Top.Mail.Ru

Лэжьыгъэм и Мафэ хагъэунэфыкIыгъ

Image description
А. Гусев

Республикэм и Филармоние шIу­хьафтынхэр щаратыжьыгъэх лэжьыгъэм иIухыжьынкIэ гъэ­хъэгъэшхохэр зышIыгъэхэм. ­Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат агропромышленнэ комплексым иIофышIэхэм афэгу­шIуагъ.

Джащ фэдэу афэгушIонхэу къэкIуагъэх АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, министрэхэм я Кабинет хэтхэр, республикэ парламентым идепутатхэр, къалэхэм, районхэм ыкIи къоджэ псэу­пIэхэм яадминистрациехэм япа­щэхэр, мэкъумэщ предприятиехэм, гъомылэпхъэшI ыкIи къыдэгъэкIыжьын промышленностым япредприятиехэм яIэшъхьэтетхэр, яIофышIэхэр.
Iофтхьабзэр къызэIуихызэ республикэм и ЛIышъхьэ къызэ­рэхигъэщыгъэмкIэ, агропромышленнэ комплексым иIофышIэхэм мафэ къэс агъэцэкIэрэ IофшIэнымкIэ республикэм ыкIи хэгъэ­гум гъомылапхъэмкIэ ящынэ­гъончъагъэ IэпыIэгъу фэхъух.
Мы илъэсым тичIыгулэжьхэм лэжьыгъэ тонн мин 600 фэдиз къахьыжьыгъ, илъэсэу икIыгъэм елъытыгъэмэ, проценти 7-кIэ ар нахьыб. Лэжьыгъэр нахьыбэу къызэрахьыжьыгъэм ишIуагъэкIэ зы гектарым къырахыжьыгъэр центнери 3,8-кIэ нахьыбэ хъугъэ ыкIи гектарым центнер 47-рэ фэдиз къырагъэтыгъ. Гъэмафэр огъулэу зэрэщытыгъэм къы­хэ­кIэу, чIыгум шынэгъакIэу хэлъыр нахь мэкIагъ, дагъэ зыхашIы­кIырэ культурэхэми къащыкIагъ — пстэумкIи тонн мини 112-рэ къахьыжьыгъэр.
«Къиныгъо гъэнэфагъэхэр щыIагъэх нахь мышIэми, тихэгъэгу зэрар къызэрэрахыщт амал зэфэшъхьафыбэ агъэфедагъэми, республикэм иагро­промышленнэ комплекс зыпкъитыныгъэ нэшанэ иIэу къэнагъ. ЛъэныкъуабэмкIи ащ хэхъоныгъэхэр ышIынхэ ылъэкIыгъ», къыIуагъ АР-м и ЛIышъхьэ.
Чъыгхатэхэм пхъэшъхьэ-­мышъхьэу ыкIи цумпэу щаIуа­хыжьыщтыр процент 33-кIэ на­хьыбэ хъунэу мэгугъэх. Пстэ­ум­кIи тонн мин 40-м къыщыкIэщтэп къаугъоижьыщтыр. Мы илъэсым пыкIыгъэ мэзи 9-м, икIыгъэ илъэсым ащ фэдэ илъэ­хъан елъытыгъэмэ, былымылэу, щэу ыкIи кIэнкIэу къахьыжьы-
­гъэр нахьыбэ хъугъэ. Мэкъумэщ
продукцием ииндекс проценти 103,4-м нэсыгъ. Джырэ уасэхэм атетэу къэпIон хъумэ, процент 11-кIэ продукциеу къахьыжьыгъэр нахьыбэ хъугъэ, сомэ мил­лиард 28,2-м ар нэсыгъ. ГъомылэпхъэшI промышленностым мэзибгъум къыкIоцI продукциеу аIэкIигъэхьагъэр процент 43,5-кIэ нахьыбэ хъугъэ, сомэ миллиард 47,5-м фэдиз. Производствэм ииндекс проценти 107-м нэсыгъ.
«Ащ фэдэ гъэхъагъэхэм та­къыфэкIоным зиIахьышхо хэ­лъыр чIыгулэжьхэм къэралыгъо IэпыIэгъоу республикэм щаратырэр ары. Хэгъэгум и Правительствэ иIэпыIэгъу хэлъэу Адыгеим имэкъумэщ ихэхъоныгъэ сомэ миллиардныкъом ехъу мы илъэ­сым пэIуагъэхьагъ. А ахъщэм ызыщанэ фэдизыр хъызмэтым изехьанкIэ анахь предпринимательствэ цIыкIухэм яхэхъоныгъэ пэIуагъэхьагъ. Мы лъэныкъомкIэ анахь мэхьанэ зэратыхэрэм ар ащыщ. ЦIыфхэр нахьыбэу мэ­къу-мэщым хэщэгъэнхэмкIэ ре­нэу тынаIэ зытедгъэтырэр къэ­кIуапIэхэр нахьыбэ шIыгъэнхэр, фермерхэм хэхъоныгъэ ашIынымкIэ тишIуагъэ ядгъэкIыныр ары», къыIуагъ республикэм и ЛIышъхьэ.
Агропромышленнэ комплексым иIофышIэхэу хэгъэгум къы­щахьыжьырэ лэжьыгъэм зи­Iа­хьышIу хэзышIыхьагъэхэм зэра­фэразэр КъумпIыл Мурат къы­Iуагъ.
«Президентэу Владимир Путиным къызэрэхигъэщырэмкIэ, хэгъэгум и АПК иIофышIэ пстэуми гъэпсын Iофышхоу агъэца­кIэрэм, гуетыныгъэу ахэлъым яшIуагъэкIэ лъэпкъ экономикэм илъэныкъохэу анахь псынкIэу ыкIи анахь дэгъоу гъэхъагъэхэр зышIыхэрэм мэкъу-мэщыр ахэ­хьагъ. Урысыем исуверенитет игъэпытэнкIэ анахь мэхьанэшхо зиIэхэм ар ащыщ.ТапэкIи зэкIэ тфэлъэкIыщтыр тшIэщт нахь шIогъэ ин къатэу тичIыгулэжьхэм Iоф ашIэнымкIэ амалэу яIэм хэхъоным пае», къыIуагъ КъумпIыл Мурат.

А. Гусев


Республикэм и ЛIышъхьэ къы­зэрэхигъэщыгъэмкIэ, Адыгеим тапэкIи хэхъоныгъэ ышIынымкIэ, къоджэдэсхэм ящыIакIэ нахь зыкъыIэтынымкIэ лъэпкъ проект­хэмрэ къэралыгъо программэхэмрэ амалышIухэр къатых, пстэуми апэу къуаджэхэм зэдиштэу хэхъоныгъэ ягъэшIыгъэным ипрограммэ. Мы аужырэ илъэситфым сомэ миллиарди 6-м ехъу Адыгеим ащ щыпаIуагъэхьагъ. Культурэм, спортым, гъэсэныгъэм, псауныгъэм икъэу­хъумэн, инженер инфраструктурэм алъэныкъокIэ псэолъи 173-рэ ашIыгъ ыкIи агъэцэкIэ­жьыгъ. Ащ нэмыкIэу унэгъо ыкIи IофышIэ ныбжьыкIэхэу къуаджэ­хэм ащыпсэухэрэм зычIэсыщтхэ унэхэмкIэ амалэу яIэхэр нахьы­шIу зэрэхъущтым дэлажьэх.
«ТэркIэ мэхьанэшхо зиIэхэм ащыщ къуаджэм хэхъоныгъэ ышIыныр, республикэм иэкономикэкIэ мэкъу-мэщыр гъэхъэ­гъэшIухэм къафэкIоныр. Адыгеим а лъэныкъомкIэ амалышIу­хэр иIэх, анахь шъхьаIэр зыкIуачIи зишIэныгъи ащ халъхьаным фэ­хьазыр цIыфхэр зэрэтиIэхэр ары. ЯIоф фэшъыпкъэхэу, мафэ къэс зышъхьамысыжьхэу Iоф зышIэхэрэм зэкIэми сызэрафэразэр къэсэIо. Анахьэу етIани рэзэныгъэ гущыIэхэр зыфэзгъа­зэхэрэр ветеранхэу гуетыны­гъэшхо ахэлъэу илъэсыбэрэ Iоф зышIагъэхэр ыкIи непи IофшIэ­кIэшIоу аIэкIэлъ хъугъэр ныбжьыкIэхэм алъыгъэIэсыгъэным зынаIэ тезыгъэтыхэрэр ары», къыIуагъ АР-м и ЛIышъхьэ.
Нэужым республикэм и ЛIы­шъхьэ текIоныгъэр къыдэзы­хыгъэхэм шIухьафтынхэр аритыжьыгъэх. Муниципальнэ образованиехэм ащыщхэу Кощ­хьэблэ ыкIи Мыекъопэ районхэм — анахь гъэхъэгъэшIухэр зышIыгъэхэм — Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ и Дипломхэмрэ сомэ мини 150-рэ хъурэ ахъщэ шIу­хьаф­тынхэмрэ афагъэшъоша­гъэх.
Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ и Дипломрэ сомэ мини 130-рэ хъурэ ахъщэ шIухьафтынымрэ афагъэшъошагъэх 2024-рэ илъэсымкIэ лэжьыгъэ ыкIи джэнч лъэпкъхэм яIухыжьынкIэ къыкIэлъыкIорэ комбайнерхэм: Дорошенко Николай Михаил ыкъом — СПК-у «Колхоз Лени­на» зыфиIоу муниципальнэ об­разованиеу «Красногвардейскэ районым» хахьэрэм икомбайнер, лэжьыгъэ тонн мини 3220-рэ зыIо­жьыгъэм; Абрамов Евгений Петр ыкъом — унэе предприя­тиеу «КФХ-м ипащэу Зыхьэ Зу­раб Хьазрэтбый ыкъор» зыфиIорэм икомбайнер, муниципальнэ образованиеу «Кощ­хьэблэ районым» щыщ, зернэ тонн 3200-рэ фэдиз къыIо­жьыгъ; Деркачев Сергей Григо­рий ыкъом — Iахьзэхэлъ обществэу «Дондуковскэ элеваторым» икомбайнер, муници­пальнэ образованиеу «Джэджэ рай­о­ным» щыщ, лэжьыгъэ тонн 3154-рэ къыIожьыгъ; Паздников Владислав Александр ыкъом — «унэе предприятиеу Хьакъу­жъэкъо Аслъан Даутэ ыкъом» икомбайнер, муниципальнэ образованиеу «Теуцожь районым» щыщ — лэжьыгъэ тонн 1890-рэ; Молчанов Олег Владимир ­ыкъом — пшъэдэкIыжьэу ыхьырэмкIэ гъунэпкъэ гъэнэфагъэ зиIэ обществэу «Нива» зыфиIорэм икомбайнер, муниципальнэ образованиеу «Мыекъопэ районым» щыщ, лэжьыгъэ тонн 1737-рэ къыIожьыгъ; Чентаев Юрий Александр ыкъом — пшъэ­дэкIыжьэу ыхьырэмкIэ гъу­нэпкъэ гъэнэфагъэ зиIэ общест­вэу «Синд­Агро» зыфиIорэм икомбайнер, муниципальнэ образованиеу «Тэхъутэмыкъое районым» щыщ, тонн 1321-рэ Iуихы­жьыгъ.
Владимир Нарожнэри чIыгулэжьхэм къафэгушIуагъ. Анахь хъупхъэу зыкъэзыгъэлъэгъуа­гъэ­хэм ащыщ­хэм АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Дип­лом­хэмрэ сомэ мини 110-рэ ахъщэ шIухьафтынрэ аритыжьыгъэх.
Ащ нэмыкIэу АР-м мэкъу-мэщымкIэ и Министерствэ и Дипломхэмрэ сомэ мини 110-рэ ахъщэ шIухьафтынымрэ аратыжьыгъэх анахь гъэхъэгъэшIу­хэр зышIыгъэ предприятиехэм.
Ащ нэужым Адыгэ Респуб­ликэм искусствэхэмкIэ иIэпэIа­сэхэм къагъэхьазырыгъэ мэфэкI концертыр къафатыгъ.
НэкIубгъор зыгъэхьазыры­гъэр Тхьаркъохъо Сафыет.