Лъэпкъ кинематографиемилъэбэкъукIэхэр
Тиреспубликэ икинематографистхэм я Союз я IV-рэ зэнэкъокъу-фестивалэу «Адыгеир, шIу усэлъэгъу!» зыфиIоу зэхищагъэм къыдыхэлъытагъэу Iэнэ хъураеу лъэпкъ кинематографием хэхъоныгъэ егъэшIыгъэным иамалхэм защытегущыIагъэхэр ригъэкIокIыгъ. Адыгэ къэралыгъо университетым инаучнэ тхылъеджапIэ зэIукIэр щызэхащагъ.
Режиссерэу, УФ-м икинематографистхэм я Союз икъутамэу АР-м щыIэм ипащэу, Нэгъэплъэ Аскэрбый зэIукIэр къызэIуихыгъ ыкIи Iофтхьабзэр зэрищагъ.
Непэрэ уахътэм лъэпкъ кинематографием изытет, игъэхъагъэхэм, зэхэфыгъэн фае Iофыгъоу ыкIи упчIэу къэтэджыхэрэм Нэгъэплъэ Аскэрбый ягугъу къышIыгъ. Ахэм яхэкIыпIэ амалэу щыIэхэр къыIотагъ УФ-м икинематографистхэм я Союз ипащэ игуадзэу Алексей Алешковскэм, къэралыгъо грантхэм, субсидиехэм якъыдэхын нахь чанэу ахэлэжьэнхэм ишIыкIэхэр къафиIотагъ.
— Нарт Саусэрыкъо фэгъэхьыгъэ анимационнэ фильм зэхэзгъэуцоным сыдэлажьэ, ау ащ мылъкушхо ищыкIагъ. Тарихъыр ныбжьыкIэмэ ядгъэшIэным сэркIэ мэхьанэшхо иI. Адыгэхэм якультурэрэ яшэн-хабзэхэмрэ ащ къыщызгъэлъагъохэ сшIоигъу, — къыIуагъ Нэгъэплъэ Аскэрбый.
Фильмым игъэхьазырын епхыгъэ Iофыгъохэм къекIолIагъэхэр атегущыIагъэх.
Шъугу къэдгъэкIыжьын, кинокомпаниеу «Черкесия-фильм» зэхэзыщэгъэ Нэгъэплъэ Аскэрбый иапэрэ кинофильмэу «Черкесия» зыфиIорэр 2007-рэ илъэсым къыдэкIыгъ, ащ къыкIэлъыкIуагъэх фильмхэу «Черкесия. Адыгэ Хабзэр», «Черкесия. Хымэ хэгъэгухэр», «Черкесия. Къэкощыжьыныр», «Черкешенка», «Щагъдый», «Щабзэм пэбыбырэр», «ГукIэгъум илIыгъэ» зыфиIохэрэр. Гупшысэ гъэнэфагъэхэр озыгъэшIырэ IофшIагъэу «Черкесхэр. Намыс гъогур» зыфиIорэр блэкIыгъэ мазэм къагъэлъэгъуагъ. Адыгэ лъэпкъым тарихъ баеу иIэр ащ нафэ къыпфешIы. Кином ыбзэкIэ авторым Черкесием изытетыгъэ къеIуатэ, непэрэ Адыгеим идэхагъэ тегъэлъэгъу, ащ ицIыфхэм, культурэм, адыгэхэм яшэн-хабзэхэм тащегъэгъуазэ, тарихъым итхьамыкIэгъо чIыпIэхэр тыгу къегъэкIыжьых. Мы уахътэм Нэгъэплъэ Аскэрбый «Саусэрыкъом» нэпэмыкIэу анимационнэ фильмэу «Къаншъау — мышъэм ыкъу» тырихынэу пылъ. Адыгэ пшысэу, таурыхъыжъэу къыднэсыжьыгъэхэм атехыгъэу ар гъэпсыгъэщт, сценариер тхыгъахэ. Къыхэгъэщыгъэн фае серие зэкIэлъыкIоу техыгъэ фильмыр адыгабзэкIэ зэрагъэуцугъэр.
Непэрэ мафэм кинематографиер дэлъэбэкъоным фэшI ныбжьыкIэхэр ащ фебгъэджэнхэ фаеу зэIукIэм къыщыхагъэщыгъ. АКъУ-м ащ пае отделение къыщызэIухыгъэным епхыгъэ Iофыгъохэм атегущыIагъэх.
ЦIыфым пIуныгъэ дэгъу ыгъотынымкIэ кином мэхьанэшхо иI. Кинофестивалым изэхэщакIохэм ар къыдалъыти, ныбжьыкIэхэм яшIэныгъэхэм ахагъэхъонымкIэ амалышIухэр аратыгъэх. ЫпэкIэ фестивалым нахь зиушъомбгъуным ишIыкIэ-амалхэр Iэнэ хъураем щызэхафыгъэх.
Дунэе Артийскэ комитетым ыкIи Урысыем и Лъэпкъ Артийскэ комитет явице-президентэу, ЮНЕСКО-м хэтэу Бетыгъэнэ Ауес зэхахьэм къыщыгущыIагъ. Нэгъэплъэ Аскэрбый илъэпкъ фэшъыпкъэу зэрэфэлажьэрэр ащ хигъэунэфыкIыгъ.
— Къэралыгъо 36-рэ зыхэхьэрэ комитетым сырипащ. Лъэныкъоу нахь тынаIэ зытедгъэтырэр творчествэр къызщылъэгъорэ жанрэ зэфэшъхьафхэу сурэтшIыным, театрэм, кином адэлажьэхэрэр ары. Адыгэ лъэпкъым итарихъ ягъэшIэгъэным Iоф дэзышIэрэ Нэгъэплъэ Аскэрбый иIофшIагъэхэр къыхэзгъэщыхэ сшIоигъу. Мылъку тэрэз зыIэкIэмылъ режиссерым игъэхъагъэхэр гъунэнчъэу зэрэщытыр. Сыд фэдэ проект рихьыжьагъэми тиIэпыIэгъу едгъэгъотыщт, — къыIуагъ Бетыгъэнэ Ауес.
Республикэм зекIохэр къещэлIэгъэнхэр, дунаим Адыгеир щызэлъягъэшIэгъэныр, ныбжьыкIэхэм лъэпкъ культурэр, шэн-хабзэхэр ашIэнхэм фэщэгъэнхэр ары Iофтхьабзэм пшъэрылъ шъхьаIэу иIагъэр.
КъыкIэлъыкIощт кинофестивалым изэхэщэни къекIолIагъэхэр тегущыIагъэх. Пшъэрылъ шъхьаIэу зэнэкъокъум иIэр режиссермэ ясэнаущыгъэ къыхэгъэщыгъэныр, яIоф фэгъэчэфыгъэнхэр, ныбжьыкIэмэ ясэнэхьат гъэхъагъэхэр щашIынымкIэ IэпыIэгъу афэхъугъэныр ары.
Лъэпшъыкъо
Фатим.