Адыгэ лъэпкъым инэпэзехьэу, зипроизведениехэмкIэ адыгэхэр зыфэдэхэр къизыIотыкIыгъэу, тихэгъэгушхо щызэдэпсэурэ цIыф лъэпкъ зэфэшъхьафыбэм итхыгъэ гъэшIэгъонхэмкIэ агу лъыIэсыгъэу ыкIи тилъэпкъ зэлъязыгъэшIагъэр адыгэ тхэкIо цIэрыIоу КIэрэщэ Тембот ары.

Ащ илъэс 86-рэ къыгъэшIагъ, зыщымыIэжьыр илъэс 36-рэ мэхъу. Ау тхэкIошхом игушъхьэлэжьыгъэ бай лъэпкъыр рэгъуазэ, игупшысэ мэлажьэ.
КIэрэщэ Тембот икъэлэмыпэ къыпыкIыгъэ тхыгъэ пэпчъ адыгэм ышъхьэ къырыкIуагъэм пытэу епхыгъ, уахътэу зыщыпсэугъэм имызакъоу, ащ адыгэм илъэпкъ тарихъ куоу ышIэщтыгъ ыкIи а зэкIэ иакъылкIэ зэригъафэщтыгъ, гукIэ пстэури ыпщыжьыщтыгъ. Адыгэхэм ятарихъ зэзыгъашIэ зышIоигъохэр, лъэп­къым игурыгъуазэ ыкIи ишъхьэлъытэжь зынэсхэрэр зышIогъэшIэгъонхэр ащ итхыгъэхэм яджэх; ахэтых ахэм Адыгеим зыплъыхьакIо къакIохэрэри, тхакIом илитературнэ музей еблагъэхэрэри. Мыекъуапэ игупчэ урамхэу Краснооктябрьскэмрэ Первомайскэмрэ зыщызэолIэрэ къуапэм щыт унэшхо зэтетэу тхакIор зыщыпсэугъэм иапэрэ къат музеир щагъэпсыгъ, илъэс 22-рэ хъу­гъэу ар дахэу мэлажьэ. Ащ ипчъэшъхьаIу узэребакъоу тхакIор зыщыпсэугъэ уахътэр, зыхэтыгъэр нэм къыкIедзэ. Музей экспозициехэр IэпкIэ-лъапкIэу зэгъэ­кIугъэх.

Музей унэхэм агузэгу тхакIом ипортрет ин щытэлъэгъу: ар къэгущыIэщтым фэд, инэплъэгъу нэф фабэр къычIэщы, чыжьэрыплъ, гупшысэр къетэкъохы. Хэтрэ цIыфкIи анахь мэхьанэ зиIэ фэщэныгъэ-гуетыныгъэр ащ щыIэныгъэм лъэш дэдэу фыриIагъ, илъэпкъ, ихэку, Хэгъэгум афишIэщтымкIэ къогъанэ ышIыгъэп, а шэнышIур къыдалъфыгъэу тхакIом хэпшэгъагъ.
ШышъхьэIум и 16-м, 1902-рэ илъэсым Адыгеим и Кощхьэблэ район хэхьэрэ къуаджэу Кощхьаблэ къыщы­хъугъ, щапIугъ. 1913 — 1914-рэ илъэсхэм Т. КIэращэр къалэу Уфа щеджэщтыгъ, ау апэрэ дунэе заоу къежьа­гъэм иеджэн зэпигъэугъ. 1920-рэ илъэсым я II-рэ шъуашэр зиIэ еджапIэр къыухыгъ. Адыгэ автоном хэкур 1922-рэ илъэсым загъэпсым, РКП (б)-м изэхэщэкIо бюро партийнэ документхэмкIэ изэдзэкIэ­кIуагъ. Апэрэ хэку лъэпкъ гъэзетэу 1923-рэ илъэсым гъэтхапэм и 8-м щегъэжьагъэу къыдэкIыщтыгъэм апэ иIофышIагъ, етIанэ иредакторыгъ. Адыгэ тхылъ тедзапIэм, научнэ-ушэтэкIо институтым ядиректорыгъ ыкIи Краснодар кIэлэегъэджэ институтым щыригъаджэщтыгъэх.

1925-рэ илъэсым иапэрэ рассказэу «Аркъ», 1934-м – рассказхэр зыдэт тхылъэу «Мэщыкъо ишъхьакIу» къыдэкIыгъэх. 1939-рэ илъэсым романэу «Щамбул» ыухыгъ, 1948-рэ илъэсым ащ пае тхакIом, Темыр Кавказым итхакIохэмкIэ апэрэу, СССР-м и Къэралыгъо премие къыфагъэшъошагъ. Ащ фэдэ тын лъапIэм игупшыси, иамали джыри нахь къызэкIагъэблагъ. ЗэкIэлъыкIохэу романхэу «Типшъашъэхэр», «Ны Iушым ыпхъу», «Куко», «Шыу закъу», повестхэу «Шапсыгъэ пшъашъ», «Хьаджрэт», «Шахъомрэ пшъэшъэ пагэмрэ», новеллэу «Абдзэхэ шэкIожъыр», новеллэхэр ыкIи повестьхэр дэтхэу «ЛIыгъэ», рассказхэр зыдэт сборникыр къыдигъэкIыгъэх.

Мызэу, мытIоу тхакIом ихэшыпыкIыгъэ произведениехэр тхылъитIу хъоу 1964 — 1965-рэ илъэсхэм Краснодар къыщыдэкIыгъэх. Томищ хъурэ итхыгъэ анахь дэгъухэр Мыекъуапэ 1981 — 1983-рэ илъэсхэм урысыбзэкIэ ыкIи 1987 — 1989-м — адыгабзэкIэ къыдэкIыгъэх. 1997-рэ илъэсым урысыбзэкIэ зы том хъоу итхыгъэ хэшыпыкIыгъэхэр, 2002-м – томитIу адыгабзэкIэ къыхаутыгъэх.
КIэрэщэ Тембот ипроизведение пэпчъ адыгэгум, адыгэ лъэпкъым ищыIэкIэ-псэу­кIэ, икультурэ тешIыкIыгъэх. Адыгэ­хэр зышIэнэу фаехэмкIэ ахэр гъозэ­пIэ­шIух. Лъэпкъ зекIокIэ-шIыкIэхэри, шэн-­хэбзэ гъэшIэгъоныбэри, ежь адыгэм ыгуи, иIорышIэгъэ-хъупхъагъи, ицIы­фы­гъэ-къэрар ини зэкIэ ахэм ахэлъ ыкIи ахэбгъотэщт. Адыгэ напэр къызще­жьэ­рэи, зынэсырэри ахэм ащыгъэунэфыгъ.
Илъэс 60-м ехъум хьалэлэу лъэпкъ литературэм щылэжьагъ КIэрэщэ Тембот. Ащ итворчествэ лъэшэу анаIэ тетэу зэхафыгъ шIэныгъэлэжь-литературоведхэу Е. М. Шабановам, У. М. Пэнэшъум, М. ХьакIэмызэм, нэмыкIхэми.

ОсэшIу зиIэ тхакIом ипроизведениехэм янахьыбэр урысыбзэкIэ зэрадзэ­кIыгъ, ащи изакъоп, «Насыпым игъогу» зыфиIорэ романыр бзэ зэфэшъхьафиплIымэ аралъхьагъ.
ТхакIор адыгэхэм яфольклор угъоигъэн-ухъумэгъэн Iофышхоми хэлэжьагъ. Адыгэ лъэпкъ орэдхэр зыдэт сборникыр зэхигъэуцуагъ, джащ фэдэу усакIоу Хьаткъо Ахьмэд игъусэу гурыт еджапIэхэм апае адыгэ литературэмкIэ апэрэ тхылъищыр зэдалэжьыгъ.
Тембот — общественнэ IофышIэшхуагъ, а зэкIэми япэсыгъэу къэралыгъо шIухьафтын лъапIэхэри къыфагъэшъошагъэх.
ТхакIор адыгэ литературэм иапэрэ лъэпсэхэщыгъ, 1934-рэ илъэсым къыщыублагъэу СССР-м итхакIохэм я Союз хэтыгъ. Адыгэгур къытеофэ ыгу пыкIэу фэлъэкIырэр илъэпкъ фишIагъ, гъэшIэ дахэ къыгъэшIагъ, илъэпкъэу илъапIэм готэу щыIагъ.
Мамырыкъо Нуриет.
Сурэтхэр: «Адыгэ макъэм» ихъарзынэщ.