зыпыт дунаим игъорыгъоу кIымафэм зыфегъэхьазыры. ШэкIогъу мазэм бэрэ ощх­хэр ыкIи ос макIэр къыздехьых. Аузэ, шэкIогъум хэпшIыкIэу тетыгъор еубыты: фэбэшхоу щыIагъэр ецунтхъэ, жьы чъыIэ ябгэр къетIупщы; уашъом ­ынэгу къызэхэхьэ — къещхыщт е къесыщт… ЦIыфхэри щыгъын фабэхэм алъэIабэх, ауми, нахь ягопахэу, яIоф мыухыжьхэр зэшIуахых…
Плъэгъурэба?! Чъыг шхъонтIэ шъхьэбырэбэ дэхагъэхэр шъогъо-кIыф хъугъэх: жьы къи­лъыгъэм ыутыхьэхи, тхьапэхэр чIа­ригъэтэкъугъэх, ахэр джы чIым хэубгъуагъэх, къапынэгъэ тхьэпэ тIэкIу-шъокIухэри гъожь кIыф хъыбэих; зэ жьыр къызи­лъыкIэ, ахэри къыпытэкъужьынхэшъ, чъыгхэр IэпцIэ-лъэпцIэ дэдэ хъущтых, ау ахэр щтапхэ­хэп — кIымафи, гъатхи, гъэмафи, бжыхьи язэфэдэу, дахэу адэIорышIэх. ЫкIэм фэкIо ти­бжыхьэ дышъэ. Сыд фэдэщта адэ кIымафэр?
Къэсымэ, тлъэгъун!
Н. Дзэукъожь.