ШIушIэным тыхэлажьэ
Непэрэ мафэм ехъулIэу Адыгеим гуфэкIо купи 100-м ехъу щызэхэщагъ. Ахэм зэкIэми зы пшъэрылъ шъхьаIэ яI — хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлэжьэрэ зэолIхэм лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ ящыкIэгъэ IэпыIэгъур ягъэгъотыгъэныр. Ахэм зэу ащыщ тыжьын ныбжьым нахь къекIолIагъэхэр зыщызэрэугъоигъэхэ купэу «Сетевой плацдарм» зыфиIорэр. Тыгъуасэ ащ теблэгъагъ ыкIи купым ипащэу Алена Кутимскаям гущыIэгъу тыфэхъугъ, тыугъоигъэ IэпыIэгъури аIэкIэдгъэхьагъ.
— «Сетевой плацдарм» зыфиIорэр Iоныгъо мазэм илъэс хъугъэ зызэхэсщагъэр. ЧIыпIэр къэлэ администрацием ий, ащ ипащэу Геннадий Митрофановым гъэцэкIэжьынхэр къытфаригъэшIыгъэх, ащкIэ лъэшэу тыфэраз. Мы уахътэм ехъулIэу купым нэбгырэ 330-рэ къызэлъеубыты, ахэм ащыщэу нэбгыри 100-р джыри зы къутамэу Шытхьалэ щытиIэм хэтых. ЗэкIэми ныбжь зэфэшъхьафхэр яIэх, ау нахьыбэр пенсием щыс. ГуфэкIо купым типшъэрылъ шъхьаIэр зыгъэбылъыхэрэ хъытыухэм яблэн. Ащ тыкъыщыуцурэп, IэпыIэгъоу, зэолIхэм ящыкIагъэу къытаIорэм тетэу шIушIэн IофкIэ ахэр афэтэугъоих, афятэгъащэх, — хигъэунэфыкIыгъ Аленэ.
IофшIэным ижъотыпI
Пхъэ зэхэIулIэгъэ инхэр зэготхэу зы сатырэу щытых, ахэм кIэпсэжъыехэр арыщагъэх. Бзылъфыгъэ заулэмэ Iоф ашIэу тырихьылIагъ, зыхэр — щытых, адрэхэр пхъэнтIэкIу лъхъанчэхэм атесхэу етIупщыгъэу зыгъэбылъыхэрэ хъытыухэр аблэх, зыхэм — кIапсэхэр зэпаупкIых. КъэпIон зыхъукIэ, пчэдыжьым къыщегъэжьагъэу IофшIэным ижъотыпI. Мы Iофым щэIагъэ ыкIи IэпэIэсэныгъэ ищыкIагъ.
— ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операциер зырагъэжьагъэм къыщегъэжьагъэу непэ къызнэсыгъэм анахь къызкIэлъэIухэрэм ащыщ хъытыухэр. Сыда пIомэ ахэр зэрагъэбылъыхэрэм дакIоу, ящыIэныгъэ къаухъумэ, техникабэ къызэтырегъанэ. Бэрэ къытфаIуатэу къыхэкIы къэбыбыгъэ дроныр ащ зэрэхэнагъэм къыхэкIэу ар къызэрэмыорэр. Ащ пае мыхэм блэкIэ гъэнэфагъэ яI, зы гъуанэ фэмыхъоу пшIыным къулайныгъэ ищыкIагъ, — къеIуатэ Алена Кутимскаям.
Мыщ бзылъфыгъэу къекIуалIэрэр бэдэд, ащыщхэр анэгукIэ пащэм дэгъоу ешIэх, азыныкъор кIэу къыхэхьагъэх. Мыекъуапэ щыпсэухэрэм анэмыкIэу, бзылъфыгъэхэм ащыщхэр уахътэ къыхагъэкIызэ, Севастопольскэм, Краснэ Улькэм, Подгорнэм къарэкIых. ЗэкIэми зы мурад зыдаIыгъыр, мыбэми, афэлъэкIыщтымкIэ тидзэкIолIхэм яшIуагъэ арагъэкIыныр ары.
Ныбжь хэкIотагъэ зиIэхэм Наталья Новохатскаяр ащыщ, ау блакIэр шIэхэу зэригъэшIагъ.
— Сишъхьэгъусэ зысшIокIодым сшIэщтыр сымышIэу гукъаом сызэлъикIугъагъ. Гъогур зэпыпчымэ сэ гъунэгъоу сыщэпсэу, мы чIыпIэм хъытыухэр зэрэщаблэрэр къызысаIом сыкъэкIуагъ. ТишIуагъэу къакIорэр къызызгурыIуагъэр кIалэхэм къызэрэтфэразэхэр видеокIэ къызысагъэлъэгъур ары, ащ гур зэхегъахьэ ыкIи уегъэгушхо. Рэзэныгъэ гущыIэхэр анахь тын лъапIэу тиIэхэм ащыщых. Сэ, ищыкIагъэмэ, жьэу пчэдыжьым е пчыхьэ кIасэм IункIыбзэр сIыгъышъ, пчъэр къафыIусхын сэлъэкIы, — еIо гушIозэ Наталье.
Наталья Ермолинар мэзищ нахь хъугъэп къызыкIорэр, ащ джыри зегъасэ. Ау зыфэгъэзагъэр ыгу зэрэрихьырэр къыхигъэщыгъ.
Лариса Силицкаяр анахь IэпэIасэхэм ащыщ:
— Мыхэм IэпыIэгъу зэрящыкIагъэр социальнэ хъытыум ислъэгъуагъ. СыкъакIуи сызеплъым, сыгу рихьыгъ ыкIи блакIэр зэзгъэшIагъ, апэ къин къысщыхъущтыгъэми, джы къулайныгъэр къысIэкIэхьагъэу псынкIэу ыкIи сыгу рихьэу сэшIы. Зы нэбгырэ нахь мыхъуми ищыIэныгъэ къызыдгъанэкIэ, Iоф зэрэтшIэрэр хьауeлые хъущтэп.
«ЩыIэныгъэм ихъагъэхэр»
Джары нахь къызэрыкIоу мыщ зэреджэхэрэр. ЧIыпIэу зыдэщыIэхэм ялъытыгъэу къахамышIыкIынхэм пае шъо зэфэшъхьафхэр агъэфедэх.
— НахьыбэрэмкIэ чIыгум ыкIи тхьэпэ шхъуантIэхэм, уц гъугъэхэм ашъохэр ары къыхэтхыхэрэр. Джащ фэдэу хъытыухэм яшIынкIэ мэхьанэ зиIэр зэрыублэрэ Iуданэхэм япытагъ ыкIи зэпэгъунэгъоу чIэнагъэ фэмыхъоу шIыгъэнхэр ары. Хъытыухэм яинагъэ зэфэшъхьаф, ящыкIагъэу къытаIорэ шапхъэм тетэу афэтэшIы, нахьыбэрэмкIэ, метрэ 3х6, 9х4. Зы мафэм хъытыуи 3 — 6 тшIын тэлъэкIы, тхьамафэм къыкIоцI къытэуалIэхэрэм пчъагъэрэ чIятэгъэщы. Михайловскэ чылысым къытитыгъэ кусэхэу тхьэлъэIухэр зытетхагъэхэр хъытыу пэпчъ хэтэблэх, — еIо Алена Кутимскаям.
«Сетевой плацдарм» зыфиIорэм игуфакIохэм IофшIэныр зырагъэжьагъэм къыщыублагъэу зыгъэбылъыхэрэ хъытыу 1047-рэ тидзэкIолIхэм афарагъэщагъ. Хьазырэу джыри а чIыпIэм бэ чIэлъыр, тыщытзи зым ишIын къаухи, зэкIоцIащыхьажьыгъ. Ахэри шIэхэу атIупщыщтых, ащкIэ текIоныгъэр къэблэгъэным яIахьышIу халъхьэ.
ГукъэкIыбэ зыдиIыгъ
ТигущыIэгъу гуфэкIо, шIушIэн Iофым къызэрэфэкIуагъэм теупчIыгъ.
— ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операциер къызежьэм, сипшъэшъэгъоу Краснодар щыпсэурэм къыIоу зэхэсхыгъ чылысым кIохэзэ хъытыухэр зэрэщаблэхэрэр. Сегупшысагъ Мыекъуапи ащ фэдэ чIыпIэ щыIэн зэрилъэкIыщтыр. СызыкIэупчIэм, культурэм и Унэу «Гигантым» ащ фэдэ чIыпIэ къыщызэIуахыщтыгъ. Ащ сыхахьи блакIэ зэзгъэшIагъ. Уахътэ тешIагъэу, Хэгъэгум сырипатриотэу зыслъытэжьэу, нахьыбэу сишIуагъэ къэзгъакIомэ сшIоигъоу сакъыхэкIыжьи, мы купыр зэхэсщагъ ыкIи джы лъэныкъуабэмэ атегъэпсыхьагъэу Iоф тэшIэ, — хигъэунэфыкIыгъ Аленэ.
Ежь предприниматель, иIофшIэн зэтеуцуагъэу щыт, федэ къыфехьы. Охътэ лыеу къыфыхэкIырэр шIушIэн Iофым тырегъэкIуадэ. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, икIалэхэр Краснодар щэпсэух, ыпэрэм фэдэу бэрэ зэрэлъэгъунхэу джы хъурэп, ау иунагъо исхэм ар къагурэIо, иеплъыкIэхэм дырагъаштэ.
ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ IэпыIэгъу афэхъугъэным цIыфыбэ къызэрэхищэщтым мы бзылъфыгъэр дэлажьэ ыкIи гукъэкIыбэ щыIэныгъэм щыпхырещы. Политическэ партиеу «Единэ Россием» ишъолъыр къутамэ чанэу дэлажьэ, республикэм игуфэкIо купхэм ЗыкI гупчэ зэхащэным икIэщэкIуагъ. Джыри къэшъокIо купхэр къыхагъэлажьэхэзэ, ахъщэ зыщаугъоин алъэкIыщт шIушIэ марафон зэхащэнымкIэ партием зыфигъэзэщт.
ТыздэкIогъэ чIыпIэр унитIоу зэтеутыгъ: зым – щэблэх, адрэм — къаугъоирэ шIушIэ IэпыIэгъур чIэлъ. Ащ щыплъэгъущтых: псы бэшэрэб зэфэшъхьафхэр, гъомылапхъэхэр, медицинэ ыкIи псэолъэшI пкъыгъохэр, уцхэр, щыгъынхэр, нэмыкIхэри.
Лъэхъаным елъытыгъэу зэолIхэр къызкIэлъэIухэрэр зэфэшъхьафых. Джы нахь къэучъыIынэу фежьагъэшъ, газ балонхэр, шэф остыгъэхэр, бэрэ щылъырэ шхыныгъохэр, щыгъын фабэхэр ящыкIагъэх. СыдигъокIи зыфэе зэпытхэм ащыщых псэолъэшI ыкIи медицинэ пкъыгъохэр: пхъэххэр, отычхэр, IункIыбзэхэр, къазгъырхэр, уIагъэхэр зэрапхырэ бинт зэфэшъхьафхэр, уцхэр, шприцхэр, шынэгъакIэ зиIэ IэплъэкIхэр, нэмыкIхэри. Нахь хьылъэхэм ащыщых генераторхэр, электрическэ рыкIуапIэхэр. Сомэ мин 200 фэдиз зыпэIухьэгъэ машIор зэрагъэкIосэрэ пкъыгъохэри къафащэфыгъэх. Ахэм ятеплъэкIэ футбол Iэгуаом фэдэх, къызыплъыхэкIэ къэохэшъ, чIыпIэ гъэнэфагъэм къыубытэу машIор агъэкIуасэ.
— Хэгъэгум охътэ къин къызыщыфыкъокIыгъэ лъэхъаным узэкъоуцоным, узэдеIэжьыным мэхьанэшхо иI. Нэбгырэ пэпчъ ыкIуачIэ къыхьын ылъэкIыщтыр къыгурыIоу ишIуагъэ къыгъакIо зыхъукIэ, текIоныгъэр къэблэгъэщт. ГущыIэм пае, Адыгеим щыпсэурэ нэбгырэ пэпчъ сомэ 300 нахь мыхъуми мазэ къэс шIушIэу заритыкIэ, тишъолъыр икIыгъэ дзэкIолI пэпчъ зыми щымыкIэу Хэгъэгур къыухъумэщт. Тэ непэкIэ типшъэрылъыр фронтыр чыжьэу IудгъэкIотыныр ары. ЦIыфыбэ шIушIэн Iофтхьабзэхэм къахэлажьэх, бэхэм ацIэхэр къетIонэу фаехэп. Ау къыхэзгъэщыхэмэ сшIоигъу, IофышIэ купхэр: лицееу N 19-р, кIэлэцIыкIу IыгъыпIэу N 37-р, Адыгэ республикэ клиническэ сымэджэщыр (ахъщэкIи, гъомылапхъэкIи къыддеIагъэх), сабыйхэм зыщалъыплъэхэрэ унэр, «Картонтара» зыфиIорэр, нэмыкIхэри. БэмышIэу Днепр пэмычыжьэу щыкIогъэ зэпэуцужьым къыкIэлъыкIоу тидзэкIолIхэр лъэшэу ыпэкIэ лъыкIотэнхэ алъэкIыгъ. Ащ епхыгъэу джыри кIэу окопхэр, блиндажхэр ашIынхэ фае хъугъэ. ЯщыкIагъэу къызкIэлъэIугъэхэр зэкIэ тыугъоигъэх, игъорыгъозэ афядгъэщэщтых. ТиIэпыIэгъу, тихъытыухэр зынэмысыгъэ щыIэп: ЛНР-м, ДНР-м, Херсон ыкIи Запорожскэ хэкухэм, Белгород, Курск, — къыIуагъ Алена Кутимскаям.
Гъэзетэу «Адыгэ макъэм» иIофышIэхэри афэлъэкIыщтымкIэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм шIушIэ IэпыIэгъу афагъэхьазырыгъ. Къэмлэни 5-м адэфэщт бэрэ щылъырэ гъомылапхъэхэмрэ газ баллон цIыкIухэмрэ гуфэкIо купэу «Сетевой плацдарм» зыфиIорэм ипащэу Алена Кутимскаям IэкIагъэхьагъ.
Фронтым тыдэIэпыIэ — зэкIэ ТекIоныгъэм пай! Узыщыгугъын тыл пытэ щымыIэу текIоныгъэр къыдэпхышъущтэп, арышъ, тидзэкIолIхэм тызэракъотыр зэхашIэным пае шIушIэ IэпыIэгъур афэдгъэхьазырыгъ.
ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлэжьахэрэм апае зыухъумэхэрэ хъытыухэр зыщаблэрэ чIыпIэу «Единэ Россием» общественнэ IэпыIэгъумкIэ и Штабэу Мыекъуапэ дэтым къыщызэIуахыгъэм хъытыублэнымкIэ щыкIогъэ Iофтхьабзэми «Адыгэ макъэр» хэлэжьагъ. Мыбэми, дзэкIолIхэм тишIуагъэ ядгъэкIыныр типшъэрылъыгъ.
ДзэкIолIхэм шъуадэIэпыIэнэу шъуфаемэ, шъузэкIолIэн шъулъэкIыщтхэм ащыщ: Мыекъуапэ иурамэу 8 Мартым тет унэу N 24-м ичIыун.
Iэшъынэ Сусан.