Мэкъумэщ хъызмэтым хэхъоныгъэ егъэшIыгъэным фытегъэпсыхьэгъэ къэралыгъо IэпыIэгъоу щыIэхэм ащыщ «Унэгъо фермэр» зыфиIорэ программэр. Былымэхъо фермэр мылъку къэкIуапIэу къыхэзыхыгъэхэм ащ зырагъэушъомбгъуным пае грантхэр ятыгъэнхэм ар фэгъэхьыгъ.

Сомэ миллиони 5-м къыщымыкIэу, миллион 30-м нэсэу IэпыIэгъу зы фермерым фэгъэкIогъэнэу ащ къыдыхэлъы­тагъ. БлэкIыгъэ илъэсым мы программэм ишIуагъэкIэ унэгъуи 6-мэ Адыгеим IэпыIэгъу щаратыгъ. АхъщэкIэ къэпIон зыхъукIэ, ар сомэ миллиони 121,1-рэ мэхъу.
Ахэм зэу ащыщ Шэуджэн районым щыщ Шъуаджэкъо унагъор. Ащ ипащэу, былымэхъо фермэу агъэпсыгъэм кIэщакIо фэхъугъэу, непи IофшIэнхэм янахьыбэр зыпшъэ дэкIырэ Аслъан джырэблагъэ зызIутэгъакIэм тызэрэщигъэгъозагъэмкIэ, сомэ миллион 18-м ехъу грантэу къаратыгъ. АщкIэ чэм шъхьэ 84-рэ къыщэфыгъ.
ТикIэлэгъум щыIэгъэ фермэхэр угу къыгъэкIыжьэу, къакъырхэри, былымIусхэр зычIэлъхэри, нэмыкI псэуалъэу ящыкIагъэхэри тетых бысымыр къызщытпэгъокIыгъэ фермэм. Гъэмафэу ыкIи щэджэгъо уахътэу уекIолIагъэу чэмхэр къакъырхэм ащаIыгъынха, Iа­хъом щыIэхэу тытефагъ. ЗэкIэмкIи щэ къэзытырэ чэм лъэпкъэу шъхьи 115-рэ иI. Ахэм къакIэхъухьэгъэ шкIэ цIыкIухэр, пстэумкIи шъхьэ 50 мэхъоу ары Аслъан къызэриIуагъэр, къэтлъэгъугъэх. Зэрэзэмылэгъухэр къаушыхьатэу, яинагъэкIэ зэфэдэхэп, ау зы лъэпкъ къызэрэхэкIыгъэхэр агъэгъуащэрэп, ятеплъэкIэ зэрэзэтекIхэрэ щыIэп. Зыпарэми зэрэщымыкIэхэрэри нафэ, былым дахэх. АтхьакIумхэм «тхьакIумпылъ» гъожьышэ цIыкIухэр къапэщых. Благъэу тякIолIагъэмэ, шкIэ цIыкIу пэпчъ цIэ иI, ахэр ары «биркэхэм» атетхагъэхэр. Зыр Леша, адрэр Люся, Оксана зыцIи ахэт, Дима, Гарик, Влад, Вова…
— КъызыхъухэкIэ афэтыусыгъэ цIэхэр чэм хъугъэхэми къатенэжьышъ, ащкIэ уяджэмэ зэхашIыкIы, — мэщхы Аслъан. – Ары пакIошъ, шъхьадж чIыпIэ гъэнэфагъэ къакъырым щыриIэу, хъупIэм къызикIыжьхэкIэ якIолIэжьых.
Аслъан грантэу къыратыгъэр арэп зэриублагъэр. Ежь ыкIуачIэкIэ ригъэ­жьагъ, ау хъызмэтшIапIэм зыригъэушъом­бгъунымкIэ къэралыгъо IэпыIэгъур къы­шъхьэпагъ. Чэмхэм анэмыкIэу тракторрэ ащ техникэ зэфэшъхьафэу пышIэгъэ­щтхэмрэ къыщэфыгъэх.
КъыгъэшIагъэм инахьыбэр, 1970-рэ илъэсхэм къащежьэ мэкъумэщ хъызмэтым игъогоу къызэрыкIуагъэр, зоотехник сэнэхьатым рылэжьагъ. ИцIыкIугъом къыщыублагъэу унагъоу къызэрыхъухьагъэм щаIыгъыгъэ былымхэм апылъызэ, ахэр шIу ылъэгъугъэхэу, ыгукIэ фаеу ащ феджэгъагъ. ЗэрэхъурэмкIэ, щыIэныгъэм зэхъокIыныгъэхэр зыфэхъухэми ар къышъхьэпэжьыгъ.
IофшIэнэу илъэсипшI пчъагъэ зэритыгъэм къызыхэкIыжьым, иунэе хъыз­мэтшIапIэ ыгъэпсыгъ. Иунагъуи къотэгъу, IэпыIэгъу къыфэхъугъ. Къуаджэу Къэбыхьаблэ щыщых, ау фермэр Мамхыгъэ ыкIыбкIэ щыI.
Зэгорэм Iоф зышIэщтыгъэу абгынэжьыгъэ къакъырым апэ ибылымхэр чIигъэуцогъагъэх. Щэ бэу къэзытырэ чэм лъэпкъ сыдигъокIи иIэр. Нэужым нэмыкI чIыпIэ фермэ кIэу щишIыгъ. Ары тэ тыздэкIогъагъэр. Ащ псэуалъэу тетым инахьыбэр ежь ыIашъхьэкIэ ыгъэпсыгъ. Зоотехник сэнэхьатым илъэсыбэрэ зэрэрылэжьагъэр ымыгъэгъуащэу, былымхэм ящыкIэгъэ пстэур къыдилъы­тагъ.
— Былымхэм уягугъумэ щэр хьалэлэу къызэрэуатыщт закъор арэп узэгупшысэн фаер. Псэ зыпыт псэушъхьэу зэрэщытхэри, ощ нэмыкI зыщыгугъынхэ зэрямыIэри къыдэплъытэн фае, — еIо Аслъан.
Чэмхэм, шкIэхэм ашхыщтыр ежьхэм агъэхьазыры. ЧIыгу гектар 80 елэжьы фермерым. БылымIус ашIыщтыр ащ къыщагъэкIы. ТызщыкIогъэ уахътэм машэм техникэр итэу силос зэхэупкIэтагъэу уц цIынэ мэ IэшIур джыри къыз­хэурэр зэхаубэщтыгъ.
Аслъан къызэриIуагъэмкIэ, щэу къаугъоирэр унэе предпринимательхэм ащэфы. Ащ иIугъэкIынкIэ гумэкIыгъо щыIэп. НахьыпэкIэ зыдэщыIэгъэ фермэм къуаерэ щатэрэ щэм харигъэшIыкIы­щтыгъ. Джы чIыпIакIэу къыздэкIожьыгъэ­ми ар щызэтыригъэуцожьын гухэлъ иI. Чэмхэм джыри нахь ахахъоу, щэу къатырэр нахьыбэ зыхъукIэ, гъомылапхъэ­хэм яшIын ыуж ихьажьыщтэу ары къызэриIуагъэр.
— Грантхэр къэралыгъо IэпыIэгъушхоу зэрэщытхэр теубытагъэ хэлъэу къэсIон слъэкIыщт, — къыхигъэщыгъ фермерым. – Тхылъэу ищыкIагъэхэм ягъэхьазырын зыпари къин хэлъэп, мэкъу-мэщымкIэ Министерствэм, район гъэIорышIапIэм яспециалистхэр къыбдеIэх. Мэкъумэщ хъызмэтыр сыдигъокIи къин, чэщи мафи упылъын фай, гъэпсэфыгъо къыуитырэп. Ау ащ фэдэу къэралыгъор IэпыIэгъу къызыпфэхъукIэ, кIуачIэ къыуеты, уиIоф нахь къегъэпсынкIэ.
Аслъан апэрэп грант къызэрэратырэр. 2017-рэ илъэсхэм адэжь сомэ миллиони 3 IэпыIэгъу къыфакIуи, ежь иIахь хигъэхъожьи, фермакIэм кощыжьыгъагъ.
— Iоф пшIэнэу уфаемэ, IэпыIэгъунчъэу укъагъэнэщтэп, къыкIегъэтхъы ащ.
Аслъан къэралыгъо IэпыIэгъур мы уахътэм къызэришъхьэпагъэм имыза­къоу, тапэкIэ хэхъоныгъэхэр ышIынхэми зэрэфэIорышIэщтым ицыхьэ телъ. Былымышъхьэу иIэм хигъэхъон гухэлъ иI. ШкIэ цIыкIоу къакIэхъухьагъэ­хэм аныбжь зикъукIэ, янэхэм агуигъэуцощтых. Джыри щыкIагъэу иIэр бэ, къакъырхэр лъэныкъо пстэумкIи хьазырхэ фэдэу тэ къытщыхъугъ, ежь ахэм аришIылIэнэу Iофыбэ ыгъэнэ­фагъ.
— Пчыхьэрэ тетрадыр оштэшъ, пшIэщтыр зэкIэ дэотхэ, неущ ахэм ауж уехьэ. Хэзыгъэ имыIэу зэкIэри бгъэцэкIэн фае, — еIо фермерым.
Непэ нэбгырищымэ IофшIэпIэ чIыпIэхэр аритыгъ. Ахэм чэмхэр аппаратхэмкIэ ащы, яфэIо-фашIэхэр агъэцакIэх, былымхэм яIэзэрэ врачыр чэмхэмрэ шкIэ цIыкIухэмрэ япсауныгъэ лъэплъэ. ХъызмэтшIапIэм зиушъомбгъумэ, джыри цIыфхэр ищыкIэгъэщтых, ау Iоф зышIэн зэрэщымыIэр гумэкIыгъоу зэрихьылIэщтхэм ащыщ. Ар ежь ышъхьэкIэ ыуплъэ­кIугъах. Арэу щытми, ащи хэкIыпIэ къыфигъотыщтэу еIо.
Мурад пстэури къыдэхъунэу Шъуаджэкъо Аслъан тыфэлъаIо!
ХЪУТ Нэфсэт.
Сурэтыр: Iэшъынэ Аслъан.