Социальнэ-культурнэ гукъэкIхэмкIэ агентствэу «Талантида» зыфиIорэр кIэщакIо зыфэхъугъэ арт-псэуалъэхэм якъызэIухын Iоныгъом и 10-м аухыгъ. Проектэу «Творческая перезагрузка школьных пространств «Окно в культуру» зыцIэм ар къыдыхэлъытагъ.
Къуаджэхэу Блащэпсынэрэ Пэнэжьыкъуаерэ, поселкэу Заревэм чIыпIищ къащызэIуахыгъ.

Унагъом имэхьанэ фэгъэхьыгъ

Iоныгъом и 6-м, апэрэ еджэгъу тхьамафэм ыкIэм, Блащэпсынэ дэт гурыт еджапIэу N 5-м «Творческая перезагрузка школьных пространств «Окно в культуру» зыфиIорэр ыкIи апэрэу щагум щашIыгъэ граффитыр мэфэкI шIыкIэм тетэу къызэIуахыгъэх.
Художественнэ IофшIэным сабыибэ зэрыс Шорэхэм яунагъо хэлэжьагъ. Къэплъанрэ Замирэрэ ясабыйхэр мы еджапIэм щеджэх, ащ имызакъоу, унагъом ис нэбгырэ пэпчъ сэнаущыгъэ гъэнэфагъэ хэлъ. Пшъэшъэ нахьыжъэу Айнарэ къэшъо, гурытэу Динарэ хэдыкIыныр икIас, якIалэу Нарт ятэ игъусэу футбол ешIэ. Замирэ ипшъэшъэ нахьыкIэу Миланэ игъусэу адыгэ къуаем иихын ишъэфхэр, джащ фэдэу культурэм ыкIи шэн-хабзэхэм ядэхагъэ къафаIуатэ.
Блащэпсынэ къоджэ псэупIэм ипащэу Шэуджэн Къэплъан, гурыт еджапIэм ипащэу Мэкъулэ Марьят, «Талантидэм» ипащэу ыкIи проектэу «Творческая перезагрузка школьных пространств «Окно в культуру» зыфиIорэр зэхэзыгъэуцуагъэу Карен Каракьян, «Движение Первых» Кощхьэблэ районымкIэ икъутамэ ипащэу БрантI Данэ, Шорэхэм яунагъо, гурыт еджапIэм икIэлэеджакIохэр Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх.
Унагъом имэхьанэ къыткIэхъухьэрэ лIэужхэм ашIэнымкIэ, ар нахь агъэлъэпIэнымкIэ мы арт-псэуалъэм ишIуагъэ къызэрэкIощтыр къоджэ псэупIэм ипащэ къыхигъэщыгъ.
Мы Iофыгъор зэшIуахынымкIэ зишIуагъэ къэкIогъэ къоджэ псэупIэм ипащэ, «Движение Первых» зыфиIорэм хэтхэм, гурыт еджапIэм иIофышIэхэм зэрафэразэр проектым иавтор къыIуагъ.
— Непэ республикэм икультурэ, ишэн-хэбзэ дахэхэр ыкIи унагъом ибаиныгъэ къизыIотыкIыхэрэ чIыпIакIэ къызэIутэхы. Ащ пэгъунэ­гъоу Хэ­гъэгу зэошхом илIыхъужъэу Къош Алый иса­у­гъэт зэрэщытым мэхьанэшхо иI, — къы­Iуагъ Карен Каракьян.
Шорэхэм яунагъоу Iофтхьабзэм хэлэжьагъэм ясурэт зэрыт граффитыр къекIолIагъэхэм зэкIэми агу ри­хьыгъ. Унагъом исхэм лентэ плъыжьыр зэпаупкIи, культурнэ кIэным ипсэолъакIэ къызэIуа­хыгъ.
Зэхахьэм икIэух гурыт еджапIэм ипащэ проектым изэхэщакIо рэзэныгъэ тхылъ фигъэшъошагъ ыкIи шэпхъэшIухэм адиштэрэ IофшIэныр зэригъэцэкIагъэм фэшI «тхьауегъэпсэу» риIуагъ. Джащ фэдэу «Движение Первых» иактивистхэм хьакIэхэм творческэ шIухьафтын афашIыгъ, орэдэу «Адыгэхэм джащ фэдэ хабз яIэр» зыфиIорэр къафаIуагъ.
БлэкIыгъэмрэ непэрэ

Пэнэжьыкъуае дэт гурыт еджапIэу N 1-м Хэгъэгу зэошхом иухъумакIохэм афэгъэхьыгъэ арт-псэуалъэ Iоныгъом и 9-м къыщызэIуахыгъ. Хэгъэгу зэошхом илIыхъужъхэмрэ хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэмрэ ащ зэрепхых.
Гурыт еджапIэм ипащэу Хьабэхъу Заремэ, Карен Каракьян, «Движение Первых» ыкIи «Юнармия» зыфиIохэрэм ялIыкIохэр, кIэлэегъаджэхэр, кIэлэеджа­кIохэр Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх.
ЕджапIэм ипащэ къызэриIуагъэмкIэ, Хэгъэгу зэошхом хэлэжьагъэхэм ыкIи хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием щыIэхэм афэгъэхьыгъэ къэбарэу чIыпIитIумэ ащызэхэугъоегъагъэр джы арт-псэуалъэм зэрипхы­гъэх, зы ышIыгъэх. Мы еджапIэр къэзыухыгъэу хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм Iофтхьабзэм къекIолIагъэхэр нэIуасэ афишIыгъэх Хьабэхъу Заремэ.
Проектым икIэщакIо къызэриIуагъэмкIэ, сыд фэдэрэ уахъти тихэгъэгу иухъумакIохэм шъхьэкIэфэныгъэу афашIырэр мыщкIэ къыгъэлъэгъонэу фэягъ. Художественнэ IофшIэным изэхэщэнкIэ IэпыIэгъу къафэхъугъэ­хэ гурыт еджапIэм, «Движение Первых» ыкIи «Юнармием» яволонтерхэм зэрафэразэр къыхигъэщыгъ.

— КъыткIэхъухьэрэ лIэужхэм тилIыхъу­жъхэр ашIэнхэ фае. 1945-рэ илъэсым фэдэу ТекIоныгъэ къызэрэдахыщтым, тидзэкIолIхэм ячIыгу ыкIи яцIыфхэр къызэра­ухъумэщтхэм яцыхьэ телъын фае, — къыIуагъ Карен Каракьян.
Iофтхьабзэм икIэухым кIэлэеджакIохэм ащыщ усэу «Россия начиналась не с меча» зыфиIорэм къе­джагъ.
КIэух едзыгъор

Iоныгъом и 10-м поселкэу Заревэм дэт гурыт еджа­пIэу N 5-м аужырэ граффитыр къыщызэIуахыгъ. Унагъомрэ гурыт еджапIэмрэ зэрэзэпхыгъэхэр художественнэ IофшIэным къыгъэлъэгъуагъ.
Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх Шэуджэн районым гъэсэныгъэмкIэ игъэIорышIапIэ ипащэу Къыкъ Алый, еджапIэм ипащэу Ирина Вирскаяр, Карен Каракьян, «Движение Первых» зыфиIорэм Шэуджэн районымкIэ икъутамэ ипащэу Нэпсэу Зар, еджапIэм икIэлэеджа­кIохэр.

ГъэIорышIапIэм ипащэ къэзэрэугъоигъэхэм шIуфэс къарихыгъ ыкIи кIэлэцIыкIухэмрэ ныбжьыкIэхэмрэ шIэныгъэ куу зэрагъэгъотыным пае районым амалэу IэкIэлъхэм илъэс къэс зэрахахъорэр къыIуагъ. Тематическэ чIыпIэ зэфэшъхьафэу яIагъэхэм мы граффитыр къазэрахэхъуагъэм зэригъэгушхохэрэр Къыкъ Алый къыхигъэщыгъ.
IэпыIэгъу къафэхъугъэ пстэуми зэрафэразэр проектым ипащэ нэужым къыIуагъ.
— Непэ арт-псэуалъэхэм якъызэIухын ыкIэм фэкIуагъ. Мы илъэсыр унагъом и Илъэсэу Урысыем зэрэщагъэнэфагъэм ар къыдыхэ­лъытагъэу Адыгеим щыпхыращыгъ. Проектыр гъэцэкIагъэ зэрэхъугъэм лъэшэу тегъэгушIо, — къыIуагъ Карен Каракьян.
ИкIэухым зэрэзэгъусэхэр къэзыушыхьатырэ орэдыр Iофтхьабзэм хэлэжьагъэхэм къызэда­Iуагъ.
Зыгъэхьазырыгъэр ДЕЛЭКЪО Анет.