Илъэс 45-рэ гъэсэныгъэм ритыгъ къуаджэу ШэхэкIэй инахьыжъхэм ащыщэу, АР-м изаслуженнэ кIэлэегъаджэу, пенсием зыкIогъэ ужым ищыIэныгъэ общественнэ Iофым езыпхыгъэу Шъхьэлэхъо Сэлым ХьэкIыиф ыкъом.

КIэлэегъэджэ сэнэхьатым рылэжьагъэр IофшIапIэм къы­IукIыжьыгъэми, общественнэ IофымкIэ пшъэрылъэу щыIэ­ныгъэм къафишIыгъэр лъагъэ­кIуатэ, ясэнэхьат ыкIи шIу алъэгъурэ Iофым зэрэфэшъыпкъагъэхэр рагъэджагъэхэм къаушыхьатыжьы. Ары Шэхэ­кIэй иеджэпIэ цIыкIоу N 90-м урысыбзэмрэ литературэмрэкIэ щезыгъаджэщтыгъэхэ Шъхьэ­лэхъо Сэлым непэ къыз­нэсыгъэм мы учреждением иIофышIэ гъэшIуагъэу зыкIыщытыр. Мы коллективым хэтым инахьыбэр ежь ригъэджагъ.
ЦIыфым апшъэрэ еджэпIэ анахь дэгъум, анахь алъытэрэм щеджагъэкIи рагъэшIэн амылъэкIыщтхэр щыIэх. Исэнэхьат хэшIыкI ин фызиIэ спе­циалист хъун, ащ илъэгапIэхэм анэсын, ригъаджэхэрэр ушэтынхэм, олимпиадэхэм апхырыкIынхэу шIэныгъэ куу аритын ылъэкIыщт, ау кIэлэегъэджэ шъыпкъэ, ныбджэгъу хьалэл, лъытэныгъэшхо зыфашIырэ гъэсакIо, лъэныкъо пстэумкIи щысэтехыпIэ хъурэр зырыз дэд. Ащ фэдэхэр къыхахыгъэхэу плъытэнхи плъэкIыщтэп. Сыда пIомэ Тхьэм IэпэIэсэ­ныгъэшхо къахилъхьагъ нахь мышIэми, къадэхъугъэр зэкIэ мыпшъыжьхэу Iоф зэрашIагъэм, гухэлъ гъэнэфагъэу яIэхэм теу­бытагъэ ахэлъэу зэрафэкIуа­гъэхэм къакIэкIуагъ. Зэрэхъу­рэмкIэ, ахэм къагъэшIэщтым яшIэныгъэхэм ахагъахъо.

ТIопсэ районым ит къуаджэу Агуй-Шапсыгъэ, Куйбышевка ыцIагъэр, къыщыхъугъэ Шъхьэлэхъо Сэлым Хьэ­кIыиф ыкъом исэнэхьат «илъэоя­нэ­хэр» зэкIэ къызикIугъэхэр бэ­шIагъэ. Мыекъуапэ икIэлэ­егъэджэ училищ, етIанэ Адыгэ къэралыгъо кIэлэегъэджэ институтыр къызеухыхэм ыуж ШэхэкIэй къыдэфагъ, ащ унагъо щишIи, дэпытыхьагъ.
Урысыбзэмрэ литературэм­рэкIэ кIэлэегъаджэу ригъэжьэгъагъ. Къоджэ еджапIэхэм зэ­ращыхъу хабзэу, ащ дакIоу физкультурэр аригъэхьыщтыгъ, пионер организацием ипэщагъ, кIэлэцIыкIухэр зекIо, музеим, театрэм ыщэщтыгъэх, внеклас­снэ Iофтхьабзэхэр афызэхищэщтыгъэх, общественнэ Iофхэм ахэлажьэщтыгъ, кIэлэеджакIо­хэр игъусэхэу краеведениемкIэ ушэтын IофшIэным пылъыгъ.
Сэлымрэ иIофшIэгъу-игъусэхэмрэ яIофшIагъэхэм ащыщых адыгабзэмрэ литературэмрэкIэ олимпиадэхэр, тхыбзэмкIэ кIэ­лэегъаджэхэм ягъэхьазырын, гъэсэныгъэм ыкIи культурэм алъэныкъокIэ проектэу зыкIыныгъэм, зэгъунэгъу зэгурыIоныгъэм уафэзыщэхэрэр.
Илъэс тIокIырэ тфырэ фэдиз­кIэ узэкIэIэбэжьмэ кIэлэегъа­джэхэр, кIэлэеджакIохэр, ша­псыгъэхэм я Адыгэ Хасэ хэтхэр зэдеIэжьхэзэ, Сэлым ХьэкIыиф ыкъор ахэтэу, «Хы ШIуцIэ Iушъо Шапсыгъэ и ШIэжь тхылъэу» мы чIыпIэм щыпсэухэрэм Хэгъэгу зэошхом илъэхъан лIыблэнагъэу зэрахьагъэм, адыгэу заом хэлэжьагъэхэм къатегущыIэрэм пае материалхэр агъэхьазырыгъэх.
2001-рэ илъэсым мэхьэнэ ин зиIэ IофшIагъэу, нэбгырабэ зыхэлэжьэгъэ тхылъэу «Шапсыгъэм идышъэ чIы къатхэр» зы­фиIорэр къыдэкIыгъ. Шапсыгъэхэм къахэкIыгъэ цIыф цIэ­рыIохэу хэгъэгум иобщест­веннэ-политическэ, экономикэ, культурнэ, научнэ ыкIи спортивнэ щыIакIэ зиIахьышхо хэзылъхьагъэхэм, мы чIыпIэм къихъухьэгъэ лъэпкъ цIыкIум илIыкIохэу охътэ зэфэшъхьаф­хэм апшъэрэ гъэсэныгъэ зэзыгъэгъотыгъэхэм ар афэгъэ­хьыгъ.
IофшIэным иветеранэу, народнэ просвещениемкIэ от­личникэу Шъхьэлэхъо Сэлым Адыгеим гъэсэныгъэмкIэ и Ми­нистерствэ я 90-рэ илъэсхэм къыхигъэщыгъ. Ащ «Адыгэ Рес­публикэм изаслуженнэ кIэлэ­егъадж» зыфиIорэ щытхъуцIэр къыфагъэшъошагъ.
— Ригъэджагъэхэм ямыза­къоу, иIофшIэгъухэми, ШэхэкIэй дэсхэми зэкIэми лъытэныгъэшхо зыфашIырэ Сэлым Хьэ­кIыиф ыкъом еджапIэм хэхъоныгъэу ышIыгъэхэм, къалэм гъэсэныгъэмкIэ иучреждениехэм адыгабзэр ащягъэхьыгъэным иIахьэу ахилъхьагъэр гъу­нэнчъ, — къыхагъэщы Iоф дэзышIагъэхэмрэ икIэлэеджа­кIохэмрэ. — ШIур дгъэлъэпIэ­нэу, тицыхьэ зытелъыжьынэу, тикрай гупсэ ичIыопс идэхагъэ зэхэтшIэнэу апэ тэзгъэшIагъэр ары. Ащ зекIоныр шIу тигъэ­лъэгъугъ, къушъхьэм тыкIонэу, тарихъым епхыгъэ чIыпIэ дахэ­хэр къэткIухьанхэу тигъэсагъ. Сэлым ХьэкIыиф ыкъом шIуагъэ зыхэлъ гъэсэпэтхыдэу къытиIощтыгъэхэр тэркIэ лъапIэх, шIу ылъэгъурэ Iофэу ышIэрэм зэ­рэфэшъыпкъагъэр, щыIэныгъэм ыкIи иIофшIэн IэпэIэсэныгъэу къахихыгъэр тищысэтехыпIэх.
Пенсием зэкIоми бэрэ унэм зи ымышIэу исышъугъэп, ыгу къыфидагъэп. Охътэ кIэкIым зыуж итын къызфигъотыжьыгъ, общественнэ IофшIэным хэ­хьагъ. ИлъэсипшIым ехъугъэшъ ар ШэхэкIэй иветеранхэм я Совет ипащ, нахьыжъхэм я Совет ыкIи ТОС-м ахэт. Пенсием укIуагъэ пае хьаулыеу щыIэныгъэр бгъэкIоныр мытэ­рэзэу елъытэ. Плъакъо утет зэпытэу, цIыфхэм шIуагъэ къа­фэзыхьырэ Iоф упылъмэ гъа­шIэр нахь кIыхьэ хъущт.
Зэпстэумэ ягугъун кIэлэ­егъэджэ шэнэу хэлъы хъугъэр нэмыкI IофшIэнми къыщы­шъхьэпэжьыгъ. Ветеранхэм я Совет зычIэт унэр къызэрыкIу, зыпари лые чIэплъэгъощтэп, ау къэбзэныгъэм зэрэщыпылъхэр къыхэщы. Сэлым ХьэкIыиф ыкъом илъэсыбэ зэритыгъэ иIофшIагъэу фронтым ыкIи тылым ащыIагъэхэм, Советскэ Союзым ыкIи Социалистическэ IофшIэным я ЛIыхъужъхэм, ве­теранхэм, Афганистан зэо-зэпэуцужьэу щыкIуагъэм хэлэжьагъэхэм, Чернобыль къыщы­хъугъэ тхьамыкIагъом идэгъэзыжьын зиIахь хэзылъхьагъэхэм афэгъэхьыгъэ материалхэр зы­щиугъоигъэ альбомхэр арыгушхоу къытегъэлъэгъух. Ахэм сурэтхэр, ящыIэныгъэ гъогу, ягукъэкIыжьхэр ащиугъоигъэх. Учебникхэп, ау ныбжьыкIэхэр яплъыхэмэ, яджэхэмэ, ишIуагъэ къэкIощт.
Зигугъу къэтшIыгъэ тилIы­хъужъэу мы очеркыр зыфэгъэ­хьыгъэм щылэ мазэм и 1-м къызыхъугъэ мафэр хегъэунэфыкIы. Илъэс 87-м ныбжьыр нэсыгъэми, ар къызтыригъа­кIорэп. Ишъхьэгъусэу Алмэт Махьмудэ ыпхъур Ацумыжъхэм къахэкIыгъ, ШэхэкIэй икIэлэцIыкIу IыгъыпIэу N 124-м илъэ­сипшI пчъагъэрэ кIэлэпIоу Iутыгъ, япшъашъэу Валентинэ къуаджэу Хьаджыкъо игурыт еджапIэу N 94-м щырегъаджэх.
КIэлэегъэджэ унагъом ипащэу Сэлым ХьэкIыиф ыкъом ипхъорэлъфхэм къакIэхъухьагъэхэр игуапэу адепIух, илъэсыбэ къыгъэшIагъ нахь мышIэми, щыIэныгъэр джы регъэжьэ къодыеу еIо.
НЫБЭ Анзор.
ЯтIонэрэ сурэтым итхэр: Шъхьэ­лэхъо Сэлым (апэрэ сатырым ыгузэгу ит), ыпхъоу Валентина (сэмэгумкIэ щыт), ишъхьэгъусэу Алмэт (джа­б­гъумкIэ щыт), гурыт еджапIэу N 90-м икIэлэегъа­джэхэр.