«Тыргъэтао» шIэхэу къагъэлъэгъощт
Адыгэ Республикэм и Камернэ музыкальнэ театрэу Хьанэхъу Адам ыцIэ зыхьырэм къэгъэлъэгъоныкIэм изыфэгъэхьазырын ыухыгъ.
Театрэм ихудожественнэ пащэу, Урысыем, Адыгеим искусствэхэмкIэ язаслуженнэ IофышIэшхоу Сулейманов Юныс къызэриIуагъэмкIэ, Галина Лодяновам итхыгъэу «Тыргъэтао» Iоф дашIагъ. Шъугу къэдгъэкIыжьын, АР-м культурэмкIэ и Министерствэ драматургхэм азыфагу зэнэкъокъоу щызэхищэгъагъэм Галина Лодяновам ипьесэу «Тыргъэтао» хэлэжьагъ ыкIи я 3-рэ чIыпIэр къыщыдихыгъ. Партиеу «Единэ Россием» ипроектэу «Хэгъэгу цIыкIум икультур» зыфиIорэм игрант ишIуагъэкIэ къэгъэлъэгъоныр театрэм ыгъэуцугъ. Ащ фэгъэхьыгъ театрэм ихудожественнэ пащэ гущыIэгъоу дэтшIыгъэр.
— Адыгэ лъэпкъым итарихъ илъэс 2400-кIэ узэкIэIэбэжьмэ къыхэхъухьэгъэгъэ хъугъэ-шIагъэм сыда зыкIыфэжъугъэзагъэр?
— Адыгэ Республикэм илъэпкъхэм якультурэ къэухъумэгъэным фэшI искусствэм епхыгъэ IофшIагъэхэм мэхьанэшхо яIэу сэлъытэ. Тарихълэжьхэм зэралъытэрэмкIэ, меотхэмрэ синдхэмрэ адыгэ лъэпкъым иатэпIашъэхэр атекIыгъэхэу ары, ахэм ялъэхъан IофшIагъэм къырегъэлъэгъукIы. Ащ пылъ тарихъыр зэкIэ къэбгъэлъэгъошъущтэп, ау авторым IэубытыпIэ ышIырэр зы Iахь.
— Къэгъэлъэгъоным Iоф дэзышIагъэхэм ягугъу къытфэшIба.
— Сэ къэгъэлъэгъоным режиссерэу сыдэлэжьагъ. Артист закъохэр арэп спектаклым хэлажьэрэр, оркестрэ псау игъус. ЛIый Бэлэ Тыргъэтао ироль къешIы. Артистхэм ащыгъыщтым Даур Людмилэ фэгъэзагъ. Сценографиер Сихъу Рэмэзан ыпшъэ илъ. Мэкъамэхэр композиторэу Андрей Семеновым ытхыгъэх ыкIи дирижерэу хэлажьэ. Москва щыщ Владислав Старчевскэм усэхэм Iоф адишIагъ. Хореографиер Хъоджэе Иланд ыгъэуцугъ. Iоныгъом и 27-м апэрэу къэдгъэлъэгъонэу тетыубытагъ. ТызэрэгугъэрэмкIэ, еплъыхэрэм ашIогъэшIэгъон хъущт.
— IофшIэныкIэм укъытфытегущыIагъэмэ дэгъугъэ.
— Гум къыпкъырыкIызэ псэурэ адыгэхэм къакIугъэ щыIэныгъэ гъогу мыпсынкIэр къэгъэлъэгъоным пхырыщыгъ. Гупшысэ куу хэлъ. Синдхэмрэ меотхэмрэ урымхэм сатыу адашIыщтыгъ. Боспорыпщым хьилагъэкIэ чIыгур атырихынэу фежьагъ. Ар зыфэмыщэчыгъэ Тыргъэтао бзылъфыгъэ лъэшэу къычIэкIыгъ, илъэпкъ игъунапкъэхэр къыгъэгъунагъэх, яшъхьафитныгъэ къыухъумагъ.
Театрэм пшъэрылъ шъхьаIэу иIэр тикультурэ икIэн бай къэтыухъумэныр ары. Непэрэ мафэм ар зэрифэшъуашэу тэгъэцакIэу сэлъытэ. НыбжьыкIэхэм титарихъ ятэгъашIэ.
— Актерхэм къэгъэлъэгъоным къин далъэгъугъа?
— Роль пэпчъ сабыим фэдэу зэхэошIэ, апэ ощынэ, етIанэ екIолIакIэ къыфэогъоты, уесэ, нэужым угу фэбагъэ къыфехьэ, шIу олъэгъу. Актер пэпчъ зыфэгъэзэгъэ ролыр пкъырыхьагъ, къадэхъугъ. Камернэ музыкальнэ театрэм щылажьэхэрэм анэмыкIэу Къэралыгъо академическэ ансамблэу «Налмэсым» икъэшъуакIохэр, Къэралыгъо симфоническэ оркестрэм имузыкантхэр, купэу «Ошъутенэм» иорэдыIохэр, Лариса Тупчевар зипэщэ кIэлэцIыкIу къэшъокIо купэу «Сюрприз» зыфиIорэр къэгъэлъэгъоным хэлэжьагъэх. Адыгэ шъуашэм идэхагъи, къашъом купкIэу иIэри, лъэпкъ шэн-хабзэхэри къашъом щыпхырытщыгъэх.
— «Тыргъэтао» адыгэ лъэпкъым икультурэ IофшIэгъэ хэхыгъэу къыхэнэщтэу къысщэхъу.
— Театрэм пIуныгъэ мэхьанэу иIэм зэрэхэхъуагъэм, ар щыIэныгъэм зэрэщыщым, лIэшIэгъухэр ыкIи лIэужхэр зэрэзэрипхыхэрэм щэч хэлъэп. Мы къэгъэлъэгъоныр лъэпкъ культурэм къыхэнэщт. Адыгэ Республикэм и Камернэ музыкальнэ театрэ иIофшIэгъу лъэхъан цIыфхэр ыгъэгушIощтых. Адыгеим икультурэ титеатрэ чIыпIэ гъэнэфагъэ щиубытыгъ. Анахь цIыкIухэм къащегъэжьагъэу анахьыжъхэм анэсэу тикъэгъэлъэгъонхэм зэплъынхэ ахагъотэщт. ЦIыфхэм тызэлъашIэ, тадэжь къэкIох, къытэплъыхэрэм тафэшъыпкъэу тэлажьэ.
— ЛъэхъаныкIэр мафэкIэ ежъугъэжьэнэу тышъуфэлъаIо.
— Шъопсэу.
Лъэпшъыкъо Фатим.