Top.Mail.Ru

IофшIэгъэ ушъагъ

Image description
Лъэпкъ тхылъеджапIэр

ЩыIэныгъэм ыпашъхьэ шIушIэгъабэ щызиIэ цIыф­хэм ягъашIэ зыфэдагъэр, яшIэныгъэрэ яакъылрэ — зэкIэ шIоу ахэлъыр ашъхьэ закъоу щымытэу, лъэп­къым зэрэфагъэIорышIа­гъэхэр къэзыIотэрэ тхыгъэ зэфэшъхьафхэр хэткIи ­плъэпIэ-щысэтехыпIэх.­

Зы адыгэлI шъыпкъэ — Шэуджэн Аюбэ ищыIэныгъэ, идунэететыкIагъэр, идунэееплъыкIагъэр, лIы гъэсэгъэ-еджагъэр щэIэфэ зэрэлэжьагъэр, щыIэныгъэ шхоIур зыкIи къымыгъэланлэу зэрэпсэугъэр къыщиIотыкIыгъ «Аюб Шеуджен: Лабиринты жизни» зыцIэу 2021-рэ илъэсым Адыгэ къэралыгъо университетым итхылъ тедзапIэ къыщыдагъэкIыгъэр.
Ащ иавторых тхакIом ыпхъоу, тарихъ шIэныгъэхэмкIэ докторэу (щыIэжьэп) Шэуджэн Эмилиерэ тарихъ шIэныгъэхэмкIэ докторэу, АКъУ-м тарихъымкIэ ифакультет идеканэу ПэкIэшхо Нурбыйрэ. Мыщ Шэуджэн Аюбэ игъашIэ щыIэны-­
гъэм епхыпагъэу, къытэшIэкIыгъэ псэ зыпыт дунаим пэблагъэу зэ­рэкIуагъэр къыщиIотыкIыгъ. Автор­хэмкIэ анахь мэхьанэ зиIагъэр къызтегущыIэхэрэ цIыф закъор армырэу, къешIэкIыгъэ пстэумэ, тарихъ хъугъэ-шIагъэхэм агупчэу, иIахь гъэнэфагъэ ахилъхьэу ар зэрэщытыгъэр къиIотыкIыгъэныр арыгъэ.
Ежь цIыфэу къызтегущыIэнэу хахыгъэм иамал-лъэкIи мэхьанэ иIагъ. Урысыер итарихъ лъапсэкIэ лъэпкъыбэ къэралыгъоу зэрэщытыгъэр, хэгъэгушхом щыхъурэ-­щышIэрэр зы нэбгырэм епхыжьыгъэу, лъэпкъ нэшанэхэр, культурэ зэфыщытыкIэхэр, шэн-хабзэхэр ыкIи зекIокIэ-шIыкIэхэр псыхьагъэ зэрэхъухэрэр кIэгъэтхъыгъэныр авторхэм ягухэлъ шъхьэIагъ. ЩыIэныгъэм ианахь къиныгъо уахътэ­хэм, зэпычыпIэ-зэжъупIэхэм цIыфыр зэряхъулIэрэр Шэуджэн Аюбэ игъэшIэ гъогу мыпсынкIэкIэ, ау зафэкIэ лIы гъэсагъэм фэгъэхьыгъэ очеркым къыщыраIотыкIыныр авторхэм япшъэрылъыгъ. Лъэхъа-
ныр ыкIи цIыфыр зэгопчынхэу зэрэ­щы­мытхэр, пытэу зэрэзэпхыгъэхэр, зы лIыхъужъ ищысэ хэ­хыгъэкIэ гъэунэфыгъэныр авторхэм къадэ­хъугъ.
Тхылъыр къызэIуахыгъ А. Блок игущыIэ щэрыохэм:
«Мы провидели светлые цели
В отдаленных краях лабиринта». Ахэм къакIэлъэкIох В. Гумбольдт игупшысэ:
«Гораздо важнее то, как человек относится к судьбе, чем какова она сама по себе».
ГъашIэ бгъэшIэныр къызэрыкIо Iофэу зэрэщымытыр, ащ, ухэтми, уипкIэнтIэпс хэплъхьан зэрэфаер мы IофшIагъэм щыкIагъэтхъыгъ.
Шэуджэн Аюбэ гушхо зыкIоцIылъ цIыф гумыпсэфхэу, IофшIэкIошхо­хэу, шъыпкъэIо-нэфаIохэу, Хэгъэгум, лъэпкъым, лIакъом, унагъом шъыпкъагъэ афызиIэу, имафэ пэпчъ тищыIакIэ нахьышIу шIыгъэным фэзыгъэшъошагъэхэм ащыщ. ЛIы Iуш гъэсагъэм фэгъэхьыгъэ тхы­лъым укъегъэущы, узэрегъэплъы­жьы, шIум уфепIу, уфелэжьы. Джащ фэд адыгэ лъэпкъым къыхэкIыгъэ зы цIыфышхор, щэIэфэ мамырныгъэр гъэпытэгъэным, цIыфхэр зэ­рэ­лъытэхэу щыIэнхэм зышъхьамысы­жьэу зищыIэныгъэ фэзыгъэшъо­шэ­гъэ Шэуджэн Аюбэ. Ар лIыхъужъ къодыягъэп, гупшысэкIо-тхэкIо гъэ­­шIэгъоныгъ, лъэужышIу къы­гъэнагъ.
Мамырыкъо Нуриет.