Ныбжьыр пэрыохъоп
Агуй-Шапсыгъэ щыщ бзылъфыгъэу илъэс 62-рэ зыныбжьыр адыгабзэмкIэ ыкIи литературэмкIэ кIэлэегъэджэ сэнэхьат зэригъэгъотынэу Адыгэ къэралыгъо университетым мыгъэ къычIэхьагъ.
АкIэгъу Дэхэнагъо илъэс пчъагъэ хъугъэу урысыбзэмкIэ кIэлэегъаджэу Iоф ешIэ. Краснодар краимкIэ ТIопсэ районым ит къуаджэу Агуй-Шапсыгъэ щыпсэурэ адыгэхэм яныдэлъфыбзэ ащымыгъупшэным, адыгабзэм икъызэтегъэнэжьын дэлэжьэным афэшI университетым илъэпкъ факультет щеджэнэу къэкIуагъ.
— ХыIушъом щыIэ адыгэ къоджэ анахь инхэм ащыщым сыщэпсэу. Гурыт еджапIэу Iоф зыщысшIэрэм егъэджэн программэм къыдыхэлъытагъэу адыгабзэ щызэрагъашIэ. ГъэрекIо тиеджапIэ адыгабзэм изэгъэшIэнкIэ базовэ хъугъэ, ащ гъэсэныгъэ амалэу тиIэхэм ахегъахъо. Гукъау нахь мышIэми, тикIэлэцIыкIухэм ныдэлъфыбзэр ашIэрэп, рыгущыIэхэрэп, — еIо Дэхэнагъо.
Бзылъфыгъэм зэрилъытэрэмкIэ, адыгабзэр еджапIэм щызэрагъашIэ закъокIэ икъущтэп, ащ сыхьатэу ратырэр нахьыбэ ашIын, унэми щыгущыIэнхэ фае.
— Адыгабзэм имызакъоу, тарихъым, культурэм, шэн-хабзэхэм, лъэпкъ Iэмэ-псымэхэм афэгъэхьыгъэ гъэсэныгъэ зэзгъэгъотынышъ, ахэм япхыгъэу студие къызэIусхынэу сыфай, — еIо бзылъфыгъэм.
Адыгабзэм икъызэтегъэнэн ыкIи ихэгъэхъон афэгъэхьыгъэ Iофыгъохэр Адыгэ къэралыгъо университетым щызэшIуахых. Университетым икIэлэегъаджэхэр ягъусэхэу адыгабзэмкIэ, адыгэ культурэмкIэ, тарихъымкIэ тхылъхэр къыдагъэкIых. Апшъэрэ еджапIэм игукъэкIыкIэ илъэс къэс «Адыгэ диктант» шIоигъоныгъэ зиIэхэм арагъэтхы, джащ фэдэу Жэнэ Къырымызэ ыцIэкIэ Дунэе литературнэ зэнэкъокъу зэхащэ.
Адыгэ филологиемрэ культурэмрэкIэ факультетым адыгабзэр ыкIи адыгэ литературэр языгъэхьыщт кIэлэегъаджэхэр къычIегъэкIых. АдыгэведениемкIэ Гупчэм Iоф ешIэ, ащ тарихъымкIэ, культурэмкIэ ыкIи фольклорымкIэ къэбар зэфэшъхьафхэр чIэлъых. Ахэр республикэм имызакъоу, IэкIыбыми щаугъоигъэх.
2013-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу Адыгэ къэралыгъо университетымрэ Дюздже университетымрэ зэзэгъыныгъэу зэдашIыгъэм ишIуагъэкIэ черкесыбзэхэмкIэ ыкIи культурэмкIэ отделение ащ къыщызэIуахыгъ. «Черкесыбзэр ыкIи литературэр» зыфиIорэ программэмкIэ бакалаврэхэр, магистрэхэр ыкIи аспирантхэр агъэхьазырых.
Адыгэ къэралыгъо университетым ипресс-къулыкъу.