Top.Mail.Ru

Чылэр къагъэдахэ

Image description
Анцокъо Ирин / "Адыгэ макъ"

Тфыщэ (платан) чъыгышхо 30 фэдиз. Мыхэм къуаджэу ХьакIэмзые ичылэгу къагъэдахэ. Ау ар сыдигъуи ащ фэдагъэп.

Сыкъыщыхъугъэшъ, дэгъоу къэсэшIэжьы: къоджэ гузэгур нэкIышхощтыгъ. Аужырэ илъэсибгъу-пшIыр ары ащ чъыгышхомэ зызыщаубгъугъэр. Ахэм ягъэтIысхьан къоджэдэсхэм зырахъухьэгъагъэр 2014-рэ илъэсыр ары. Ащ дэжьым, ХьакIэмзые ыныбжь илъэси 150-рэ зэрэхъугъэр хагъэунэфыкIы зэхъум, чылэгум изытет тегущыIагъэх ыкIи чIыпIэр къэзыгъэдэхэщт ыкIи жьау къэзытыщт чъыгхэр щыгъэтIысхьэгъэнхэ фаеу алъытагъ.
Ащ дэжьым къоджэ Адыгэ Хасэм ХьакIэмыз Мыхьамэт итхьамэтагъ (Тхьэм джэнэт къырет). «Чылэгур нэкIы» заIом, Армавир чъыгхэр къызщагъэкIэу дэтым мыхэр къисщыгъагъэх. Къуаджэм дэсхэм тызэхахьи, зэдэдгъэтIысхьагъэх. «Сыда зэрэтищыкIагъэр?» зыIон къахэкIыгъэп. Зэдедгъэштагъ. Арышъ, «Хэта мыр зынапшIэ телъыр?» пIомэ — зэрэчылэу ары. ЗэкIэми ящыкIагъ, зэкIэри щэгушIукIы, къытфиIотагъ ХьакIэмзые щыщ Тыу Руслъан.

Анцокъо Ирин / "Адыгэ макъ"
 

Руслъан ау сыдми тыдэгущыIагъэп. «Чъыгхэр хэта зихьатырыр?» пIоу къуа­джэм узщыкIэупчIэрэм, зэкIэми зэдырагъа­штэу Тыу Руслъан Iапэ фашIы. «Ары мыхъугъэемэ, ахэр къэкIыщтыгъэ­хэп», — аIо. ПстэумкIи чъыг 33-рэ фэдиз агъэтIысхьагъ. Хэ­гъэгу зэошхом илъэ­хъан чылэм щыщэу зэуапIэм щыфэхыгъэ лIакъохэу ШIэжь саугъэтым тетхагъэхэм япчъагъэ тефэу къы­хахыгъ. ЗэкIэми Руслъан гъу­нэ алъифызэ, псы акIигъахъозэ къыгъэ­хъугъэх.
Ар тэрэзэп (шIушIагъэр зыфихьыжьын ыдэрэп Руслъан). Сэ нахьыбаIоу сырихьылIэнэу, чъыгхэр къэсщэнэу, псы нахьыбаIорэ акIэ­скIэнэу хъугъэти сакъыхэщыгъ нахь, зэкIэри хэлэжьагъ ащ. Мыхьамэти ащ дэжьым къысиIогъагъ: «Ебгъэжьагъэмэ ухыжь, псы акIэгъахъу, афэсакъ». Адэ, зэкIэри пылъынэу щытэп ащ. Зыгорэ нахь фэгъэзэгъэн фае. Тфыщэхэр къызкIыхэтхыгъэхэр бэгъашIэхэти ары. Илъэс минитIум нахьыбэ къагъашIэу аIо, къытиIуагъ Руслъан.
Чъыгхэр дэгъоу ыштагъэх. ЕгъашIэм щытыгъэхэм фэдэу ХьакIэмзые чылэгум къекIу­гъэх. Илъэс заулэм заубгъугъ, зырачыгъ, жьаупIэ шIагъо хъу­гъэх. Къо­джэдэсхэм зыщагъэ­псэфы, сабыйхэр щэджэгух. Ехьыжьагъэ хъугъэ Iофыр лъа­гъэкIуатэу, лъэпкъ проектэу «Культурэм» къыдыхэлъыта­гъэу культурэм и Унэу къуаджэм дэтыр игъэкIотыгъэу загъэцэкIэжьым, бзыф ыкIи ланчъэ чъыг цIыкIухэр агъэтIысхьагъэх. Ахэри къызэкIэлъыхъухьэхэмэ, чылэгур джыри нахь дахэ
хъущт.
Анцокъо Ирин.