Лэжьыгъэм и Мафэ хагъэунэфыкIыгъ
Республикэм и Филармоние шIухьафтынхэр щаратыжьыгъэх лэжьыгъэм иIухыжьынкIэ гъэхъэгъэшхохэр зышIыгъэхэм. Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат агропромышленнэ комплексым иIофышIэхэм афэгушIуагъ.
Джащ фэдэу афэгушIонхэу къэкIуагъэх АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, министрэхэм я Кабинет хэтхэр, республикэ парламентым идепутатхэр, къалэхэм, районхэм ыкIи къоджэ псэупIэхэм яадминистрациехэм япащэхэр, мэкъумэщ предприятиехэм, гъомылэпхъэшI ыкIи къыдэгъэкIыжьын промышленностым япредприятиехэм яIэшъхьэтетхэр, яIофышIэхэр.
Iофтхьабзэр къызэIуихызэ республикэм и ЛIышъхьэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, агропромышленнэ комплексым иIофышIэхэм мафэ къэс агъэцэкIэрэ IофшIэнымкIэ республикэм ыкIи хэгъэгум гъомылапхъэмкIэ ящынэгъончъагъэ IэпыIэгъу фэхъух.
Мы илъэсым тичIыгулэжьхэм лэжьыгъэ тонн мин 600 фэдиз къахьыжьыгъ, илъэсэу икIыгъэм елъытыгъэмэ, проценти 7-кIэ ар нахьыб. Лэжьыгъэр нахьыбэу къызэрахьыжьыгъэм ишIуагъэкIэ зы гектарым къырахыжьыгъэр центнери 3,8-кIэ нахьыбэ хъугъэ ыкIи гектарым центнер 47-рэ фэдиз къырагъэтыгъ. Гъэмафэр огъулэу зэрэщытыгъэм къыхэкIэу, чIыгум шынэгъакIэу хэлъыр нахь мэкIагъ, дагъэ зыхашIыкIырэ культурэхэми къащыкIагъ — пстэумкIи тонн мини 112-рэ къахьыжьыгъэр.
«Къиныгъо гъэнэфагъэхэр щыIагъэх нахь мышIэми, тихэгъэгу зэрар къызэрэрахыщт амал зэфэшъхьафыбэ агъэфедагъэми, республикэм иагропромышленнэ комплекс зыпкъитыныгъэ нэшанэ иIэу къэнагъ. ЛъэныкъуабэмкIи ащ хэхъоныгъэхэр ышIынхэ ылъэкIыгъ», — къыIуагъ АР-м и ЛIышъхьэ.
Чъыгхатэхэм пхъэшъхьэ-мышъхьэу ыкIи цумпэу щаIуахыжьыщтыр процент 33-кIэ нахьыбэ хъунэу мэгугъэх. ПстэумкIи тонн мин 40-м къыщыкIэщтэп къаугъоижьыщтыр. Мы илъэсым пыкIыгъэ мэзи 9-м, икIыгъэ илъэсым ащ фэдэ илъэхъан елъытыгъэмэ, былымылэу, щэу ыкIи кIэнкIэу къахьыжьы-
гъэр нахьыбэ хъугъэ. Мэкъумэщ
продукцием ииндекс проценти 103,4-м нэсыгъ. Джырэ уасэхэм атетэу къэпIон хъумэ, процент 11-кIэ продукциеу къахьыжьыгъэр нахьыбэ хъугъэ, сомэ миллиард 28,2-м ар нэсыгъ. ГъомылэпхъэшI промышленностым мэзибгъум къыкIоцI продукциеу аIэкIигъэхьагъэр процент 43,5-кIэ нахьыбэ хъугъэ, сомэ миллиард 47,5-м фэдиз. Производствэм ииндекс проценти 107-м нэсыгъ.
«Ащ фэдэ гъэхъагъэхэм такъыфэкIоным зиIахьышхо хэлъыр чIыгулэжьхэм къэралыгъо IэпыIэгъоу республикэм щаратырэр ары. Хэгъэгум и Правительствэ иIэпыIэгъу хэлъэу Адыгеим имэкъумэщ ихэхъоныгъэ сомэ миллиардныкъом ехъу мы илъэсым пэIуагъэхьагъ. А ахъщэм ызыщанэ фэдизыр хъызмэтым изехьанкIэ анахь предпринимательствэ цIыкIухэм яхэхъоныгъэ пэIуагъэхьагъ. Мы лъэныкъомкIэ анахь мэхьанэ зэратыхэрэм ар ащыщ. ЦIыфхэр нахьыбэу мэкъу-мэщым хэщэгъэнхэмкIэ ренэу тынаIэ зытедгъэтырэр къэкIуапIэхэр нахьыбэ шIыгъэнхэр, фермерхэм хэхъоныгъэ ашIынымкIэ тишIуагъэ ядгъэкIыныр ары», — къыIуагъ республикэм и ЛIышъхьэ.
Агропромышленнэ комплексым иIофышIэхэу хэгъэгум къыщахьыжьырэ лэжьыгъэм зиIахьышIу хэзышIыхьагъэхэм зэрафэразэр КъумпIыл Мурат къыIуагъ.
«Президентэу Владимир Путиным къызэрэхигъэщырэмкIэ, хэгъэгум и АПК иIофышIэ пстэуми гъэпсын Iофышхоу агъэцакIэрэм, гуетыныгъэу ахэлъым яшIуагъэкIэ лъэпкъ экономикэм илъэныкъохэу анахь псынкIэу ыкIи анахь дэгъоу гъэхъагъэхэр зышIыхэрэм мэкъу-мэщыр ахэхьагъ. Урысыем исуверенитет игъэпытэнкIэ анахь мэхьанэшхо зиIэхэм ар ащыщ.ТапэкIи зэкIэ тфэлъэкIыщтыр тшIэщт нахь шIогъэ ин къатэу тичIыгулэжьхэм Iоф ашIэнымкIэ амалэу яIэм хэхъоным пае», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Республикэм и ЛIышъхьэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, Адыгеим тапэкIи хэхъоныгъэ ышIынымкIэ, къоджэдэсхэм ящыIакIэ нахь зыкъыIэтынымкIэ лъэпкъ проектхэмрэ къэралыгъо программэхэмрэ амалышIухэр къатых, пстэуми апэу къуаджэхэм зэдиштэу хэхъоныгъэ ягъэшIыгъэным ипрограммэ. Мы аужырэ илъэситфым сомэ миллиарди 6-м ехъу Адыгеим ащ щыпаIуагъэхьагъ. Культурэм, спортым, гъэсэныгъэм, псауныгъэм икъэухъумэн, инженер инфраструктурэм алъэныкъокIэ псэолъи 173-рэ ашIыгъ ыкIи агъэцэкIэжьыгъ. Ащ нэмыкIэу унэгъо ыкIи IофышIэ ныбжьыкIэхэу къуаджэхэм ащыпсэухэрэм зычIэсыщтхэ унэхэмкIэ амалэу яIэхэр нахьышIу зэрэхъущтым дэлажьэх.
«ТэркIэ мэхьанэшхо зиIэхэм ащыщ къуаджэм хэхъоныгъэ ышIыныр, республикэм иэкономикэкIэ мэкъу-мэщыр гъэхъэгъэшIухэм къафэкIоныр. Адыгеим а лъэныкъомкIэ амалышIухэр иIэх, анахь шъхьаIэр зыкIуачIи зишIэныгъи ащ халъхьаным фэхьазыр цIыфхэр зэрэтиIэхэр ары. ЯIоф фэшъыпкъэхэу, мафэ къэс зышъхьамысыжьхэу Iоф зышIэхэрэм зэкIэми сызэрафэразэр къэсэIо. Анахьэу етIани рэзэныгъэ гущыIэхэр зыфэзгъазэхэрэр ветеранхэу гуетыныгъэшхо ахэлъэу илъэсыбэрэ Iоф зышIагъэхэр ыкIи непи IофшIэкIэшIоу аIэкIэлъ хъугъэр ныбжьыкIэхэм алъыгъэIэсыгъэным зынаIэ тезыгъэтыхэрэр ары», — къыIуагъ АР-м и ЛIышъхьэ.
Нэужым республикэм и ЛIышъхьэ текIоныгъэр къыдэзыхыгъэхэм шIухьафтынхэр аритыжьыгъэх. Муниципальнэ образованиехэм ащыщхэу Кощхьэблэ ыкIи Мыекъопэ районхэм — анахь гъэхъэгъэшIухэр зышIыгъэхэм — Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ и Дипломхэмрэ сомэ мини 150-рэ хъурэ ахъщэ шIухьафтынхэмрэ афагъэшъошагъэх.
Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ и Дипломрэ сомэ мини 130-рэ хъурэ ахъщэ шIухьафтынымрэ афагъэшъошагъэх 2024-рэ илъэсымкIэ лэжьыгъэ ыкIи джэнч лъэпкъхэм яIухыжьынкIэ къыкIэлъыкIорэ комбайнерхэм: Дорошенко Николай Михаил ыкъом — СПК-у «Колхоз Ленина» зыфиIоу муниципальнэ образованиеу «Красногвардейскэ районым» хахьэрэм икомбайнер, лэжьыгъэ тонн мини 3220-рэ зыIожьыгъэм; Абрамов Евгений Петр ыкъом — унэе предприятиеу «КФХ-м ипащэу Зыхьэ Зураб Хьазрэтбый ыкъор» зыфиIорэм икомбайнер, муниципальнэ образованиеу «Кощхьэблэ районым» щыщ, зернэ тонн 3200-рэ фэдиз къыIожьыгъ; Деркачев Сергей Григорий ыкъом — Iахьзэхэлъ обществэу «Дондуковскэ элеваторым» икомбайнер, муниципальнэ образованиеу «Джэджэ районым» щыщ, лэжьыгъэ тонн 3154-рэ къыIожьыгъ; Паздников Владислав Александр ыкъом — «унэе предприятиеу Хьакъужъэкъо Аслъан Даутэ ыкъом» икомбайнер, муниципальнэ образованиеу «Теуцожь районым» щыщ — лэжьыгъэ тонн 1890-рэ; Молчанов Олег Владимир ыкъом — пшъэдэкIыжьэу ыхьырэмкIэ гъунэпкъэ гъэнэфагъэ зиIэ обществэу «Нива» зыфиIорэм икомбайнер, муниципальнэ образованиеу «Мыекъопэ районым» щыщ, лэжьыгъэ тонн 1737-рэ къыIожьыгъ; Чентаев Юрий Александр ыкъом — пшъэдэкIыжьэу ыхьырэмкIэ гъунэпкъэ гъэнэфагъэ зиIэ обществэу «СиндАгро» зыфиIорэм икомбайнер, муниципальнэ образованиеу «Тэхъутэмыкъое районым» щыщ, тонн 1321-рэ Iуихыжьыгъ.
Владимир Нарожнэри чIыгулэжьхэм къафэгушIуагъ. Анахь хъупхъэу зыкъэзыгъэлъэгъуагъэхэм ащыщхэм АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Дипломхэмрэ сомэ мини 110-рэ ахъщэ шIухьафтынрэ аритыжьыгъэх.
Ащ нэмыкIэу АР-м мэкъу-мэщымкIэ и Министерствэ и Дипломхэмрэ сомэ мини 110-рэ ахъщэ шIухьафтынымрэ аратыжьыгъэх анахь гъэхъэгъэшIухэр зышIыгъэ предприятиехэм.
Ащ нэужым Адыгэ Республикэм искусствэхэмкIэ иIэпэIасэхэм къагъэхьазырыгъэ мэфэкI концертыр къафатыгъ.
НэкIубгъор зыгъэхьазырыгъэр Тхьаркъохъо Сафыет.