Адыгэ Республикэм изэнэкъокъу-къэгъэлъэгъонэу «Сэтэнае идышъэ Iуданэ» икIэуххэр зэфахьысыжьыгъэх. Адыгеим икъэралыгъо программэу «Культурэм ихэхъоныгъ» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэу Iофтхьабзэр зэхащагъ.

Зэнэкъокъоу зэхащагъэр сурэтышI ныбжьыкIэхэм ягупшысэ, ясэнаущыгъэ хэхъоныгъэ ышIыным фэIорышIагъ. Тыкъэзыуцухьэрэ дунаир кIэлэцIыкIухэмрэ ныбжьыкIэхэмрэ нахьышIоу зэрагъэшIэным, ялъэныкъо гупсэ нахь агъэлъэпIэным, тарихъыр дэгъоу ашIэным, искусствэм пылъхэм адыгэ шэн-хабзэхэр зэрагъашIэхэзэ, щыIэныгъэм еплъыкIэу фыряIэм зегъэушъомбгъугъэным, творческэ гупшысэу ахэлъыр нахьышIоу агъэфедэным Iофтхьабзэр фэгъэхьы­гъагъ. Сурэти 120-рэ ащ къырахьы­лIагъ. Ахэм ащыщэу IофшIэгъэ нахь дэгъухэу зэнэкъокъум иосэшI куп къыхихыгъэхэр къэгъэлъэгъоным хагъэхьагъ. Нарт эпосым фэгъэхьыгъэ сурэтхэр бэу къыхэфагъ.
Адыгэ Республикэм иеджэпIэ 16 зэнэкъокъу-къэгъэлъэгъоным хэлэжьагъ. Живописым зыфэзыгъасэхэрэм, бгъэфедэн плъэкIыщт искусствэм ишъэфхэр зэзыгъашIэхэрэм яIофшIагъэхэр къагъэ­лъэгъуагъ.
Республикэм искусствэхэмкIэ икIэлэцIыкIу еджапIэ, Мые­къуапэ икIэлэцIыкIу художественнэ еджапIэ, Кощхьаблэ искусствэхэмкIэ икIэлэцIыкIу еджапIэу Хьагъэ­удж Мыхьамэт ыцIэ зыхьырэм, Адыгэ Рес­публикэм искусствэ­хэмкIэ иколледжэу Тхьабысымэ Умарэ ыцIэ зыхьырэм, Адыгэкъалэ, Инэм, Яблоновскэ, Дондуковскэ, Красногвардейскэ, Джаджэ, Каменномостскэм, Тульскэм ялIыкIохэм заушэтыгъ.
ЗэхэщакIохэм щы­Iэныгъэм зэхъокIыныгъэу фэхъухэрэр къы­далъытэзэ, еджакIо­хэм ясэнаущыгъэ на­хьышIоу къызэIуахынымкIэ зэнэкъокъур гъэшIэгъонэу агъэ­псыгъ. Ижъырэ нарт къэбархэм, пшысэхэм адыгэ лIыхъужъхэр зэрахэтхэм, адыгэхэм ящыIакIэ, мэфэкI зэхахьэхэр зэрэзэхащэхэрэм, нэмыкIхэм якъэгъэлъэгъон мэхьэнэшхо яIагъ.

Пшъэшъэ ищыгъэ дахэу Сэтэнае иIэпэIэсэныгъэ хэушъхьафыкIыгъэу къы­хагъэщынэу щытыгъ. Дышъэ ыкIи тыжьын Iуданэр зыщагъэфедэгъэ IэшIагъэхэр бэу къырахьылIагъэх. СурэтшIыгъэ пэпчъ ныбжьыкIэ цIыкIухэм ягуфэбагъэ ыкIи яегугъуныгъэ къахэщыгъ. ЕтIагъом, нэмыкIхэм ахашIыкIыгъэ сурэтхэр зэнэкъо­къум къыщагъэлъэгъуагъ.
ИскусствэхэмкIэ колледжэу Тхьабысымэ Умарэ ыцIэ зыхьырэм икIэлэегъа­джэу, АР-м культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Ольга Плетневар, Адыгэ Республикэм изаслуженнэ сурэтышIэу Хъуажъ Рэмэзан ыкIи кIэлэцIыкIу художественнэ еджапIэм ипащэ игуа-­дзэу Ирина Швачка осэшI купым хэ­ты­гъэх.
— Зэнэкъокъу-къэгъэлъэгъоным хэлажьэхэрэм япчъагъэ хэ­хъуагъ. КIэлэцIыкIу художе­ствен­нэ еджапIэм чIэс­хэм шIэныгъэ куухэр ягъэ­гъотыгъэнхэмкIэ творческэ IофшIэным изэфэхьысыжь мэхьанэшхо иI. Хэгъэгум шъхьэкIа­фэ фа­шIэу къыткIэхъу­хьэрэ лIэужхэр пIугъэнхэр пшъэ­рылъ шъхьаIэу щыт, — къыIуагъ Ольга Плетневам.
— ЛIыхъужъхэм, пшысэхэм афэгъэхьыгъэ сурэтхэр, Сэтэнае идышъэ Iуда­нэ зыщыгъэфедэгъэ IэшIагъэхэр зэнэкъокъум къырахьылIагъэх, ахэр щыIэныгъэм дештэх. Мастэр, Iуданэр, шэ­кIыр агъэфедэхэзэ, кIэлэ­еджа­кIохэм сурэт гъэшIэгъонхэр ашIыгъэх, хадыкIыгъэ тхыпхъэ­хэм лъэпкъ гупшысэ ахэлъэу гъэ­псыгъэх. ШIухьафтын пшIын плъэкIыщт сурэтыбэ ашIыгъ. Творчествэм нахь фэщагъэхэ зэрэхъурэм уегъэгушIо, — къы­Iуагъ Сихъу Рэмэзан.
КIэлэеджэкIо 21-мэ тепкIоныгъэр къыдахыгъ. Нэбгырэ 11-р лауреат хъугъэх, ахэм дипломхэр, щытхъу тхылъхэр, шIухьафтынхэр аратыжьыгъэх. Зэнэкъо­къум кIэлэеджакIохэр дэгъоу фэзыгъэ­хьазырыгъэ кIэлэегъэджэ 18-мэ щытхъу тхылъхэр афагъэшъошагъэх.
Джащ фэдэу творческэ IофшIагъэхэм язэхэфын ишIуагъэкIэ тыкъэзыуцухьэрэ дунаим еплъыкIэ гъэнэфагъэ фыряIэ мэхъу. Искусствэм фэгъэхьыгъэ зэдэгущы­Iэгъухэр кIэлэеджакIохэм адашIы. Ахэр искусствэм фэщэгъэнхэм, ар шIу алъэгъуным, тыкъэзыуцухьэрэ дунаим идэхагъэ къагурыIоным, яхэгъэгу шIу алъэгъуным фэгъэхьыгъэ десэхэр зэхащэх.
Лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ текIоныгъэ къыдахыгъ искусствэхэмкIэ кIэлэцIыкIу еджапIэу псэупIэу Тульскэм дэтым итворческэ куп, Марьяна Дербуш, Наталья Иванюк, Анна Багдасаровам, Софья Намгалаури, Iэшъынэ Мариет, Екатерина Селезневам, СтIашъу Самирэ. Джащ фэдэу хагъэунэфыкIырэ чIыпIэхэр афагъэшъошагъэх Ацумыжъ Аидэ, Александра Гусевам, Алина Чахаловам, Кобл Данэ, Ксения Макаренкэм, Софья Кульбацкаям, Екатерина Дерябинам, Мария Исаковам, Хъуажъ Самия, Хьабэхъу Бэллэ, Тхьаркъохъо Асе, Армен Карапетян.
IофшIэн анахь дэгъу зыгъэхьазырыгъэхэ Бэджэшъэ Дианэ (адыгэ къашъу), ЕмтIылъ Самирэ (адыгэ пшъашъ) ыкIи нэмыкIхэр къыхагъэщыгъэх.
ТекIоныгъэ къыдэзыхыгъэхэм ащыщэу Хьабэхъу Бэллэ зэнэкъокъум игуа­пэу зэрэхэлэжьагъэр къыIуагъ:
— Скиф дышъэ шъыхьэр сиIофшIагъ. Шъагъэмрэ дышъэ идагъэмрэ зэхэлъэу ар згъэцэкIагъэ. Тхылъ горэм сеплъызэ а сурэтыр дэслъэгъуагъэти, шъагъэмрэ идагъэмрэ зэхэлъэу пшIымэ дахэу хъунэу слъытагъэ.
Лъэпшъыкъо Фатим.
Сурэтхэр авторым иех.