Зэрэ Урысые фэдэу, пэтхъу-Iутхъур ыкIи гриппыр, короновирусыр къызэузыхэрэм япчъагъэ икIыгъэ тхьамафэм Адыгеими нахь зыкъыщиIэтыгъэу агъэунэфыгъ. Бжыхьэ лъэхъаным ар инэшан. Гъэмэфэ фабэм пкъынэ-лынэр есагъэу, джы жьым шынэгъакIэ кIэлъэу, фабэри нахь ехэу зыригъажьэкIэ, вирусхэми нахь заушъомбгъу ыкIи цIыфхэми ахэр нахь псынкIэу «къаубытых».
ЕтIани ащ изы ушъхьагъухэм ащыщ кIэлэеджакIохэри, студентхэри, еджэныр зэрэрагъэжьэжьыгъэм къыхэкIыкIэ, благъэу зэхахьэхэ зэрэхъугъэр. ЦIыфхэр нахьыбэу зэхахьэхэ къэс, узхэр зэрэзэпахырэри нахь псынкIэ мэхъу.

Пчъагъэхэм къагъэлъагъорэр
Мы зэпстэуми ялъытыгъэу респуб­ликэм эпидемиологием изытет тыщыкIэупчIагъ щэфакIохэм яфитыныгъэхэр ыкIи цIыфым игупсэфыныгъэ къэухъу­мэгъэн­хэмкIэ Федеральнэ къулыкъум и ГъэIорышIапIэу Адыгэ Республикэм щыIэм.
Эпидемиологие лъыплъэнымкIэ отделым ипащэу Гурген Авакян къызэриIуагъэмкIэ, тызхэт илъэсым ия 38-рэ тхьамафэ изэфэхьысыжьхэм уахаплъэмэ, пэтхъу­Iутхъур ыкIи коронавирусыр къызэузыхэрэм япчъагъэ хэхъуагъ, ау эпидемие гъунапкъэхэм анэсыгъэп.
— ИкIыгъэ тхьамафэм пэтхъу- Iутхъур нэбгырэ 933-мэ къяузыгъэу агъэунэфыгъ. Ар эпидемие гъунапкъэм процент 35,1-кIэ нахь макI, ау ащ ыпэрэ тхьамафэм ебгъапшэмэ, процент 39,6-кIэ нахьыб. Къалэу Мые­къуапэ пштэмэ, пэтхъу-Iутхъум епхыгъэу гъогогъу 214-рэ медицинэ учреждениехэм зафагъэ­загъ, эпидемие гъунапкъэм процент 52,5-кIэ ар нахь макI. Мы пчъагъэм ухаплъэмэ, нэбгырэ 933-м щыщэу 482-р ныбжь зиIэх, адрэ 451-р – кIэлэцIыкIух. Гриппыр къяузыгъэу агъэунэфыгъэп. Ау я 38-рэ тхьамафэм коронавирусыр къызэутэкIыгъэхэм ахэхъуагъ, нэбгырэ 15-мэ ар къяу­зыгъэу агъэунэфыгъ, — къы­Iуагъ Гурген Авакян.
ЩэфакIохэм яфитыныгъэхэр ыкIи цIыфым игупсэфыныгъэ къэухъумэгъэнхэмкIэ Федеральнэ къулыкъум и ГъэIо­рышIапIэу Адыгэ Республикэм щыIэм илIыкIо цIыфхэм зафегъазэ зэпахырэ узхэм защаухъумэнэу. Зэпахырэ уз­хэр къызэузыхэрэм япчъагъэ хэхъуагъ нахь мышIэми, джыри гумэкIыгъо дэдэу Iофым эпидемиологхэр хап­лъэхэрэп. Къэсымаджэхэрэм япчъа­гъэ хахъоу зэрэригъэжьагъэм ушъ­хьа­гъоу фэхъурэр ом изытетрэ цIыфым ыпкъышъол икъоу узым зэрэпэмыуцужьырэмрэ.
ИщыкIэгъэ пэшIорыгъэшъ Iоф­тхьабзэхэр цIыфхэм зэрахьанэу, япсауныгъэ нахь фэса­къынхэу къяджэх. Жьы къабзэм мэхьанэ иI. Унэ кIоцIхэм бэрэ жьы къабзэ арыбгъэхьан фае – вирусыр ащ нахь макIэ ешIы. Пэтхъу-Iутхъу нэшанэхэр яIэ зы­хъукIэ, медицинэ учреждениеу зэпхыгъэхэм зафагъэзэн зэрэфаер агу къагъэкIыжьы.

Вакцинэм ихэлъхьан рагъэжьагъ
Iоныгъом къыщегъэжьагъэу гриппым пэуцужьырэ вакцинэм ихэлъхьан епхыгъэ Iофтхьабзэр Адыгэ Республикэм щырагъэжьагъ ыкIи ар шэкIогъум нэс кIощт.
Гриппыр — псынкIэу зэпахырэ ыкIи зызыушъомбгъурэ узхэм ащыщ. ГухэкI нахь мышIэми, бэхэм мыр уз къызэрыкIоу алъытэ. Ау нэмыкI пэтхъу-Iутхъу узхэм зябгъапшэкIэ, къинэу цIыфым зэрэпэкIэкIырэм дакIоу, уз хьылъэхэр хэзыхыхэрэри, зидунай зыхъожьыхэрэри щыIэх.
Зигугъу тшIырэ зэпахырэ узыр жъугъэу къызежьэрэр бжыхьэ кIасэр ыкIи кIэмэфэ лъэхъаныр ары. Мэхьанэ зиIэр эпидемиер къемыжьэзэ вакцинэр зыхябгъэлъхьаныр ары. ТхьамэфитIу зыте­шIэкIэ пкъышъолым икъэухъумэн ащ регъажьэ ыкIи илъэс псаум ащ кIуачIэ иI.
Адыгэ Республикэм псауныгъэр къэу­хъумэгъэнымкIэ и Министерствэ иштат хэмыт врач-эпидемиолог шъхьаIэу Шъэ­ожъ Альбинэ къызэриIуагъэмкIэ, мы уахътэм республикэм пстэумкIи гриппым пэуцужьырэ вакцинэ зэхэлъхьэгъу (дозэ) мини 135,2-рэ къыIэкIэхьагъ, ащ щыщэу мин 61-рэ фэдизыр кIэлэцIыкIухэм апай.
— Вакцинацием пае агъэфедэхэ­рэр Урысыем къыщашIыгъэ препаратхэу «Совигрипп» (валентни III-у зэхэт), «Ультрикс квадри» (валентни IV-у зэхэт) «Флю-М» (валентни III), зыфиIохэрэр ары. Пэтхъу-Iутхъур ыкIи гриппыр къыомыутэкIынхэмкIэ вакцинэхэм яшIогъэшхо къэкIо. Джыри узым нахь зиу­шъомбгъунэу римыгъажьэзэ вакцинэр зыхябгъа­лъхьэмэ на­хьышIу. Ащ цIыфым ииммунитет ыгъэпы­тэщт, ишIуагъэ къэ­мыкIощтмэ, зыпари зэрар къы­хьыщтэп. ЕгъэзыгъэкIэ вакцинэр зыми халъхьащтэп, ау къа­гурыIоу нахьыбэмэ ахат­лъхьэмэ, бэкIэ нахь дэгъу. Арышъ, кIэлэцIыкIухэр, псынкIэу сымэджэнхэм ищынагъо зышъхьарытхэм къахиубытэхэрэри къызэрэтыухъумэщтхэм те­жъугъэгупшыс! — хигъэунэфыкIыгъ Шъэожъ Альбинэ.
Республикэм иэпидемиолог къызэриIуагъэмкIэ, Iоныгъом и 19-м ехъулIэу гриппым пэуцужьырэ вакцинэр нэбгырэ мин 61,5-м ехъурэмэ ахалъ­хьагъ, ащ щыщэу мин 23-рэ фэдизыр — кIэ­лэцIыкIух.

Анахь щынэгъо штаммхэм апэуцужьы
Гриппым ивирус зэпымыоу зызэб­лехъу, арышъ, ащ диштэу эпидемием зызыщиушъомбгъурэ лъэхъаныр къемыжьэзэ вакцинэм изэхэлъыкIи хэплъэ­жьых, хэгъэхъожьынхэр фашIых. Шъэожъ Альбинэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, мыгъэ тишъолъыр нахь къыщекIокIыщтэу агъэ­унэфыгъэ грипп лъэпкъхэм мы вакцинэхэр апэуцужьых, сыда пIомэ ахэр валентни 3 — 4-у зэхэтых.
— Эпидемиологхэм зэрагъэна­фэрэмкIэ, мы илъэсым нахь къыщекIокIыщтхэр грипп лъэпкъэу A(H1N1)-р («свиной» гриппкIэ еджэх) ыкIи ащ ехьыщыр лъэпкъэу А(H3N2)-р («гонконгский» раIо) ары. ТIуми ахэлъ вирусхэм вакцинэу зигугъу къэтшIыгъэ­хэр апэуцужьых, — къыхигъэщыгъ Шъэожъ Альбинэ.
Ковидым пэуцужьырэ вакцинэ зэ­хэлъ­хьагъу 1420-рэ псауныгъэр къэухъу­мэгъэнымкIэ Министерствэм къыIэ­кIэхьагъ. Мыр джыдэдэм зэкIэми ахалъ­хьан фаеу щытэп, зипсауныгъэкIэ щынагъо зышъхьарыт купхэм нахь афэгъэ­хьыгъ. Сыда пIомэ ыпэрэ лъэхъанхэм афэмыдэу, джы коронавирусыр псынкIэу апэкIэкIы.
Прививкэ зышIын гухэлъ зиIэхэр зыщыпсэухэрэ чIыпIэм епхыгъэ IэзапIэхэм якIолIэнхэ фае ыкIи Iоныгъо-чъэ­пыогъу мазэхэр ащкIэ нахь дэгъух. Сыда пIомэ сыд фэдэрэ зэпахырэ узи анахьэу зыкъызиIэтырэр шэкIогъум ыкIэм къыще­гъэжьагъэу тыгъэгъазэм хахьэу ары. Гъэсэныгъэм иучреждениехэм ащеджэрэ кIэлэцIыкIухэм вакцинэр ахэзылъхьэрэр ахэм япхыгъэ IэзапIэхэм яIофышIэхэр арых. Джащ фэдэу къоджэ псэупIэхэм ащыпсэухэрэм район гупчэ сымэджэщхэм е фельдшер-мамыку IэзапIэхэм зафагъэзэн алъэкIыщт.
Iэшъынэ Сусан.