ШышъхьэIум и 14-м Адыгэ Республикэм и сурэт къэгъэлъэгъуапIэ Урысыем ыкIи Адыгеим исурэтышIхэм я Союз хэтэу Николай Аксеновыр илъэс 75-рэ зэрэхъурэм фэгъэхьыгъэ къэгъэлъэгъон къыщызэIуахыгъ.

АР-м исурэтышIхэм я Союз итхьаматэу Елена Абакумовам зэхахьэр къызэIуихыгъ. Ар Н. Аксеновым къыщытхъугъ, щыIэныгъэм ышъо зэмылIэужыгъо исурэтхэмкIэ къызэриIуатэрэм мэхьэнэ ин иIэу ылъы­тагъ. IэпэIасэм илъэсыбэм ылэжьыгъэм къыкIэкIогъэ Щытхъу тхылъыр Адыгеим исурэтышIхэм я Союз ыцIэкIэ ритыжьыгъ.
— СурэтышIым икъэлэмыпэ къычIэкIыгъэ IэшIагъэ­хэр непэ нэрылъэгъу къытфэхъугъэх. Искусствэр щыIэныгъэм зэриIотакIор Николай Аксеновым къыушыхьатыгъ, — къыIуагъ Елена Абакумовам.
Пшызэ шъолъыр искусствэхэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшхоу Виктор Коваленкэм Iофтхьабзэр лъигъэ­кIотагъ. Зэхахьэм къыщагъэлъэгъорэ сурэтхэм еплъы­кIэу афыриIэр къыриIотыкIыгъ.
КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим и Темыр-Кавказ къутамэ ипащэ игуадзэу Фатима Сулеймановар нэужым къэгущыIагъ.

— Николай Аксеновым иIэшIагъэхэм уащытхъуныр атефэ. Сурэт пэпчъ къыбдэгущыIэ къыпшIошIы. Тыкъэзыуцухьэрэ дунаим идэхагъэ фэгъэхьыгъэ IофшIагъэхэр хьалэмэтых. БлэкIыгъэ уахътэм ухэзыщэхэу, дунаим ихъугъэ-шIэгъэ анахь шъхьаIэхэр къизыIотыкIыхэрэр исурэтхэм ахэтых, — къыIуагъ Ф. Сулеймановам.
СурэтышI IэпэIасэу Николай Аксеновыр 1949-рэ илъэсым Лабинскэ къыщыхъугъ. ИщыIэныгъэ ыкIи итворческэ гъогу Пшызэ, Адыгеим ыкIи Санкт–Петербург ащыпхырыщыгъ.
1982 — 1983-рэ илъэсхэм Санкт-Петербург дэт къэралыгъо академическэ институтэу И. Е. Репинам ыцIэ зыхьырэм щеджагъ. 2000-м щыублагъэу Санкт-Петербург щызэхащэрэ къэгъэлъэгъонхэм ахэлажьэ. Илъэсыбэхэм гъогогъу 200-м къыщымыкIэу сурэт къэгъэлъэгъонхэм ахэлэжьагъ, ахэм азыныкъом дунэе мэхьанэ яIагъ. Хэгъэгубэмэ яхудожественнэ галереехэм ыкIи къэгъэлъэгъуапIэхэм Н. Аксеновым иIоф­шIагъэхэр цIыфхэм ащалъэгъугъ. ИIофшIэн епхыгъэу тын зэфэшъхьафхэр ыкIи рэзэныгъэ тхылъхэр сурэтышIым къыфагъэшъошагъэх.

Ащ иIофшIагъэхэр дахэу, узыIэпащэу гъэпсыгъэх. ЧIыопсым, тарихъым, лIыхъужъныгъэм, псэушъхьэхэм, цIыфхэм ящыIакIэ, нэмыкIхэм яхьылIэгъэ сурэтхэр гъэшIэгъоных. ИчIыгу шIулъэгъуныгъэу фыриIэр иIэшIагъэхэм къахэщы.
Къэгъэлъэгъоныр Iоныгъом и 1-м нэс зэIухыгъэщт. Искусствэр зышIогъэшIэгъонхэр ащ еплъынхэу зэхэщакIохэм рагъэблагъэх.
Лъэпшъыкъо Фатим.
Сурэтхэр авторым иех.