Адыгабзэр дэгъоу зышIэрэ, ар зыгъэлъэпIэ­рэ ныбжьыкIэхэр зыщызэрэугъоигъэхэ лагерэу
«Адыгэ хабз» зыфиIорэр мы мафэ­­хэм мэфэкI шIыкIэм тетэу зэфашIыжьыгъ.

Тхьамафэм Адыгеим, Къэбэр­тэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Черкесым, Краснодар краим ыкIи Тыркуем къарыкIыгъэ ныбжьыкIэхэм адыгабзэмкIэ ыкIи ­адыгэ хабзэмкIэ яшIэныгъэхэм ахагъэ­хъуагъ. Адыгабзэм икъызэтегъэ­нэнрэ ихэгъэхъонрэ афэгъэхьыгъэу Проектнэ офисым иIофшIэн къыдыхэлъытагъэу ар ятIонэрэу мы илъэсым зэхащагъ.
Адыгабзэм, адыгэ шэн-ха­бзэхэм якъызэтегъэнэн афэгъэ­хьыгъэ Iофтхьабзэхэр ныбжьыкIэхэм афызэхащагъэх, шIэныгъэлэжьхэр гущыIэгъу афэхъугъэх, культурэм, искусствэм яIо­фышIэхэм къэгъэлъэгъон гъэ­шIэгъонхэр рагъэкIокIыгъэх.
Апэрэ мафэхэм чIыпIэ зэфэшъхьафхэм къарыкIыгъэхэм гущыIэгъу афэхъугъ гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтым иIофышIэу ЕмыкI Нурджан. Адыгэ чIыпIацIэу, псыхъуацIэу щыIэхэм шъэфэу зыдаIыгъыр ащ къафиIотагъ. Нэужым адыгабзэм, адыгэ хабзэм якъэухъумэн фэгъэхьыгъэ гущыIэхэмкIэ закъыфигъэзагъ филологие шIэныгъэхэмкIэ докторэу Бырсыр Батырбый.
Лъэпкъ тарихъым инэкIуб­гъохэр къафиIотагъэх шIэныгъэ­лэжьэу, тарихъ шIэныгъэхэмкIэ докторэу Пэнэшъу Аскэр.
Лагерым къекIолIагъэхэм лъэшэу ягуапэ хъугъэ адыгэ къужъым фэгъэхьыгъэ мэфэкI Iофтхьабзэм хэлэжьэнхэу янасып къызэрихьыгъэр. Ижъырэ адыгэ чъыгхатэхэр зэрагъэ­шIагъ, ахэр нэрылъэгъу афэхъу­гъэх. Ижъырэ къушъхьэ лъэс гъогухэм арыкIуагъэх, зэнэ­къокъу зэфэшъхьафхэм ахэлэжьагъэх, къэшъуагъэх, орэд къаIуагъ.

ПхъэшIэным, гъукIэным, дэн-­бзэным, хэдыкIыным яшъэфхэр лагерым къекIолIэгъэ ныбжьыкIэхэм джащ фэдэу зэрагъэ­шIагъэх. Адыгеим щызэлъашIэрэ ЛIышэ Ахьмэдрэ Боджэкъо Бэлэрэ якъэгъэлъэгъон ашIо­гъэ­шIэгъоныгъ. Адыгэ саехэр ащыгъэу пшъэшъэжъыехэм сурэт зытырахыгъ.
Къуаджэу Гъобэкъуае дэт культурэм и Унэу Къат Теуцожь ыцIэ зыхьырэм къикIыгъэ орэдыIо купэу «Лащынэр» джащ фэдэу лагерым ихьэкIагъ. ­Адыгэ орэдым имэхьанэ, адыгэ мэ­къамэм идэхагъэ ахэм къыраIотыкIыгъ.
IэкIыб хэгъэгухэм ащыпсэущтыгъэ тилъэпкъэгъухэу Адыге­им апэрэу къэзыгъэзэжьыгъэ­хэм ащыщхэу Мыекъуапэ щы­псэухэрэ Чэтэо Ибрахьимэрэ Едыдж Мэмэтрэ ныбжьыкIэхэм заIуагъэкIагъ. ЯчIыгужъ къагъэ­зэжьынэу зэрэхъугъэр, хэкум гу­псэфыпIэ зэрэщагъотыгъэр къаIотагъ. Тыркуем къикIыгъэ хьакIэхэм ар лъэшэу ашIогъэшIэгъоныгъ.
ЗэIукIэгъу гъэшIэгъонхэмкIэ адыгабзэм фэгъэхьыгъэ лагерыр баигъэ. ТхакIохэр, шIэныгъэлэжьхэр, Адыгэ къэралыгъо телевидением иIофышIэхэр ныб­жьыкIэхэм адэжь щыIагъэх, лъэпкъым, бзэм, хабзэм язытет, ахэм якъэухъумэн, яхэгъэхъон афэгъэхьыгъэ гупшысэхэмкIэ къадэгощагъэх. Институтым ипащэу, философие шIэныгъэ­хэмкIэ докторэу ЛIыIужъу Адам, шIэныгъэлэжьхэу ыкIи тхакIохэу Шъаукъо Асфаррэ Ибра­хьимэрэ, журналистхэу ТIэшъу Светлан, Къуижъ Аминэт, Гъу­кIэлI Сусан, режиссерэу Гъа­зые Бирамхъан, фондэу «Гухэлъ» зыфиIорэм ипащэу Къуижъ Юрэ, шIэныгъэлэжьхэу Къуекъо Асфаррэ Маринэрэ къаIотагъэхэм ныбжьыкIэхэр ашIогъэшIэгъо­нэу ядэIугъэх, зэнэкъокъоу афы­зэхащагъэхэм ягуапэу ахэлэ­жьагъэх.
Мы мэфэ дэдэм зэлъашIэрэ адыгэ режиссерэу Нэгъэплъэ Аскэрбый фильмхэр тырихынэу зэрэригъэжьагъэр, ахэм Iоф зэрадишIагъэр къафиIотагъ.
Лагерым иаужырэ мафэ къуа­джэу Тэхъутэмыкъуае щыщ орэ­дыIо купэу «Удж» зыфиIорэр къырагъэблэгъагъ. Ар ­Урысыем щызэлъашIэ хъугъэ. Адыгэ мэ­къамэр, адыгэ орэдыр IэкIыб хэгъэгухэми аща­гъэIун алъэкIыгъ.
Iофтхьабзэм икIэухым лагерым къеблэгъагъэхэм хьакIэхэми, ар зыщызэхащэгъэ хьакIэщым щылажьэхэрэми, ныбжьыкIэу къэзэрэугъоигъэхэми рэзэныгъэ гущыIэхэр гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтым ипащэу ЛIыIужъу Адам ариIуагъ. Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, шIэныгъэхэмкIэ Дунэе Адыгэ Академием итхьаматэу Къаныкъо Арсен лагерым изэхэщэнрэ изегъэкIонрэ яIахьышIу зэрэхалъхьагъэр къыхигъэщыгъ.
Аужырэ пчыхьэр, хабзэ зэрэ­хъугъэу, адыгэ джэгукIэ аухы­жьыгъ. Мыщ хэлэжьэгъэ пстэуми тхьамафэу щагъэкIуагъэр шIукIэ агу къэкIыжьыщт.
ДЕЛЭКЪО Анет.