Ащыбэкъо Азэматрэ Асиетрэ зыдэлэжьэрэ фольклорнэ купэу «Вагъуэбэ» зыцIэр илъэс 12 хъугъэ зызэхащагъэр. Ар Къэрэщэе-Черкесым дэгъоу щызэлъашIэ, ар хэгъэкIи, Адыгеими амакъэ щагъэIугъ, Тыркуем, Яловэ адыгэ мэкъамэм ыкIи къашъом яфестивалэу щыкIуагъэм мыгъэ хэлэжьагъэх.

Ансамблэр Хьабэз музыкальнэ еджапIэм щызэхащагъ. Ар агъэцэкIэжьыфэ Хьабэз районым культурэмкIэ и Ордэунэ зыщагъасэ. Илъэсиблырэ купым хэтыгъэ­хэр мыгъэ колледжхэм ачIэхьанэу загъэ­хьазыры. Ежь еджапIэр форте­пьянэмкIэ, орэд къэIонымкIэ, художественнэмкIэ, къэшъонымкIэ ыкIи нэмыкI отделение пчъагъэу зэхэт. Асиет къызэриIуагъэмкIэ, народнэ отделением щыкIэпщынэм, Iэпэпщынэм, къамылым, флейтэм къарагъэIоным щыфагъасэх. ЗэкIэмэ анахь мэхьанэ, уасэ зиIэр лъэпкъ музыкальнэ Iэмэ-псымэхэр Ащыбэкъо Азэмат ежь-ежьырэу зэришIыхэрэр ары.
— Купым ныбжь зэфэшъхьафхэр зиIэ кIэлэцIыкIухэр хэтых. Ахэр куп-купэу зэтырафыжьых. ЗэкIэмкIи зэрэхъухэрэр нэбгырэ 18, — къеIуатэ Асиет, — ны-тыхэр дэгъу дэдэу къыддеIэх, тыдэ тыкIоми, къыддакIох. ЯшIуагъэ лъэшэу къытагъэкIы.
Купым хэтхэм музыкальнэ Iэмэ-псымэ зэфэшъхьафхэм къарагъаIо. Ижъырэ мэкъамэхэм Iоф адашIэ. Ахэм непэрэ къэIуакIэ къафэзыгъотыхэрэр Азэматрэ Асиетрэ. Зэдырагъаштэу адыгэ мэкъэмэ дахэхэр ахэм къырагъэIуагъэх. ЯныбжьыкIагъэ емылъытыгъэу, IэпэIэсэныгъэ ин нэбгырэ пэпчъ зэрэхэлъым имыза­къоу, зэдырагъэштэшъоу, зым къыштэрэ макъэм къыгосыр дежъыужьэу, гум нэсхэу, псэр къагъэбырсырэу дахэу къырагъэIуагъ, тигуапэу тядэIугъ.
— Пэсэрэ мэкъамэхэр къежьэжьыгъэхэу ныбжьыкIэхэм тыдэ щызэхахыгъэми, агу рехьы, лъэтемытэу къапхъуа­тэ къырагъаIо ашIоигъоу, — хегъэунэфыкIы Асиет.
— Адыгеим шъощ фэдэу ныбжьыкIэ куп зэхэхьагъэу «Мыст» зыфаусыжьыгъэу адыгэ ижъырэ мэкъамэхэр къырагъаIох, орэдыжъхэр къаIох. Зэхэшъухыгъэба? — сеупчIы Асиет.
— Ауж титэу къэтэкIохьы пIоми хъущт, — джэуап къытыжьыгъ купым ипащэ. — ГущыIэм пае, джыдэдэм къед­гъэIуагъэр зэхэт композициеу щыт — Тыркуем къырахыжьыгъэ мэкъамэу Мэзэнэ къашъо ыкIи ащ игъусэу ХьапцIэй къашъо.
«Вагъуэбэм» инахьыжъ куп хэтхэм нэIуасэ зафэтшIы тшIоигъоу такIэуп­чIагъ. Нэбгырэ пэпчъ Ащыбэкъо Асиет къытегущыIагъ.
Малейхэ Ахьмэд Черкесскэ къикIызэ музыкальнэ еджапIэм илъэсищ хъугъэу къэкIо. Аминат Сахьидэ ыпхъум дэжь пщынэм зыфигъасэу кIощтыгъэ. Сердар шыкIэпщынэм къызэрэригъаIорэр зелъэ­гъум ехъуапси, тадэжь къэкIуагъ. Ахьмэд къамылапщ. Я 8-рэ классыр къыухыгъ, я 9-рэ классым ыуж музыкальнэ училыщым чIэхьанэу зегъэхьазыры. Мые­къуапэ щеджэн имурад.
Адзынэ Сабинэ янэ ишIоигъоныгъэкIэ шыкIэпщынэр къыхихыгъ. Яни ыпхъуи ащ зыфагъасэ. Сабинэ илъэситф хъу­гъэу купым хэт. Я 9-рэ классыр къыухыгъ. Мыекъопэ медучилищым мыгъэ чIэ­хьагъ. НэмыкI лъэныкъо зэрэхихыгъэм сшIогъэшIэгъонэу сыкIэупчIагъ.
— Медицинэр сыгу рехьы, сыфай сыфеджэнэу, — Сабинэ джэуап къытыжьыгъ.
— Адэ, шыкIэпщынэр сыдэу хъущт?
— Ар хобби фэдэу, къысфэнэщт, — еIо пшъашъэм.
Лащ Сердар Тыркуем къыщыхъугъ. Янэ Хьабэз щыщ, ятэ Тыркуем къыщыхъугъэ адыг.
Оз Самирэ флейтэм къырегъаIо. Ащ фэгъэхьыгъэу Асиет сэмэркъэузэ къе­Iуатэ:
— Мыщ телевидением тырихы зэ­хъум, «флейтэр сыдэущтэу къыхэпхыгъ» заIом, «рагъэон яIэпти, сэ къысатыгъ» ыIуи, джэуап аритыжьыгъагъ. Купым хэтхэр зэрэгъэщхыгъагъэх. «Шъыпкъэр зэхэпхынэу уфаемэ, сабыим еупчI» джары зыфаIорэр, — еIо Асиет.
Самирэ илъэсиплI ыныбжьэу художественнэ отделением ащэнэу аублагъ. Нэужым пщынэмкIэ Ащыбэкъо Асиет ригъэджагъ. Хореографиеми кIуагъэ. ЗэкIэмэ аужэу флейтэм къыригъэIонэу Ащыбэкъо Азэмат ригъэшIагъ. ШыкIэпщынэми, Iэпэпщынэми къарегъаIо.
— КIэлэцIыкIур музыкальнэ еджапIэм ицIыкIугъом щегъэжьагъэу пщэн фае, изэрар къэкIощтэп, лъэпкъым имэкъамэ ашъхьэ илъэу къэтэджых, ар зымыуасэ щыIэп. Тыдэ кIуагъэхэми, сыдэущтэу ящыIэныгъэ гъогу зэхъокIыгъэми, лъэпкъ мэкъамэр къыщанэщтэп. ЩэIагъэрэ IофшIэнышхорэ зыпылъ Iоф. Ахэр гурыт еджапIэм щеджэхэ зыхъукIэ, ушэтынхэм пIэлъэ-пIалъэкIэ зафагъэхьазыры. Ашъхьэ зигъэпсэфын фаеба?! Мыщ къакIохэу Iэмэ-псымэм къырагъаIо зыхъукIэ, жьы къаIохьэ. «Изэрар къакIоти, чIэсщы­жьыгъ» зыIорэ ны-тыхэр къызгурыIохэ­рэп, — ишъыпкъэу къеIо Асиет.
Дэмэлей Амир я 7-рэ классым щеджэ. Янэ музыкальнэ еджапIэм Iутэу къыздищэщтыгъ. Мэфэ 12-м къыкIоцI Iэпэпщынэм къыригъэIонэу зэригъэшIагъ.
— АнахьыкI шъхьае, сабый дышъэ цIыкIу. ЗэкIэми алъэплъэ, — еIо Асиет, — зэрэгъэсэжьыхэзэ зэхэтых.
Игугъу зэрашIырэр зэригуапэр шъэ­ожъыем къыхэщы, мэщхыпцIышъ щыс.
— Токбай Снежанэ Хьагъундыкъое щыщ. Аминат Сахьэдэ ыпхъум пщынэм еоныр ригъэшIагъ. Сэри аужырэ илъэсым езгъэджэжьыгъ, — къеIуатэ художественнэ пащэм.
— КIэлэегъэджэ колледжэу Андыр­хъое Хъусен ыцIэ зыхьырэм гъэрекIо чIэ­хьагъ. Ащ емылъытыгъэу, пщыни къыфащэ­фыгъ. ТапэкIэ ишIэныгъэмэ ахигъэхъон имурад. Апэрэ курсыр къыухи чылэм къэкIо­жьыгъ. Игуапэу купым икъэгъэлъэгъонхэм ахэлажьэ.
Сидакъ Амирэ пщынэ еуакIэр Асиет ригъэшIагъ. ИцIыкIугъом щегъэжьагъэу Iэмэ-псымэхэм ыгу афаблэщтыгъ. Шъхьадж къызэрэригъэIорэ Iэмэ-псымэм имызакъоу, шыкIэпщынэм, Iэпэпщынэм къарагъэIошъуным пылъых.
— «Зыжъугъэпсэф» пIоу зяпIокIэ, «гъынтI-гъынтI» рагъаIоу къогъумэ акъос­хэу къырагъаIо, зым зыр регъэлъэгъу­жьы, зэрэгъэсэжьых. Телефонхэм анахьышIу хъун ар, — еIо Асиет.
Купым хэтхэм анахьыжъыр Сердар.
— Сыдэущтэу шыкIэпщынэр къыхэпхыгъа? – сеупчIыгъ ащ.
КIалэм джэуапыр фигъэпсынкIэ шIоигъоу Асиет къыIотагъ:
— Тыркуем щыIэзэ Сердар янэжъ шыкIэпщынэм еохэу телевидением тырихыгъэр къыфигъэхьыгъ. КIалэм ар лъэшэу ыгу рихьыгъ, шыкIэпщынэм къыригъэIонэу зэригъэшIэнэу пшъэрылъ зыфишIыжьыгъ ыкIи къыдэхъугъ.

Ащыбэкъо Азэмат шыкIэпщынэм къы­зэрэфэкIуагъэр нэужым къытфиIотагъ.
— Пхъэм сятэ фэщагъэу щытыгъ, ащ сыфигъэсагъ. Гитарэм сеоу щытыгъэти, адыгэмэ Iэмэ-псымэ гъэшIэгъон «шыкIэпщын» ыцIэу зэряIагъэр къысфиIо­тагъ. Черкесскэ дэт музеим шыкIэпщынэр чIэлъыгъ, сурэт тетхыгъ, линейкэкIэ тшызэ, зыфэдэн фаер, ишапхъэхэр дгъэу­нэфыгъэх. Зы мафэкIэ тшIыгъэ. Макъэр къызэрикIырэр ары нахь тыз­пылъыгъэр, ау тэрэзэу сфэгъэхъугъэп. А уахътэм тефэу ГъукIэ Замудин Черкесскэ къэкIуагъ. Ащ зыIузгъэкIагъ, шыкIэпщынэу сшIыгъэри езгъэлъэгъугъ. Узэджэн фэе тхылъхэр ащ къысиIуа­гъэх, ахэр зэзгъэгъотхи, сыздэлэжьэжьыгъ. Ау шыкIэпщынэ сыд фэдиз пшIыгъэми, зэфэдэ хъухэрэп. СшIыгъэ шыкIэпщынэхэр зэбгырыкIыгъэх: Къэбэртэе-Бэлъкъарми, Адыгеими, Тыркуеми, Иорданиеми анэсыгъэх. КIэлэцIыкIухэм зышIы зышIоигъохэр къахэкIых, ау зэрэкъиныр къагурэIо, шыкIэпщынэм еонхэр нахь къыхахы. ЕтIани, тэ пэсэрэ орэдыжъых тыздэлажьэхэрэр «Оз Мурад», «Абдзахэмэ язекIо орэд» зыфэпIощтхэм афэдэхэр – ахэр тари­хъыр къизыIотыкIырэ орэдыжъых, ахэр кIэлэцIыкIухэм тэрэзэу анэбгъэсынхэ фае. Лъэпкъ мэкъамэр лъым щыщ, сыдэу шIы фаеми, ащ тепIу, тегъасэ, шэн-хабзэр къытхелъхьэ. Ар сабыйхэм зэхашIыкIэу къэхъух, ары зыкIыфэщагъэхэри, зыкIызэдырагъаштэрэри.
«Вагъуэбэ» хэт артист ныбжьыкIэхэм зэдырагъаштэу адыгэ мэкъамэхэр къызэрэрагъаIорэм охътэ заулэрэ тедэIоу тыщысыгъ. Тигуапэу ыкIи таумэхъыгъэу. НыбжьыкIэ дэдэхэу, ау яIэпэIэсэныгъэ мыщ фэдэу зэрэпсыхьагъэм езыгъэ­джагъэхэми ежьхэми лъытэныгъэ лые афыуегъэшIы. Сыушъэфынэп, сигуапэ хъугъэ мы ныбжьыкIэхэм ащыщэу нэбгыриплIым АдыгеимкIэ зыкъагъэзагъэу ягъэсэныгъэ щылъагъэкIотэнэу мурад зэрашIыгъэр. Ахэм афэдэ ныбжьыкIэхэр лъэпкъым ибаиныгъэх.
Тэу Замир.
Мыекъуап – Черкесск — Хьабэз