ЩыIэх цIыфхэр янэжъ-ятэжъхэм къафаIуатэщтыгъэхэр пытэу зыгу изыубытагъэхэу ыкIи зищыIэныгъэ гъогу ахэм атетэу зыгъэпсымэ зы­шIоигъохэр. Непэ нэIуасэ шъузыфэсшIыщт адыгэ кIэлэ хъупхъэу Фади ахэм ащыщ.

Иорданием ит къуаджэу зэгорэм адыгэ нэмыкI зыдэмысыщтыгъэ Уадсирым Хьэлащтэ Фади къыщыхъугъ. Унэгъо Iужъу зыщапIугъэр. Шъэожъые цIыкIур лъэшэу зыфэщэгъэгъэ ятэ­жъым адыгэ пшысэхэр, тауры­хъыжъхэр бэу къыфиIуатэ­щтыгъэх. Нахь такъыр зэхъум, ежь­ми тэтэжъым упчIэхэр ритыхэу ригъэжьагъ. Ау ежь-ежьырэу зыгорэхэм яджэн, ягупшысэн ылъэкIы зэхъур ары а Хэгъэгу дэхэ дэдэу пшысэхэм ахэгъэщагъэу тэтэжъым зигугъу къышIырэр Адыгэ ЧIыгур арэу зэрэщытыр къыгурыIоу зыри­гъэжьагъэр.
Адыгэ еджапIэу принцэу Хьамзэм ыцIэкIэ щытыр Фади къыухыгъ. Ары адыгабзэкIэ тхэкIэ-еджакIэ зыщызэригъэ­шIагъэри. А еджапIэр Иорда­нием и Адыгэ ШIушIэ Хасэ икъутамэу щыт.
— Сятэ кIэлэцIыкIухэр ­адыгэ къашъохэм афигъасэщтыгъэх, — къеIуатэ Фади. — Ащ ыуж сэри згъасэхэ хъугъэ. Адыгэ фольклорым дэгъоу зыщызгъэгъозэгъагъ. Адыгэхэм тарихъ гъогоу къакIугъэм фэгъэхьыгъэ тхылъыбэми сяджагъ. Сятэ Уадсирым и Адыгэ Хасэ игъэцэкIэкIо комитет хэтыгъэти, бэ­рэ сыздищэщтыгъ. Хасэм хэт нахьыжъхэм саIофытэмэ, сыгушIоу, псынкIэу ялъэIу зэрэзгъэцэкIэщтым, зэрэзгъэрэзэщтхэм сыпылъыгъ. Къогъупэ горэм сыкъотIысхьэти, адыгэбзэ къабзэкIэ зэрэзэдэгущыIэ­хэрэм сигъатхъэу сакIэдэIукIыщтыгъ.
ЕджапIэм сычIэсызэ адыгэ фольклор ансамблэм сыхэхьэгъагъ. СицIыкIугъом къыще­гъэжьагъэу адыгэ орэдхэм, адыгэ мэкъамэхэм сядэIуныр сикIэсагъ. Нэужым сэр-сэрэу пщынэм къезгъэIонэу зызгъэсагъ, фортепианэми мыдэеу сIэ екIу.
Синыбджэгъухэри, сызхэт­хэри, сыздеджэхэрэри зэкIэ ­адыгагъэх пIоми хъущт. МэфэкI мафэхэми, шъыгъо мафэхэми тызэхахьэщтыгъ. Тызхэс лъэпкъым ренэу шIукIэ, дахэкIэ тыкъыхэщынэу тыфэягъ.
— Фади, джыдэдэм сыгу къэкIыжьыгъэр «ныбжьыкIэхэм ежь-ежьырэу агъэуцугъэ спектаклым шъуеплъынэу шъукъырагъэблагъэшъ, неущ мыщ фэдэ унэм шъукъекIуалI» къызытаIом, кIэлэцIыкIу IыгъыпIэм Iут бзылъфыгъэхэм тIэкIу тызэрехъырэхъышэгъагъэр ары. «КIэлэеджакIомэ къашIышъуна спектаклэ?» тIогъагъэ. А лъэ­хъаным сэри Иорданием сыщыIагъ, Уадсирым дэс сиIа­хьылхэм адэжь сисыгъ. Илъэси 5 — 6 зыныбжь кIэлэцIыкIухэр еджапIэм фэзгъэхьазырыщтыгъэх, адыгабзэр аIулъэу ащ чIахьэхэмэ ишIуагъэ къызэрэ­кIощтым къыпкъырыкIыхэзэ а кIэлэцIыкIу IыгъыпIэу принцэу Алый ыцIэ зыхьырэр къызэIуа­хыгъагъ.
ТIоу зэтет унэм иапэрэ къат кIэлэцIыкIу IыгъыпIэу щытыгъ, ятIонэрэр — Адыгэ Хасэм
иягъ. Хасэмрэ еджапIэм Iоф щызышIэхэрэмрэ бэрэ тызэIу­кIэщтыгъ, тызгъэгумэкIырэ Iофыгъохэр зэрэзэшIотхыщтхэм тызэдяусэщтыгъ. Ащ фэдэ зэ­IукIэхэм кIэлэ Iэпс-лъэпс хъуп­хъэу Фади ащыслъэгъоу къы­хэкIыщтыгъ. Ащ ихъупхъагъэкIэ гу лъымытэнэу щытыгъэп.
Къэсыгъ спектаклыр къыз­щагъэлъэгъощт мафэр. Кавказ заом илъэхъан лъэпкъым къинышхоу пэкIэкIыгъэм изы пы­чыгъо гум лъыIэсэу, тызэмы­жэгъэ зэхашIэхэр тагъэшIы-
хэу кIэлэ ныбжьыкIэхэм къагъэ­лъэгъуагъ. Ны-тыхэри, Хасэм хэтхэри, нэмыкIэу къе­кIолIагъэ­хэри ахэм лъэшэу
Iэгу афытеуагъэх, зыгу зэхи­гъэхьагъэхэри къахэкIыгъэх. Нэужым нафэ къысфэхъужьыгъагъ сценариер зытхыгъэри, зыгъэуцугъэри Фадиеу зэрэ­щытыр. Ежь зы­фэгъэзэгъэ рольри кIалэм гум лъыIэсэу къышIыгъагъ.
А лъэхъаным гъэзетэу ­«Адыгэ макъэм» иредакторыгъэр Хьа­кIэмызэ Биболэт (Тхьэм джэнэт къырет). Адыгэ кIалэхэм агъэуцугъэ спектаклым фэгъэхьыгъэу ситхыгъэ гъэзетым къырагъэхьанэу Мыекъуапэ къакIорэ горэм къыздезгъэхьынэу исхъу­хьагъ. Ар зыхъугъагъэр 1997-рэ илъэсыр ары. Гъэзетэу къы­зэрыхьагъэр зыIэкIэсэгъэхьа­жьым, кIалэр лъэшэу гушIогъагъ: «СипIэшъхьагъ дэпкъым пыслъэнышъ, къихьэхэрэр къы­сэхъуапсэхэу пызгъэлъэгъэщт» ыIогъагъ.
Адыгеим къэзгъэзэжьи сызыIутыгъэ «Адыгэ макъэм» сыIухьажьыгъэу Iоф сшIэзэ, мафэ горэм автобус къэуцупIэм сыIутэу спэмычыжьэу зызыплъыхьэрэ кIалэу щытым сынаIэ тесыдзэнэу хъугъэ. Лъэш дэдэу Фади фэзгъэдагъэти, «Е Аллахь, нэбгыритIу зэфэдэу мэхъу аIуагъэ паекIэ, мощ фэдизэу нэбгыритIу зэфэдэн ылъэкIына?!» — сыгукIэ сыз­дэгущыIэжьы. ЕтIанэ сшъхьэ къихьагъ: «Фади!» сIони сыджэнышъ, къэмысысымэ, сыхэу­къуагъ. Гу тесшIыхьи, кIалэм ыцIэ къызысэIом, ащ лъыпытэу гушIозэ къысэчъэлIагъ. Ежьыри мэгушIо, сэри сэгушIо, упчIэхэр тесэтакъох. Гу тыришIыхьи, Адыгэ ЧIыгум ще­джэнэу къызэрэкIуагъэм пае сыщэтхъу…
Ащ ыуж илъэс 25-рэ фэдиз тешIэжьыгъ. Iо хэлъэп, къиныбэми кIалэр яутэлIагъ: узэрысыщтыр, узщеджэщтыр, Iоф зыщыпшIэщтыр — макIа щыIэныгъэм уапашъхьэ къыригъэуцон ылъэкIыщт Iофыгъохэр?! Ащ фэгъэхьыгъэу упчIэ зесэтым, мары Фади къысиIуагъэр: «Си ЧIыгу гупсэ ижьы IэшIурэ ипсы къэбзэ гъуаткIорэ апеIэн зи щыIэп. Адыгэ Республикэ тиIэ хъугъэ, адыгабзэр къэралы­гъуабз, тилъэпкъ быракъ IофшIапIэхэм ыкIи еджапIэхэм ащэбыбатэ. Къыздэхъугъэ щыIэмэ, кIуачIэ къысэзытыгъэр, сыгу къэзыIэтыгъэр си Адыгэ ЧIыгу».
Непэ Фади гуфит-шъхьафитэу, ятэжъхэм яосыетхэм афэшъыпкъэу Адыгеим щэпсэу. Адыгэ къэралыгъо университетыр къыухыгъ, сэнэхьатэу инже­нер-компьютерщикыр зэригъэгъотыгъ, аспирантурэми со­цио­логие лъэныкъомкIэ чIэхьэ­гъагъ, ау къыухынэу хъугъэп.
2020-рэ илъэсым Урысыем игражданствэ Фади иIэ хъугъэ. Непэ ежь иунаеу офис егъэ-­
ла­жьэ, зи Хэкужъ къэзыгъэзэ­жьыгъэхэм яфэIо-фашIэхэм язэ­шIохын пылъ. Илъэси 2-кIэ узэ­кIэIэбэжьмэ, Иорданием и Адыгэ ШIушIэ Хасэ иофициальнэ лIыкIоу Адыгэ Республикэм щыIэнэу ар агъэнэфагъ. Унэгъо дахи ышIагъ, адыгэ шъхьэгъусэу иIэр Хьакурынэхьаблэ щыщ.
Непэ Фади тыфэлъаIо иунагъо бэгъонэу, и Хэкужъ фыриIэ шIулъэгъур исабыйхэми ахилъхьанэу, теубытагъэ хэлъэу гъэ­хъэгъакIэхэм къафэкIонэу!
Тхьаркъохъо Сафыет.