Азербайджан, Беларусь, Венгрием, Венесуэлэ, Вьетнам, Казахстан, Китаим, Кубэ, Зэхэт Араб Эмиратхэм къарыкIыгъэ журналистхэу пресс-турым хэлажьэхэрэр Адыгеим щыIэх. Къэбар жъугъэм икъэралыгъо амал пэрытхэм ахэр ялIыкIох.

Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат IэкIыб къэралыгъохэм яжурналистхэм – Адыгеим щыкIорэ пресс-турым хэлажьэхэрэм аIукIагъ. КъэбарлъыгъэIэс амалхэм яIофышIэхэм санкциехэр Урысыем къызырашIылIэрэ лъэхъаным республикэм исоциальнэ-­экономикэ Iофхэм язытет, лъэпкъ зэпхыныгъэхэм, инвестиционнэ политикэм, зекIоным хэхъоныгъэ егъэшIыгъэным, IэкIыб къэралыгъохэм адыряIэ зэдэлэжьэныгъэм зегъэушъомбгъугъэным япхыгъэ лъэныкъо шъхьаIэхэмкIэ упчIэ заулэ къатыгъ.
ЗэIукIэгъум хэлэжьагъэх АР-м и ЛIышъхьэ иIэпыIэгъоу Хьакъунэ Бэлэрэ УФ-м IэкIыб къэрал IофхэмкIэ и Министерствэ илIыкIо иIофшIапIэу Краснодар щыIэм иапэрэ секретарэу Игорь Терзиянрэ.
Телекомпаниеу «Общественное телевидение и радиовещание» зыфиIорэм икорреспондентэу Фарид Акберовыр Адыгеимрэ Азербайджанрэ язэфыщытыкIэхэр лъэгапIэу зынэсыгъэм къыкIэупчIагъ. IэкIыб сатыу зэдэлэжьэныгъэр лъэгэпIэшхом зэрэнэсыгъэр КъумпIыл Мурат къыхигъэщыгъ, Адыгеим щыщ предпринимательхэр бэмышIэу Баку зэрэщыIагъэхэр агу къыгъэкIы­жьыгъ. Республикэм ибизнесменхэм къыдэгъэкIыжьынымкIэ, мебелымкIэ, гъомылэпхъэшI промышленностымкIэ продукцие зэфэшъхьафхэр арагъэлъэгъугъэх. Республикэм и ЛIышъхьэ продукцие зэмылIэужыгъохэр Азербайджан къызэрэращыхэрэр, анахьэу зекIонымкIэ ащ IофшIэкIэшIоу иIэр зэрашIогъэшIэгъо­ныр къыIуагъ.

Белтелерадиокомпанием ижурналистэу Дарья Белоусовам Адыгеимрэ Респуб­ликэу Беларусьрэ сатыу-экономикэ зэдэлэжьэныгъэу зэдыряIэм фэгъэхьыгъэ упчIэ къытыгъ. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, 2021-рэ илъэсым егъэпшагъэмэ, 2023-рэ илъэсым ахэм сатыоу зэдыряIагъэр проценти 100-кIэ нахьыбагъ. Республикэм ипащэ зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, Адыгэ Республикэм иминист­рэхэм я Кабинетрэ Республикэу Беларусь и Правительствэрэ зэдашIыгъэ зэзэгъыныгъэм диштэу лъэныкъуабэхэмкIэ республикэхэм зэдэлэжьэныгъэ зэдыряI. 2024 – 2026-рэ илъэсхэм ателъытэгъэ зэзэгъыныгъэм диштэу Iофтхьабзэу зэрахьащтхэм яплан зэхагъэуцогъах. ХэгъэгуитIумэ ясатыу зэрэхахъорэр, Беларусь гъомылапхъэхэр, мэкъумэщ сырьер, оборудованиер, машинэшIынымкIэ продукциер тиреспуб­ликэ къызэрэригъэуалIэрэр КъумпIыл Мурат къыхигъэщыгъ. Адыгеим ипредприятиехэм мебелым хэлъ пкъыгъохэр, пхъэшъхьэ-мышъхьэпсхэр, къуаехэр ыкIи нэмыкIхэр Беларусь IэкIагъахьэх.
Венгерскэ информационнэ агентствэу «МТI» икорреспондентэу Дмитрий Погар хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием ифэмэ-бжьымэ Адыгеим иэкономикэ къытехьэмэ къыкIэупчIагъ. КъумпIыл Мурат зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, компание заулэ ныбджэгъуныгъэ зыдырямыIэ хэгъэгухэм зэрикIыжьыгъэхэм къыхэкIэу производствэм зыкъегъэIэтыгъэнымкIэ, бизнес-лIыкIохэм япроектыкIэхэм язэхэгъэуцонкIэ амалыкIэхэр щыIэхэ хъугъэ. Мы аужырэ илъэситIум республикэм иэкономикэ зыпкъ итэу хэхъоныгъэ ышIыгъ. Бизнесым къэралыгъо IэпыIэгъушхо къыIокIэ. Адыгеир Херсон хэкумкIэ Геническэ районым IэпыIэгъу фэхъу: социальнэ псэуалъэхэр агъэпсых, агъэцэкIэжьых, зэтырагъэ­псыхьэх, медицинэ IофышIэхэр мы районым исхэм адеIэх, Геническэ районым ис кIэлэцIыкIухэм республикэм зыщагъэпсэфы, япсауныгъэ щагъэпытэ.
Венесуэлэ ителеканалэу «TeleSUR» икорреспондентэу Олег Ясинскэр Адыгеим Къыблэм ихэгъэгухэм зэдэлэжьэныгъэу адыриIэм къыкIэупчIагъ. КъумпIыл Мурат къызэриIотагъэмкIэ, 2023-рэ илъэсым Адыгеим дунаим ихэгъэгу 70-м ехъумэ сатыоу адыриIагъэм зыригъэ­у­шъомбгъугъ. Азиеми, Африкэми, Латинскэ Америкэми, Индиеми, Бразилиеми, Тыркуеми ар афэгъэхьыгъ. Ныбджэгъуныгъэ зэфыщытыкIэхэр зыдыриIэ хэгъэгухэм арыс сатыушIхэм адыриIэ зэдэлэжьэныгъэм зегъэушъомбгъугъэным тегъэпсыхьэгъэ Iофтхьабзэхэр ренэу республикэм щызэхащэх. Азием, Африкэм, Латинскэ Америкэм яхэгъэгухэм гъэсэныгъэм ылъэныкъокIэ зэдэлэжьэныгъэу адыриIэм зырегъэушъомбгъу, илъэсыбэ хъугъэу студенти 10 пчъагъэ Адыгеим иапшъэрэ еджапIэхэм ащеджэх.
Вьетнам иинформационнэ агентствэу «ВИА» ижурналистэу Буй Зуй Чин упчIэу къытыгъэр зыфэгъэхьыгъагъэр респуб­ликэм зекIонымкIэ Вьетнам зэдэлэжьэныгъэу дыриIэм зыригъэушъомбгъун ылъэкIыщтмэ ары. Республикэм ипащэ къызэриIуагъэмкIэ, зекIоным епхыгъэ фэIо-фашIэхэр нахьышIоу гъэцэкIэгъэнхэм фэшI Урысыем ихьакIэщхэр классификацие ашIыхэ хъугъэ. Адыгеир чанэу мыщ фэдэ Iофхэм ахэлажьэ. ЗекIонымкIэ псэолъакIэу агъэпсыхэрэр хьакIэхэм дахэу апэгъокIыгъэнымкIэ джырэ шапхъэу щыIэхэм адештэх. Мы охътэ благъэм зекIонымкIэ республикэм амалэу иIэхэм къахэхъощт, ищыкIэгъэ инфраструктурэр агъэпсыщт, фэIо-фашIэхэр нахьышIоу зэхащэщтых.

РТРК-у «Казахстан» икорреспондентэу Индира Асановар къыкIэупчIагъ Адыгеимрэ Казахстанрэ ясатыу непэ лъэгапIэу зынэсыгъэм. Казахстан зэдэлэжьэны­гъэу дыряIэм хагъэхъонэу амал зэрэщыIэр КъумпIыл Мурат къыхигъэщыгъ. Илъэсныкъом икIэуххэр пштэмэ, Адыгеим ращыгъэ товархэм контрагентхэм азыфагу я 3-рэ чIыпIэр щаубытыщтыгъ. Республикэм анахьэу IэкIыб къэралыгъом IэкIигъахьэрэр машинэшIынымкIэ продукциемрэ оборудованиемрэ ары. Джащ фэдэу гъомылэпхъэ лъэпкъ зэфэшъхьафхэри, мэкъумэщ сырьери Казахстан рагъэуалIэх.
Китаим имедиакорпорацие илIыкIоу Сун Яо упчIэу къыгъэуцугъэм джэуап къыритыжьзэ, КъумпIыл Мурат хигъэ­унэфыкIыгъ КНР-р контрагентышхоу зэрэщытыр. 2014-рэ илъэсым къыщегъэ­жьагъэу къалэхэу Мыекъуапэрэ Цуаньчжоурэ зэкъошныгъэ зэрэзэдыряIэщтым ехьылIэгъэ зэзэгъыныгъэм рэгъуазэх. УФ-м и Президентэу Владимир Путинымрэ Китайскэ Народнэ Республикэм итхьаматэу Си Цзиньпиньрэ 2024-рэ, 2025-рэ илъэсхэр Китаимрэ Урысыемрэ культурэмкIэ я Илъэсхэу агъэнэфагъэх. Республикэм итворческэ купхэм Китаим исхэм апашъхьэ зыкъыщагъэлъэ­гъуагъ. Гъэсэныгъэм, медицинэм, мэкъу­мэщым, нэмыкI лъэныкъохэм япхыгъэ проектхэм анаIэ нахь къатырадзэ.
ЗэIукIэгъум икIэуххэр зэфихьысы­жьзэ, Адыгеим и ЛIышъхьэ къыхигъэщыгъ Урысыем ныбджэгъуныгъэ зыдыриIэ хэгъэгухэм сыд фэдэрэ лъэныкъокIи язэдэлэжьэныгъэ зызэриушъомбгъущтым ицыхьэ зэрэтелъыр.
«Мы аужырэ илъэсхэм Адыгеим экономикэмкIэ гъэхъэгъэшIухэр ышIыгъэх, цIыфхэм федэу къаIэкIахьэрэм хэхъо. Республикэм ихэбзэ къулыкъухэм яшъып­къэу Iоф зыдашIэрэр экономикэмрэ социальнэ политикэмрэ яIофыгъо шъхьа­IэхэмкIэ хэгъэгум и Президент къыгъэ­уцугъэ пшъэрылъхэр гъэцэкIэгъэнхэр ары. ЗэхъокIыныгъэшIухэр къызэрэхъу­хэрэр цIыфхэм зэхашIагъ ыкIи гъэпсын Iофхэм нахь зарагъэушъомбгъу хъугъэ. IэкIыб экономикэ IофшIэнымкIэ Урысые экспорт гупчэм зэдэлэжьэныгъэ дытиI, ащ амалэу къытитыхэрэр икъоу тэгъэфедэх. Реверснэ бизнес-миссиехэр Адыгеим щызэхащэх. Тифедэ зыхэлъ зэдэлэжьэныгъэ адытиIэным, предложение гъэшIэгъонхэм тафэхьазыр», — къы­Iуагъ КъумпIыл Мурат.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу къытыгъэ къэбархэмкIэ
ЛIышэ Саныет.