Лъэпкъым ибаиныгъэ ишыхьат адыгэ культурэм ифес­тивалэу республикэм щыкIуагъэр.

Адыгэ Республикэм культурэмкIэ и Министерствэрэ лъэпкъ культурэм и Гупчэрэ кIэщакIо зыфэхъугъэхэ Iоф­тхьабзэм Къэрэщэе-Щэрджэсым, Къэ­бэртэе-Бэлъкъарым, Темыр Осетием — Аланием, Краснодар краим ятвор­ческэ купхэр хэлэжьагъэх. Адыгеим ипсэупIэ зэфэшъхьафхэм къэгъэлъэ­гъонхэр ахэм къащатыгъэх.
Лъэпкъ культурэм ифестиваль ипрограммэ мэфитIум телъытагъэу зэхагъэу­цуагъ.
Теуцожь районым ит къуаджэу Пчы­хьалIыкъуае культурэм и Унэу дэтым адыгэ мэкъамэхэр къезыгъэIорэ народнэ ансамблэу «Насыпымрэ» Краснодар краим къикIыгъэ ансамблэу «Гухэлъ» зыфиIорэмрэ яконцертхэр фестивалым иапэрэ мафэ щыкIуагъэх.
— Теуцожь районым щыкIогъэ къэгъэлъэгъоныр мэфэкI шъыпкъэ тфэ­хъугъ, — еIо культурэм и Унэу ПчыхьалIы­къуае дэтым ипащэу Уайкъокъо Саи­дэ. — Лъэпкъым итарихъ къизыгъэлъэ­гъукIырэ фестивалыр адыгэхэм ящыIэ­кIэ-псэукIэ, ягупшысэ-гулъытэхэм, якуль­турэ ныбжьыкIэхэр кIэрымычыгъэу пIугъэнхэм фэIорышIэ.
Шэуджэн районым культурэм и Унэу итым Темыр Осетием — Аланием къи­кIыгъэ ансамблэу «Мэздэгу адыгэхэр», Къэбэртэе-Бэлъкъарым иорэдыIо ансамблэу «Чегем ипсыкъефэххэр», Къэрэщэе-­Черкесым орэдхэмкIэ инароднэ ансамблэу «Черкесиер» ыкIи Успенскэ районымкIэ чылэу Кургъокъой къикIыгъэ купэу «Зих» зыфиIорэм концерт къыщатыгъ.
— Адыгэ философиеу, гупшысакIэу, шэн-хабзэхэу орэдымрэ къашъомрэ апхырыщыгъэр Шэуджэн районым непэ щыкIогъэ къэгъэлъэгъоным зэхытигъэшIагъ, — еIо Шэуджэн районым культу­рэмкIэ игъэIорышIапIэ ипащэу Къэрэбытэ Айдэмыр. — Лъэпкъэу узщыщым итхыдэ лъым хэлъэу къыдэкIо. Ар къэб­гъэлъэгъон фаеу зыхъурэм, искусствэр, ащ изы Iахьэу къэшъоныр шIыкIэ-амалышIоу щыт. Адыгэ къашъом ижабзэкIэ лъэпкъ тхыдэр лIэшIэгъухэм къахэнэщт.
Лъэпкъ культурэм иIэпэщысэу псэ къызпыкIэжьыгъэхэр къыткIэхъухьэрэ лIэужхэм ягъэшIэгъэныр фестивалым изэхэщакIохэм пшъэрылъ шъхьаIэу ­яIагъ. Лъэпкъ зэфэшъхьафхэм къахэкIыгъэ ныбжьыкIэхэу сэнаущыгъэ зыхэлъхэр зэхэщэгъэнхэм, нэIуасэ зэфэшIыгъэнхэм, ятворчествэ амалхэмкIэ зэхъожьынхэм Iофтхьабзэр афэIорышIагъ.

Адыгэ лъэпкъ Iэпэщысэхэм якъэухъу­мэн ыкIи яхэгъэхъон фэгъэхьыгъэ къэгъэлъэгъоныр Пушкиным и Унэу Мые­къуапэ дэтым щызэхащагъ. Адыгеим ис IэпэIэсэ цIэрыIохэр ащ къекIолIагъэх. Пхъэм, мыжъом, IутIэным, дышъэ Iуда­нэм, шъом, упкIэм, етIэ гъэжъагъэм ыкIи нэмыкIхэм ахэшIыкIыгъэ пкъыгъо гъэшIэгъонхэр ащ къыщагъэлъэгъуагъэх.
Фестивалым хэлажьэхэрэм Адыгэ Республикэм ис IэпэIасэхэм яIэпэщысэхэм нэIуасэ зафашIыгъ.
ТиIэпэIасэхэм лIэужыкIэхэр къакIэлъыкIонхэм фэлэжьэрэ къэгъэлъэгъоныр дахэу рекIокIыгъ. АР-м иIэпэIасэхэм ыкIи лъэпкъ IэпэщысэшIыным пылъхэм я Ассоциацие Iофтхьабзэм хэлэжьагъ.
Адыгэ культурэм ифестиваль фэгъэ­хьыгъэу АР культурэмкIэ иминистрэ игуадзэу Кушъу Светланэ къы­Iуагъ:
— Лъэпкъ искусствэм зиушъомбгъуным АР-м культурэмкIэ и Министерст­вэрэ Адыгеим иIэпэIасэхэмрэ дэла­жьэх, лIэужхэр зэзыпхырэ лъэпкъ кIэныр агъэ­­лъапIэ. Лъэпкъыр къэзыгъэбаирэ IэшIагъэхэр, орэд мэкъамэхэр, адыгэ къашъохэр хэзымыгъэкIокIэжьыщт Iофтхьабзэр непэ къыддэхъугъ. ТапэкIи мы IофшIэныр лъыдгъэкIотэн тимурад. Ар зэрэтищыкIагъэр непэрэ мафэм къыгъэ­лъэгъуагъ.
Къэгъэлъэгъон чIыпIэ дахэхэр къызэIуахыгъэх лъэпкъ IэпэщысэшIыным, дышъэидэм пылъхэу Гумэ Ларисэ, Мыгу Рузанэ, Хьамырзэкъо Саидэ, Битэ Азэ, Джарымэкъо Зурет.
— Тинахьыжъ пIашъэхэм къытфыщанэгъэ Iэпэщысэхэр, лъэпкъ IэшIа­гъэ­хэр гъашIэм илъэмыджых, лIэужхэр зэ­рапхых. Непэрэ фестивалым ды­шъэидэр къызэрыщыдгъэлъагъорэм ты­рэгушхо, — еIо Мыгу Рузанэ.
Фольклорым искусствэм чIыпIэу щыриIэр къизыIотыкIырэ IофшIагъэр — гобеленым хидыкIыгъэр Абрэдж Гощэфыжь къыгъэлъэ­гъуагъ. Фольклорымрэ искусствэмрэ язэпхыныгъэхэр дэхагъэм къызэрэпкъырыкIыхэрэр къаушыхьатыгъ пхъэм хэшIыкIыгъэ IэшIагъэхэу Нэгъуцу Аслъанрэ Гостэкъо Руслъанрэ къагъэлъэгъуагъэхэм.

IэпэIасэу Блэгъожъ Зулифэ адыгэ лъэпкъ шъуашэу IэкIэ ыхъыгъэхэр къэгъэлъэгъоным къырихьылIагъэх. Iэпэщысэ гъэшIэгъонхэр — тхылъыпIэ гъэчэрэ­гъугъэм хэшIыкIыгъэ матэхэр Нэгъой Оксанэ Iофтхьабзэм къырищэлIагъ.
Адыгеим ипсэупIэхэм къарыкIыгъэ IэпэIасэхэм яIэшIагъэхэр лъэпкъ фестивалым дахэкIэ къахэщыгъэх. НыбжьыкIэхэм яшIэныгъэхэм ахагъэхъонымкIэ ащ фэдэ къэгъэлъэгъонхэр ящыкIагъэх.
— Адыгэхэм якультурэ, яшэн-хабзэхэр къыткIэхъухьэрэ лIэужхэм ягъэшIэгъэнымкIэ непэрэ Iофтхьабзэм ишIогъэшхо къэкIощт. Ахэр нэрылъэгъу афэхъухэмэ, нахь ашIогъэшIэгъоныщтых. ИжъыкIэ агъэфедэщтыгъэ шIыкIэхэм ямызакъоу, джырэ лъэхъаным ашIырэ дышъэидэныр къарагъэлъэгъугъ, ахэм лъэпкъ нэшанэ яI. Пхъэм ыкIи гъучIым ахэшIыкIыгъэ IэшIагъэхэу адыгэ тхыпхъэхэр къызхэщыхэрэр лъэхъаным диштэу бгъэфедэнхэ зэрэплъэкIыщтыр IэпэIасэхэм къаушы­хьатыгъ, — къыIуагъ Нэгъуцу Аслъан.
Художественнэ IэпэщысэхэмкIэ ыкIи IэшIагъэхэмкIэ Къэбэртэе-Бэлъкъарым иреспубликэ Гупчэ ипащэу Урыс Ас­лъан фестивалым хьакIэу къэкIуагъ. Къужъ чъыгым хэшIыкIыгъэ lэнэ лъэкъуищыр, бзылъфыгъэ пхъэ цуакъэр ыкIи нэмыкI лъэпкъ нэшанэ зиIэ IэшIагъэхэр ащ къыгъэлъэгъуагъэх. КъБР-м къикIыгъэ купым щыщых дышъэидэнымкIэ IэпэIа­сэхэу Дагирэ Марыетрэ Тхьакъуахъо Ан­желэрэ, ювелир-шхончышIэхэу Тэхъу Хьасанрэ Долэ Алимрэ, пIуаблэхэр зышIырэ Нурали Серковыр. ЛIэшIэгъу пчъагъэхэм пIуаблэхэм адыгэ унэр къагъэдахэщтыгъ. ЕтIэ джэхашъом ар тырадзэщтыгъ, дэпкъым раIулIыщтыгъ, хьакIэщхэм апылъэгъэ шыкIэпщынэм ычIэгъ ашIыщтыгъ.
Адыгэ шъуашэхэр зыщыгъ нысхъэпэ кIэракIэхэр Краснодар краим къикIыгъэ IэпэIасэу Ацумыжъ Фатимэ къыгъэлъэгъуагъэх.
Лъэпкъ музыкальнэ Iэмэ-псымэхэр зэхахьэм къыщагъэх Къэрэщэе-Щэр­джэсым къикIыгъэ Ащыбокъо Азамат ыкIи адыгэ тхыпхъэхэр зытешIыхьэгъэ шъэжъыехэр — Адышэс Азэмат. УпкIэм хэшIыкIыгъэ сурэтхэр Мэщэз Сасэ къы­гъэлъэгъуагъэх.
IэшIагъэхэм якъэгъэлъэгъон лъэпкъ культурэм зегъэужьыжьыгъэнымкIэ, уахъ­тэм хэкIодэгъэ шэн-хабзэхэр щыIэныгъэм къыхэщэжьыгъэнхэмкIэ ишIуагъэ къэкIощт. Тыкъэзыуцухьэрэ дунаир ныбжьыкIэхэм нахьышIоу къагурыIоным, ялъэныкъо гупсэ агъэлъэпIэным, тари­хъыр, искусствэр, шэн-хабзэхэр зэрагъа­шIэхэзэ, щыIэныгъэм еплъыкIэу фы­ряIэм зегъэушъомбгъугъэным, творческэ гу­пшысэу ахэлъыр нахьышIоу агъэфедэным зэхахьэр афэIорышIагъ.
Мыщ фэдэ Iофтхьабзэхэр нахьыбэ хъунхэм тапэкIи зэрэдэлэжьэщтхэр къыт­фиIотагъ Адыгэ Республикэм ­лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ ипащэ игуадзэу Анцокъо Фатимэ.
— Адыгэ культурэм, шэн-хабзэхэм якъэгъэлъэгъон тегъэпсыхьэгъэ адыгэ культурэм ифестиваль иIофшIэн дахэу рекIокIыгъ. ЗэхэщакIохэм типшъэрылъы­гъэр — адыгабзэм икъэухъумэн, бзэм ихэгъэхъон, адыгэ шэн-хабзэхэм арыгъуазэхэу лIэужыкIэр пIугъэныр, ахэр ныбжьыкIэхэм ягъэшIэгъэнхэр, Адыгеим иIэпэIасэхэм нэIуасэ афэшIыгъэнхэр, лъэпкъ орэд мэкъамэмрэ адыгэ къа­шъомрэ ядэхагъэ алъыгъэIэсыгъэныр, яшIэныгъэ хэгъэхъогъэныр — къыддэ­хъугъэу сэлъытэ.
Бэрэскэшхо пчыхьэм фестивалым изэ­фэшIыжьын зэрэкIуа­гъэр тигъэзет изичэзыу къыдэкIыгъо къыщыттыщт.
Лъэпшъыкъо Фатим.
Сурэтхэр: Iэшъынэ Аслъан.