Пыжъыр зэрэгусагъэр

— Пыжъ цIыкIум дэжь шъукIуи къашъущэ, ымы­шIэрэ щыIэпышъ, мэщым ихыкIэ къедгъэIощт, — аIуи, кIалэхэр агъэкIуагъэх.
ЛIыжъхэр зэхэсхэу, кIа­лэхэр къихьажьыхи, «мары, къэкIо пэт», — аIуагъ. Пы­жъы цIыкIур пчъэшъхьа­Iум къыздэкIуаем, ылъа­къохэр кIэкIоти, къеукIо­рэехыгъ.
— О къэкIуапщи, пыжъ цIыкIу! Укъехъуаджа, укъе­джагуа, пыжъ цIыкIу? — аIуи раIуагъ.
Ыгъази, къызэрихьагъэм фэдэ къабзэу, еукIорэе­хы­жьыгъ пчъэшъхьаIум. Унэм икIыжьи ежьэжьыгъ.
— Шъучъи шъуедэIу, шъхьарыгущыIэшъ, Iаджи ыIощт, — аIуи, кIалэхэр лъырагъэжьагъэх. КIахьэхи мэкIэ-макIэу зедэIухэм, пы­жъыр ежь-ежьырэу зыдэгущыIэжьэу зэхахыгъ:
— Къысаджэхэшъ сыкъа­щэ, сызихьэкIэ къыздэхьащхых, ахэр зыфаер сэ сэшIэ. Мэщыр зэрахыщтыр ашIэрэпышъ къысэджэх, ау сэ ясIонэп, ежь ашIэнэп:
АтэкъакIэм фэдэу къэбгъэщыщт,
Къазщырыцэм фэдэу ууIущт.
Сэ ясIонэп, ежь ашIэнэп…
КIалэхэр ыуж итыгъэхэти, «Зэхэтхыгъэ, зэхэтхыгъэ!», — аIозэ зечъэжьэжьхэм, пыжъы цIыкIум зигъэгуси, зигъэупэрэци, къэцызакIэ зишIыжьыгъэу щыс.

Къамзэгур

Къамзэгур гъогум тетэу кIо пэтзэ, лIы горэм IукIагъ. А лIым хьакIэ-къуакIэмэ абзэ ышIэщтыгъ.
— Сыдэу пшъхьэ ина? — ыIуи, къамзэгум еупчIыгъ.
— Акъыл илъ, — риIо­жьыгъ.
— Адэ сыдэу ппчанэ псыгъуа? – джыри къеупчIыгъ.
— СымэкIэшхышъ ары, — къамзэгум ыIуагъ.
— Адэ сыдэу ппхэкI ина? — ыгу загъэрэп.
— СыкIочIэшхошъ ары, — риIожьыгъ.
— Сыд фэдиз пIэтыщт адэ?
— Сэщ фэдиз пцашIо сIэтын слъэкIыщт.
— Адэ, мэкIэшхыр, сыд фэдиз пшхыщт?
— Зы коцыцэр илъэсым сфэхъущт, — къамзэгум ­ыIуагъ.
— Пфэхъумэ теплъын! — ыIуи, лIым къамзэгур ыубыти ицые хьазыр ридзагъ, зы коцыци ащ фырилъхьажьыгъ. Ежь иIофмэ ауж ихьажьыгъ.
Аущтэу хэтзэ, илъэс те­шIагъ. ЛIым къамзэгур щыгъу­пши, етIани зы илъэс блэ­кIыгъ. ИлъэситIу тешIагъэу къамзэгур ихьазыр зэрэригъэтIысхьэгъагъэр ыгу къэкIыжьыгъ.
— Мыр псау шъуIуа? — ыIуи, ихьазыры иплъагъ.
Къамзэгур псау, коцыцэм ызыныкъо джыри зэриI.
— Зы коцыцэр илъэсым пфэхъунэу пIогъагъэ, илъэси­тIум коцыцэм ыныкъо нахь пшхыгъэп. Сыд зытепшIыхьагъэр? – лIым ыIуагъ.
— Сшъхьэ акъыл илъыти, «Мы лIым илъэсиплIыкIэ ыгу сыкъэкIыжьынкIи мэхъу» — сIуи, гъомылэу сиIэр илъэсиплIэ зэрэсфэхъуным елъытыгъэу сыпсэугъ, — къамзэгум къыриIожьыгъ.