«Адыгэ макъэм» икорреспондент Шъачэ хэхьэрэ къуаджэу Къэлэжъ ифельдшер-мамыку IэзапIэ кIозэ мы псэупIэм щыщ Руслъанэу зыIукIагъэр зэпстэумэ хэшIыкI афызиIэ цIыф гущыIэрылэу къычIэкIыгъ. Хэт зыщыпсэурэри, аужырэ уахътэм тыдэ щыхъугъэри, зэхъокIыныгъэшIоу мы «чIыпIэ фронтым» иIэхэри, пащэхэм анаIэ зытырамыгъэтырэри такъикъ тIокIым къыкIоцI къыIотагъ.

— Сыда типоликлиникэ щыплъэгъунэу узщыгугъырэр? — хьэрамыгъэнчъэу къэупчIэ­щтыгъ ар. — Гъэмаф, фабэ, цIыфхэм Iофэу яIэр мыухыжь, мыщ дэсхэм сымэджэнхэу уахътэ яIэп…
Ежь ишIоигъоныгъэкIэ гид къыс- фэ­хъугъэ лIым шъхьэихыгъэу къызэриIуа­гъэмкIэ, врачхэм бэрэ ахахьэрэп, ау ежь «иунэе» медикэу Шъажъо Русетэ лъэшэу егъэлъапIэ, цыхьэ фешIы. Сыда пIомэ, ар «ыIэ ыщэймэ нэсыщт» зыфаIорэм фэдэу благъэу щыI, зи мыхъун къыримыIощтэу елъытэ.
Хымэ цIыф къуаджэм къыдэхьагъэми, фельдшер-мамыку IэзапIэр къэгъоты­гъуае фэхъущтэп. Зы къат хъурэ чырбыщ унэр автомобиль гъогоу Къэлэжъ игупчэ уезыщалIэрэм ыгъунэ шъыпкъэ Iут. Шъажъо Русетэ къуаджэу Хьаджыкъо щыщ, Шъачэ имедицинэ колледж къыухыгъ, медик унагъом къихъухьагъ, янэу Нэпсэу Щарет илъэсипшI пчъагъэ хъугъэшъ мы псэупIэм щэлажьэ. НэбгыритIум зэхэгъэхъуагъэу илъэс 60 фэдиз псауныгъэм икъэухъумэн ратыгъ.

СигущыIэгъу Руслъан къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, Русетэ мы къуаджэм илъэсибгъу фэдиз хъугъэ Iоф зыщишIэрэр. Специалист ныбжьыкIэ нахь мышIэми, исэнэхьат хэшIыкI фыриI, ПсышIопэ къэлэ сымэджэщэу N 1-м опыт щызэригъэгъотыгъэу мыщ къэкIуагъ. Къуа­джэм дэсхэм дэгъоу ашIэ, цыхьэ фашIы.
Бэрэ тызэгущыIэм фельдшер-мамыку IэзапIэм иIофыгъохэм, ахэр сыдигъокIи щыIэх, ямызакъоу нахьыпэкIэ охътэ зэфэшъхьафхэм щылэжьагъэхэм ягугъу тшIыгъэ. Лъытэныгъэшхо фашIэу къо­джэдэсхэм пстэумэ апэу агу къагъэ­кIыжьырэр шахтер псэупIэ чыжьэм къикIыгъэ врачэу Александр Лут. Непэ къызнэсыгъэм Къэлэжъ дэсхэр ащ «ти доктор Сашэ» аIозэ игугъу ашIы.
…ГъэпсэфыпIэ къалэу Шъачэрэ горняк краим икъэлэ шъхьаIэу Донецкэрэ Александр Лут ищыIэныгъэ чIыпIэ анахь гупсэхэу къыхэнэжьыгъэх. Ахэр зэпэчыжьэхэми, ыгукIэ анахь илъапIэх. Донбасс къыщыхъугъ, щапIугъ, медицинэм испециалист ныбжьыкIэ щыхъугъ. ПсышIопэ районым къыгъэшIагъэм инахьыбэр щигъэкIуагъ, иятIонэрэ родинэ хъугъэ. Мыщ иунэ, иунагъо, илъфыгъэхэр исых. Ежь къызэриIощтыгъэмкIэ, исэнэхьаткIи тхьаусыхэным иIоф тетэп, шIу ылъэгъоу, шIогъэшIэгъонэу, гухахъо зыхигъуатэрэ IофшIэным пылъыгъ. ЛIэшIэгъуныкъо фэдиз ащ ритыгъ.
Илъэсыбэхэм, пенсием мэкIофэкIэ, Къэлэжъ дэт фельдшер-мамыку IэзапIэу, гъунэгъу къуаджэу Шъоджэикъо дэсхэри къызэуалIэхэрэм доктор Лут щылэ­жьагъ, ипащэщтыгъ. Илъэс щэкIым зэкIэри къыпэблагъэ ыкIи илъапIэ хъугъэх. Тхьапша кIэлэцIыкIу лIэужэу ынэгу кIэ­кIыгъэр, цIыфэу IэпыIэгъу зэритыгъэр, гъогу лъагъоу ыубагъэр! Анахь цIыкIоу дэсым къыщегъэжьагъэу анахьыжъым нэсыжьэу зыцIэ ымышIэрэ дэмысэуи уахътэ къекIугъ. Цыхьэ зыфашIырэ ядоктор благъэу къызэракIэлъырысым есэгъэ къоджэдэсхэм ар ящыIэныгъэ хэпчын умылъэкIынэу щыщ хъугъэу алъытэщтыгъ.
— Апэрэ уахътэу Шъыжъ Нэгъомызэу илъэсыбэрэ мыщ щылэжьагъэм ычIыпIэ сызихьагъэм нэмыкI дунай горэм сыкъыхэфагъ къыс­шIошIыщтыгъ, — къыIо­гъагъ Александр Григорий ыкъом илъэс заулэкIэ узэкIэIэбэжьмэ нэIуасэ тызыфэхъум. — Мыщ зэкIэ, къоджэ щыIэкIэ рэхьатэу сызэмысагъэр, цIыфхэм япсэукIэ, яменталитет, адыгэу чIыпIэм щысхэм яшэн-хабзэхэр, щынэмыкIыгъэх. Джы ахэр сищыIэныгъэ хэмыт­хэу сынэгу къыкIэзгъэ­уцо­­шъурэп.

Доктор Лут икIэрыкIэу щыIэныгъэр къыригъэжьэжьын фаеу хъугъагъ. Пхъэ унэжъ цIыкIоу фельдшер IэзапIэр зычIэтыгъэр блэкIыгъахэм «къезгъэгъэзэжьырэ» пкIыхьапIэ Iае фэдэу гум къэкIыжьы. ПсэукIэ амал тэрэзи, неущырэ мафэри зимыIэгъэ унэжъыр щыIэн ымылъэкIыщтыгъагъэ фэдэу къыпщэхъужьы. Ащы­гъум ахэм ежь ягупшысэщтыгъэп. Iоф ышIэн, IэпыIэгъу тэрэз цIыфхэм аритын фэягъ, щымыIэм игугъу ошIкIэ сыд пкIэ иI.
— Дэгъоу Iоф сшIэнэу сызэрэфаер пстэумэ атекIощтыгъ, унашъхьэу къызкIэщхырэми, штукатуркэу кIашъом къетэкъохырэми, мастэу мызэу, мытIоу бгъэфедэн фаеу щытыгъэхэми, нэмыкIэу сэщ фэдэ къоджэ фельдшерхэр зэсэгъэ къиныгъохэми сапылъыгъэп, — ыгу къэкIыжьыщтыгъ ащ. — Илъэс заулэкIэ узэкIэIэбэжьмэ ары унакIэр загъэуцугъэр. Бэрэ игугъу ашIы­гъэу, ащ фэдэ кIэух фэхъугъагъ.
Къоджэ врачым имафэхэр зэфэда­гъэх: пчэдыжьым цIыфэу къэкIуагъэхэм яплъы, нэужым къуаджэр къыкIухьэзэ сымаджэхэм язытет зэрегъашIэ. Фельдшерым Iоф ришIэнэу автомашинэ ащыгъум иIагъэп, арышъ, ом сыдэу зешIэу, лъакъохэр ерагъэу макIохэми, ахэр ары зыщыгугъыщтыгъэр. Ащ тетэу мафэхэр къызэкIэлъыкIощтыгъэх, къуаджэм дэсыгъо щыуиIэнэу хъущтыгъэп.
— Ар зэблэпхъун умылъэкIыщт цIыф дышъэу тиI, — аIощтыгъ къоджэдэсхэм Лут пае. — ЦIыфышIу, нэщх-гущхэ зэпыт, ынаIэ къыттет, иIофшIэн хэшIыкI фыриI. ЕпIорэм къедэIун елъэкIы.
Александр Григорий ыкъом ыныбжь хэкIотагъ, ипсауныгъэ зэщыкъуагъ, Iоф ышIэжьын ылъэкIыжьрэп, ау зэгорэм зэIазэщтыгъэхэр непэ къызнэсыгъэм медицинэм иIофышIэхэм я МафэкIэ къыфэгушIох.
— ГухэкIыми, илъэсыбэ хъугъэу Александр Григорий ыкъор сымэджэ хьылъ, — къыIуагъ Къэлэжъ и ТОС ипащэу Гъырбэ Салбый. — Лъэшэу ащ тыщэкIэ. Къуа­джэм ифельдшер-мамыку IэзапIэ къызэте­гъэнэгъэным ыкIи ар зычIэтыщт унакIэр ашIыным ащ мымакIэу иIахь хилъхьагъ. Ар опытышхо зиIэ специалист дэ­гъоу зэрэщытыгъэм имызакъоу, цIыфэу мыщ дэсхэм охътэ кIэкIым жабзэ къадигъоты­шъугъагъ, къоджэдэсхэм цыхьэ фашIыщтыгъ. Нэбгырэ пэпчъ ыцIэ ышIэщтыгъ, ипсауныгъэ изытет, узэу иIэм, Iэзэгъоу ищыкIагъэм ащыгъозагъ, зищыкIагъэм иуахътэ емыблэжьэу IэпыIэгъу ритыщтыгъ. Чыжьэу къикIыгъэ врачым ягупсэм фэдэу аущтэу лъытэныгъэ фашIэу бэрэ къыхэ­кIырэп. Тыфэразэу бэрэ игугъу тэшIыжьы. Тидоктор Сашэ тхьауегъэпсэу етэIо!
НЫБЭ Анзор.
Сурэтхэр: авторым ихъарзынэщ.