ИIофшIэн уасэ къыфашIыгъ
Мэкъу-мэщым иIофышIэ анахь дэгъухэм ащыщэу къыхэщыгъ Мамхыгъэ щыпсэурэ Набэкъо Анзор Къэралбый ыкъор. Мы лъэныкъомкIэ гъэхъагъэу иIэхэм апае щытхъуцIэу «Адыгэ Республикэм мэкъу-мэщымкIэ изаслуженнэ IофышI» зыфиIорэр бэмышIэу ащ къыфагъэшъошагъ.
— СиIофшIагъэкIэ сыкъыхагъэщи, мыщ фэдэ цIэ лъапIэ къызэрэсфагъэшъошагъэм фэшI ти ЛIышъхьэу КъумпIыл Муратрэ Шэуджэн районым щыпсэурэ сичIыпIэгъухэмрэ лъэшэу сафэраз, «тхьашъуегъэпсэу» ясэIо. Уасэ къыпфашIэу, пцIэ дахэкIэ къызыраIокIэ, ар зымыуасэ щыIэп, ащ кIуачIэ къыуеты, тамэ къыбгуегъакIэ, нахьышIоу уиIофшIэн зэрэбгъэцэкIэщтым уфещэ, — къыIуагъ Анзор.
Набэкъо Анзор республикэм имэкъумэщ хъызмэт IофшIэныр 1993-рэ илъэсым щыригъэжьагъ, илъэс 30-м ехъугъэу механизатору Iоф ешIэ. 2004-рэ илъэсым къыщыублагъэу лэжьыгъэр къызщагъэкIырэ ыкIи былымхъуным фэгъэзэгъэ Мамхыгъэ дэт мэкъумэщ хъызмэтшIапIэу «Животновод» зыфиIорэм Iут.
— ИIофшIэн зыщыригъэжьагъэм къыщыублагъэу Анзор IэпэIэсэныгъэшхо хэлъэу зыкъыгъэлъэгъуагъ, кIэлэ чан ыкIи шэн гъэтIылъыгъэ иI. ИIофшIэгъухэм дэгъоу агурэIо, шъхьэкIэфэныгъэ къыфашIы,— къыIуагъ Шэуджэн район администрацием мэкъу-мэщымкIэ иотдел ипащэу ГутIэ Мурат.
ХъызмэтшIапIэм зэкIэмкIи гектар 858-рэ елэжьы, нэбгырэ 12 Iут. Анзор тракторым ыкIи комбайнэм атесэу лэжьыгъэм икъэгъэкIын епхыгъэ IофшIэнэу рагъэкIокIыхэрэм ахэлажьэ: чIыгур ежъо, ар егъэшъабэ, мапхъэ, чIыгъэшIухэр хетакъо, игъо къызысыкIэ лэжьыгъэр Iуехыжьы.
Лэжьыгъэ дэгъу ыкIи бэгъуагъэ къыхьыжьынымкIэ шIыкIакIэу къызфигъэфедэхэрэм яшIуагъэкIэ хъызмэтшIапIэм илъэс къэс къэгъэлъэгъон дэгъухэр иIэх. ГущыIэм пае, 2023-рэ илъэсым зы гектарым телъытагъэу бжыхьэсэ коц центнер 44-рэ, бжыхьэсэ хьэ центнер 50-рэ, тыгъэгъэзэ центнер 20-рэ къахьыжьыгъ.
Бжыхьэсэ лэжьыгъэм иIухыжьынкIэ районымкIэ илъэс къэс апэ итхэм Анзор ащыщ. 2021-рэ илъэсым лэжьыгъэ тонн 2220-рэ, 2022-м — тонн 2310-рэ, 2023-рэ илъэсым – тонн 2550-рэ ащ Iуихы-
жьыгъ.
ЧIыгум узэрэдэлэжьэн фаем хэшIыкIышхо фыриIэу, ищытхъу аригъаIоу мэлажьэ. Илъэс реным чIыгум Iоф дешIэ.
— Сыд фэдэрэ IофшIэни къин горэ хэлъ, ау узыпылъыр шIу плъэгъоу, ащ зыкъыгъэшъыпкъэжьы хъумэ, ар зэхапшIэрэп, — еIо Анзор.
Iоф зэришIэрэ техникэм изытет Анзор лъэшэу лъэплъэ, игъом пэшIорыгъэшъ IофшIэнхэр ыкIи гъэцэкIэжьынхэр решIылIэх. Ащ къыхэкIэу къызэтеуцорэп.
IэпэIэсэныгъэшхо зэрэхэлъым, IофшIэныр шIу зэрилъэгъурэм, пшъэрылъэу къыфагъэуцугъэхэр дэх имыIэу зэригъэцакIэхэрэм ыкIи къэгъэлъэгъонышIухэр зэриIэм афэшI АР-м и ЛIышъхьэ ыкIи АР-м мэкъу-мэщымкIэ и Министерствэ ядипломхэр, Шэуджэн район администрацием ищытхъу тхылъхэр Анзор мымакIэу къыфагъэшъошагъэх.
Техникэм ылъэныкъокIэ ишIэныгъэхэм зэрахигъэхъощтым ренэу пылъ, лэжьыгъэ дэгъу къахьыжьынымкIэ ежь IэпэIэсэныгъэу IэкIэлъымкIэ ныбжьыкIэхэм адэгуащэ.
Анзор къызэрэтфиIотагъэмкIэ, къоджэ гурыт еджапIэр къызеухым мыщ дэтыгъэ колхозэу «Мамхыгъ» зыцIэм Iоф щишIэнэу кIуагъэ. Сыда пIомэ ятэу Къэралбый ащ щылажьэщтыгъ. Нахьыжъхэм къыраIорэр ыгъэцакIэщтыгъ, ахэм IэпыIэгъу афэхъущтыгъ. Дзэ къулыкъум илъэситIурэ къэти къызегъэзэжьым, колхозым хэхьажьыгъ. Ар зэхэзыжьыфэ Iоф щишIагъ.
— Отэщыкъо Аслъан (Тхьэм джэнэт къырет) ихъызмэтшIапIэ щезгъажьи, илъэс 20 фэдиз хъугъэу механизаторэу Iоф сэшIэ. Комбайнэми тракторми сатес. ХъызмэтшIапIэм зэкIэмкIи механизатори 5 Iут, пстэуми тызэгурыIоу тызэдэлажьэ, зэкIэри IэпэIасэх. Шъхьадж итехникэ тесэу иIофшIэн егъэцакIэ. Лэжьыгъэр къэтэгъэкIы, Iутэхыжьы, чIыгум тешIушIэ. Мы уахътэм пхъэным тыпылъ. КIымафэр хэмытэу адрэ лъэхъанхэм зэпыугъо тимыIэу Iоф тэшIэ. Техникэр бгъэIорышIэ къодыекIэ хъущтэп, ар зыкъутэкIэ пшIыжьышъун плъэкIынэу IэпэIэсэныгъи пхэлъын фае. Техникэу дгъэфедэрэр Урысыем къыщашIыгъ, арышъ, ащ пкъыгъоу хэтлъхьащтхэри зэтэгъэгъоты, — къыIуагъ Анзор.
Къэралыгъом зыпкъитыныгъэ илъыным, хэхъоныгъэхэр ышIынхэм непэ чIыгулэжьхэм яIахьышхо хэлъ. Лэжьыгъэ бэгъуагъэу къахьыжьырэм ишIуагъэкIэ Урысыем щыпсэухэрэр гъомылапхъэ щыкIэхэрэп. ГъэхъэгъэшIухэр зиIэ Набэкъо Анзор фэдэ цIыфхэр тиIэмэ, ыпэкIэ тылъыкIотэщт, лъэгэпIэ инхэм танэсыщт.
КIАРЭ Фатим.