Бэдзэогъум и 30-м, Хэкужъым къэзыгъэзэжьыгъэм и Мафэ ипэгъокIэу, «Кавказ хэхэсхэр» зыцIэ къэгъэлъэгъон АР-м и Сурэт къэгъэлъэгъуапIэ къыщызэIуахыгъ. Живописым, графикэм ыкIи нэмыкI художественнэ шъуашэхэм арылъ IофшIэгъэ гъэшIэгъон 70-рэ фэдиз ащ хэхьагъ.

«Кавказ хэхэсхэр» зыфиIорэ къэгъэ­лъэгъоныр шышъхьэIум и 1-м ехъулIэу зэхащэныр Адыгэ РеспубликэмкIэ хабзэ хъугъэ. 1998-рэ илъэсым Косово къи­кIыжьхи, апэрэ адыгэ хэхэсхэр Адыгеим къэкIожьыгъэх. Ащ къыщегъэжьагъэу шышъхьэIум иапэрэ мафэ зи Хэкужъ къэзыгъэзэжьыгъэм и Мафэу респуб­ликэм щыхагъэунэфыкIы ыкIи Адыгеим итарихъ ащ чIыпIэ ин щеубыты. Лъэп­къым изиужьыжьын лъапсэ фэзышIыгъэ маф ар. Зэман зэфэшъхьафхэм лъэпкъыр зыпхырыкIыгъэ ушэтыпIэхэм къэгъэлъэгъоныр яшыхьат.
Зэхахьэр къызэIуихыгъ Адыгэ Респуб­ликэм культурэмкIэ и Министерствэ иотдел ипащэу Шэуджэн Бэлэ.
— АР-мкIэ мы мафэм мэхьанэшхо иI, — къыIуагъ ащ. — Тилъэпкъ инеущрэ мафэ зыфэдэщтым тигъэгумэкIызэ, тарихъыр къизыгъэлъэгъукIырэ сурэтхэр къэтэгъэлъагъох. СурэтышIхэр искусствэм ыбзэкIэ къыддэгущыIэх. Мыщ фэдэ сурэтхэр пшIыным пае бэмэ уащыгъозэн фае — лъэпкъым ифольклор, итарихъ, иэтнографие, икультурэ, нэ­мыкI лъэныкъохэу гушъхьэбаиныгъэр къэзыгъэлъагъохэрэм. Сурэт пэпчъ псэ пытэу, фэбагъэ горэ къыбгъодэкIы, ахэм тызыхащэрэ дунаир хьалэмэт.
Сурэт къэгъэлъэгъуапIэм ипащэу, Урысыем культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу, зэлъашIэрэ сурэтышIэу, архитекторэу Бырсыр Абдулахь зэхахьэм щыхигъэунэфыкIыгъ къэгъэлъэгъонэу «Кавказ хэхэсхэр» зыцIэм тишIэжь къы­зэрагъэбаирэр, лъэпкъхэр зэрэзэфищэхэрэр.
Адыгэ философиер, гупшысакIэр, шэн-хабзэхэр сурэтхэм апхырыщыгъэх. Лъэпкъэу узщыщым итхыдэ лъым хэ­лъэу къыдэкIо. Ар къэбгъэлъэгъон фаеу зы­хъурэм, искусст­вэр, ащ изы Iахьэу сурэтшIыныр амалышIоу щыт. Сурэтым ижабзэкIэ къэ­гъэлъэгъогъэ тхыдэр лIэшIэгъу­хэм къахэнэщт, зэкъошныгъэр ыгъэ­пы­тэщт.

Къэзыгъэзэжьыгъэхэр щыIэныгъэм хэгъэгъозэжьыгъэнхэмкIэ Гупчэм ипащэу ГъукIэлI Асхьад къыIуагъ: «СурэтышIхэм яIэпэIэсэныгъэ осэшхо иI. Лъэпкъым икультурэ къаухъумэзэ, щыIэныгъэм зэрэщылъагъэкIуатэрэр хэзгъэунэфыкIы сшIоигъу. Къушъхьэхэм ядэхагъэ, тыкъэ­зыуцухьэрэ дунаим изэ­хъокIыныгъэхэм, нэмыкIхэм сурэтхэр афэгъэхьыгъэх».
Мурад шъхьаIэу къэгъэлъэгъоным иIэр адыгэ лъэпкъым къинэу кIэхэкIы­гъэр къекIолIагъэхэм джыри зэ агу къагъэ­кIыжьыныр ары. БлэкIыгъэм тыхэIэзыхьажьын зэрэтымылъэкIыщтыр, ау ащ десэ къыхэтхын зэрэфаер къыткIэхъу­хьэхэрэм алъыдгъэIэсын фае. Мамырныгъэмрэ зэгурыIоныгъэмрэ анахь лъапIэ зэрэщымыIэр зэкIэми къагурыIоным мэхьанэшхо иI.
Адыгеир Кавказым ишъолъыр анахь рэхьатхэм, мамырхэм ащыщэу тапэкIи зэрэщытыщтым тицыхьэ телъ. Ащ дакIоу цIыф лъэпкъ зэфэшъхьафыбэу респуб­ликэм щыпсэухэрэмкIэ анахь мэхьанэшхо зиIэр зэгурыIоныгъэрэ лъытэныгъэрэ азыфагу илъыныр ары.
Зэлъэпкъэгъухэм яIэпэIэсэныгъэ искусствэм къызэрэщагъэлъагъорэм ылъапсэ адыгэмэ ящыIэныгъэ къыпкъырэкIы. IэпэIасэхэу зисурэтхэр къагъэлъа­гъохэрэр IэкIыбым къыщыхъугъэхэми, адыгэ чIыгум апсэ хэтIагъ, лъэпкъ фэмэ-бжьымэр яIэшIагъэхэм ахэолъагъо. Лъэп­къым къыкIугъэ гъогу къиным непэрэ мафэр хэгъэкIухьагъэу сурэтхэмкIэ ахэм къаIуатэ.
Искусствэм, гъэсэныгъэм, пIуныгъэм яIофышIэхэр, шIэныгъэлэжьхэр, IэкIыбым къикIыжьыгъэ тилъэпкъэгъухэр, кIэлэ­еджакIохэр зэхахьэм хэлэжьагъэх.
Адыгэ культурэр къэухъумэгъэным, хахъо егъэшIыгъэным ыкIи зэпхыныгъэхэр гъэпытэгъэнхэм къэгъэлъэгъоныр афэлажьэ. МэфэкIым фэгъэхьыгъэ къэгъэлъэгъоныр щышъхьэIум и 11-м нэс зэIухыгъэщт. Искусствэр зышIогъэшIэгъон­хэр ащ еплъынхэу зэхэщакIохэм рагъэб­лагъэх.
Я 4 — 5-рэ нэкIубгъохэр зыгъэхьазырыгъэр
Лъэпшъыкъо Фатим.
Сурэтхэр авторым иех.