«Адыгеир, шIу усэлъэгъу!»
Къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэу Адыгеир зыпсэурэр илъэси 100 зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэу Урысыем икинематографистхэм я Союз икъутамэу АР-м щыIэм я IV-рэ зэнэкъокъу-кинофестивалэу «Адыгеир, шIу усэлъэгъу!» зыфиIорэр зэхищагъ. Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат иIэпыIэгъукIэ Iофтхьабзэр рагъэкIокIыгъ.
УФ-м икинематографистхэм я Союз икъутамэу АР-м щыIэм ипащэу Нэгъэплъэ Аскэрбый кинофестивалым изэхэщэн кIэщакIо фэхъугъ. Ащ ишъолъыр площадкэ хъугъэ Адыгэ къэралыгъо университетыр.
Пшъэрылъ шъхьаIэу зэнэкъокъум иIэр — режиссермэ ясэнаущыгъэ къыхэгъэщыгъэныр, яIоф фэгъэчэфыгъэнхэр, ыпэкIэ нахь рагъэхъун алъэкIыным иамалхэр ягъэгъотыгъэнхэр. Джащ фэдэу ныбжьыкIэмэ гъэхъагъэхэр ашIынхэмкIэ IэпыIэгъу афэхъугъэныр ары.
Зэнэкъокъум хэлажьэхэрэм лъэныкъуищкIэ заушэтыгъ: анимационнэ, документальнэ ыкIи джэгукIэ шIыкIэм тет кинор. КъБР-м, КъЧР-м, Тыркуем, Грузием, Белоруссием, Латвием, Иран ыкIи нэмыкIхэм къарыкIыгъэ нэбгырэ 80 ащ хэлэжьагъ. Фильм кIэкIхэр такъикъ 20-м нэс кIохэу гъэпсыгъэх.
Нэгъэплъэ Аскэрбый кинофестивалыр къызэIуихыгъ, къекIолIагъэхэм шIуфэс гущыIэхэмкIэ закъыфигъэзагъ.
— Iофтхьабзэм хэлажьэхэрэм япчъагъэ илъэс къэс нахьыбэ зэрэхъурэм тегъэгушIо. Адыгеим икинематографистхэм я Союз кIэщакIо зыфэхъугъэ зэнэкъокъум зиушъомбгъущт. Республикэр дунаим нахьышIоу щашIэным тыпылъ, — къыIуагъ Нэгъэплъэ Аскэрбый.
— «Кинор зышIогъэшIэгъон ныбжьыкIэхэр фестивалым къыхагъэлажьэхэзэ, лъэпкъхэр, лIэужхэр зэфащэх. Хэт сыд фэдэ фильмэ тырихыгъэми, иIофшIагъэ кIодыщтэп, щыIэныгъэм шIукIэ къыхэнэщт, гукъэкIыжь лъэпIэщт. Искусствэм цIыфыр епIу, щыIэныгъэм фегъасэ», — къыIуагъ Дунэе Артийскэ комитетым ивице-президентэу Бетыгъэнэ Ауес.
Мы комитетым идышъэ медаль афагъэшъошагъ Нэгъэплъэ Аскэрбыйрэ Урысыем икинематографистхэм я Союз ипащэ игуадзэу Алексей Алешковскэмрэ.
ЗэхэщакIохэм мэхьэнэ ин зэратыгъэ лъэныкъохэр къыдилъытэзэ осэшI купым зэфэхьысыжьхэр ышIыгъэх.
Анимационнэ кино къэзыгъэлъэгъуагъэхэмкIэ IофшIэгъэ анахь дэгъухэр хагъэунэфыкIыгъэх. Самарскэ хэкум щыщ Любовь Коростелевам иIофшIагъэу «Как собака друга себе искала» зыфиIорэм апэрэ чIыпIэр фагъэшъошагъ. Адыгеим щыпсэурэ Ростислав Репенкэм иIофшIагъэу «Легенда о плато Лаго-Наки» зыфиIорэм ятIонэрэ чIыпIэр къыхьыгъ. Екатеринбург къикIыгъэ режиссерэу Григорий Мамышевым ифильмэу «Яг-Морт» зыфиIорэр ящэнэрэ хъугъэ.
Документальнэ киномкIэ текIоныгъэ къыдэзыхыгъэр Мыекъуапэ щыщ режиссерэу Ирина Константиновар ары. Ащ иIофшIагъэу «Майкоп. Хроники уездного города» зыфиIорэм осэшIу фашIыгъ. Белоруссием щыщ Екатерина Шаромет ифильмэу «Леонид Шварцман. Сказка о мальчике и старом городе» зыфиIорэм ятIонэрэ чIыпIэр къыфагъэшъошагъ. Ящэнэрэр къэзыхьыгъэр Москва щыщ Гульназ Галимуллинам ифильмэу «Монисто» зыфиIорэр ары.
— Тыгурэ тыпсэрэ зыхэтлъхьэгъэ IофшIагъэм текIоныгъэ къызэрыдихыгъэм тапэкIэ кIуачIэ къытитыщт, — къыIуагъ Ирина Константиновам.
ДжэгукIэ нэшанэ зиIэ фильмэ анахь дэгъоу алъытагъэр уфимскэ режиссерэу Вилюра Исяндавлетовам ыгъэуцугъэ «Белый-белый снег» зыфиIорэр ары. ЯтIонэрэ чIыпIэр къэзыхьыгъэр Москва щыщ Игорь Казанцевым ифилъмэу «Пассажир». Ящэнэрэ хъугъэр Натырбые щыщ режиссер ныбжьыкIэхэу Зинаида Олейниковамрэ Алексей Толмачевымрэ тырахыгъэ фильмэу «Про Федота-стрельца, удалого молодца» зыфиIорэр ары.
Кинофестивалым и Гран-при Мыекъуапэ щыщэу ЛIэхъусэжъ Амир иIофшIагъэу «Брат» зыфиIорэм фагъэшъошагъ.
УФ-м икинематографистхэм я Союз икъутамэу АР-м щыIэм ыцIэкIэ зэнэкъокъум хэлэжьагъэхэм зэкIэми дипломхэр афагъэшъошагъэх.
— Адыгеим щызэхащэгъэ кинофестивалыр хъугъэ-шIэгъэ инэу Адыгеим итарихъ хэхьащт. НыбжьыкIэхэм кино тырахызэ ежьхэм щыIэныгъэм еплъыкIэу фыряIэр къыраIотыкIы. Ахэм режиссер цIэрыIохэр къахэкIынхэу тэгугъэ, — къыIуагъ Урысыем икинематографистхэм я Союз ипащэ игуадзэу Алексей Алешковскэм.
ЦIыфым пIуныгъэ дэгъу зэригъэгъотынымкIэ кином мэхьэнэ ин иI. ЗэхэщакIохэм ар къыдалъыти, ныбжьыкIэхэм яшIэныгъэхэм ахагъэхъонымкIэ амалышIухэр аратыгъэх.
Лъэпшъыкъо Фатим.
Сурэтхэр: Артур Лаутеншлегер.