Iоныгъом и 11-р Урысыем шъон пытэхэр зыщыщамыгъэфедэрэ маф. Ащ епхыгъэу Iоныгъом и 9 — 15-м шъон пытэхэр зэрэзэ­рахьылIэрэр ыкIи ахэм къахэкIырэ узхэмрэ лIэныгъэмрэ нахь ма­кIэ шIыгъэнхэм я Тхьамафэ зэрэ Урысыеу щырекIокIы.

Ащ къыдыхэлъытагъэу, об­щественнэ псауныгъэмкIэ ыкIи медицинэ профилактикэмкIэ Адыгэ республикэ гупчэм Урысые Iофтхьабзэу «Семышъоныр къыхэсэхы» зыфиIорэр Iо­ныгъом и 10-м культурэм и Унэу «Гигантым» щыригъэкIо­кIыгъ. Гупчэм иIэпыIэгъугъэх Адыгэ республикэ наркологи­ческэ диспансерыр ыкIи АР-м и Къэралыгъо автоинспекцие.
Iофтхьабзэм пшъэрылъ шъхьа­Iэу иIэр шъон пытэхэр зэрэзэрахьылIэхэрэм иIофыгъо цIыф­хэм анаIэ тырарагъэдзэныр, псауныгъэр къэухъумэгъэныр ыкIи гъэпытэгъэныр, ащ зэрар езыхырэ шIыкIэхэр щыгъэзыегъэнхэр.
— Шъон пытэм психикэм егоорэ токсинхэр хэлъых, ащ пкъынэ-лынэр есэшъ, цIыфыр мафэ къэс ешъон фае мэхъу. Ар зэпымыоу зэпхьылIэ зы­хъукIэ, цIыфым ифизическэ, ипсихическэ зытет, иIофшIэн, имылъку, иунагъо, къэзыуцу­хьэрэм изэрар якIы, уз 200-м ехъу къыхэкIы. А зэпстэури къафэтIотэнхэу, шъон пытэхэм ащытыухъумэнхэм, псауныгъэм зэрар езыхырэ шIыкIэхэр щыгъэзыегъэнхэм тыкъыфэджэным афэшI мы Iофтхьабзэр зэхэтщагъ. Къэбарыр зэра­лъыдгъэIэсыщтым дакIоу, мыщ къекIолIэгъэ цIыфхэм ягу-­лъынтфэ зэхэлъхэр ауплъэ­кIунхэ амал непэ яIагъ. Ащ пае специалист зэфэшъхьафхэр къедгъэблэгъагъэх, — къыIуагъ медицинэ профилактикэмкIэ Гупчэм иотделение ипащэу Керим-Заде Джульетэ.

Урысые Iофтхьабзэу «Семышъоныр къыхэсэхы» зыфи­Iорэм къыдыхэлъытагъэу, шIоигъоныгъэ зиIэ пстэуми ялъыдэкIуае зыфэдизыр, лъым хэлъ глюкозэр, холестериныр, ащэ­чырэр зэрагъэшIэн, ла-­
бо­раторнэ уплъэкIунхэр, кар­диовизорымкIэ гум искрининг арагъэшIын амал яIагъ. Джащ фэдэу терапевтым, медицинэ психологым, кардиологым, невро­логым упчIэхэр афагъэзэнхэ алъэкIыгъ. Шъон пытэхэм язэ­хьылIэн зэрарэу къы­хьырэм фэ­гъэхьыгъэ лекцием къафеджагъэх ыкIи видеоролик рагъэ­плъыгъэх. Iофтхьабзэм ныбжь зэфэшъхьафхэр зиIэ нэбгыри 100-м ехъу къе­кIолIагъ.
УплъэкIунхэр афэзышIыгъэ специалистхэм ащыщэу наркологическэ диспансерым ипсихологэу Нелля Грунтовам гущыIэгъу тыфэхъугъ. Ащ къы­зэриIуагъэмкIэ, шъэф шIыкIэм тетэу тестирование арагъэкIу, къямыхьылъэкIынэу упчIи 10 ныIэп итхагъэр. Ащ къыхеубытэх тхьамафэм къыкIоцI шъон пытэр зэрагъэфедэрэ пчъагъэр, ащ ыуж зэригъэгумэкIыхэрэр, зэпигъэуным егупшысэхэмэ, нэмыкIхэри. А упчIэхэм ялъытыгъэу адэгущыIэх, ищыкIагъэмэ наркологическэ диспансерым рагъэблагъэх.
Зипсауныгъэ зыуплъэкIунэу къекIолIагъэхэм ащыщых Мартынюк зэшъхьэгъусэхэу Анд­рейрэ Натальерэ.
— Мыщ фэдэ Iофтхьабзэм апэрэу тыхэлажьэ. Шъон пы­тэхэр зэтхьылIэхэу щытэп, ау тыныбжь елъытыгъэу (илъэс 65-м шIокIыгъэх) типсауныгъэ изытет ядгъэуплъэкIумэ тшIоигъоу тыкъэкIуагъ. Сэ лъыдэ­кIуаем сегъэгумэкIы, зэпымыоу уцхэм сяшъо. Андрей гууз иI, ащ нахьыбэрэ IэзапIэхэм за­фегъазэ. Джыри къызэдгъэ­плъыхэмэ, лые мыхъунэу тлъы­тагъэ.
Ольга Влад итеплъэкIэ илъэс 71-рэ ыныбжь Iоу пшIэщтэп, бэкIэ нахь ныбжьыкIэу къэлъа­гъо ыкIи нэгушIоу къыддэгу­щыIагъ.

— Сипшъэшъэгъу макъэ къы­сигъэIугъ мыщ Iофтхьабзэ зэрэ­щырекIокIыщтымкIэ. Сыныбжь фэдэм уит зыхъукIэ узымыгъэгумэкIырэ уз щыIэп къысшIошIы, арэу щытми, сыдигъуи сыгу згъэкIодырэп. Сызщыфаем IэзапIэм сыкIон слъэкIырэп ыкIи ащ зы мафэкIэ мыщ фэдиз специалистхэр къыщызэбгъэ­плъынхэу хъурэп. Непэрэ Iоф­тхьабзэр Iэрыфэгъу дэд, зэу уплъэкIунхэр сшIынхэ слъэ-
кIыгъ. СилъыдэкIуае зыпкъ итэу къыгъэлъэгъуагъ, арышъ, зэкIэ дэгъу хъущт, — еIо Ольгэ.
Урысые Iофтхьабзэр жъотэу рекIокIыгъ, ащ ныбжьыкIэхэри хэлэжьагъэх.
Зыщышъумыгъэгъупш — щынэгъончъэ шапхъэ шъон пытэм иIэп!
Iэшъынэ Сусан.
Сурэтхэр: Iэшъынэ Аслъан.