Top.Mail.Ru

Апэрэ кIэчыгъу

Image description
Iэшъынэ Аслъан

Гъэмафэм имэзитIу пыкIыгъ, хъырбыдзэу тишъолъыр къыщагъэкIырэм игъо хъугъэ, IэкIыбым къыращырэм ущымыгугъэу, тичIыгу ыгъэшхэкIыгъэ ыкIи титыгъэ зезыгъэштэгъэ шхыныгъо IэшIур уицыхьэ телъэу зыIуплъхьан плъэкIыщт.

КъызыкIыкIэ дахэ, уеплъэ­кIышъурэп, аущтэу хъуным пае икъэгъэкIыни уегугъун фае. Зэрэогъум къыхэкIыкIэ респуб­ликэм ичIыгулэжьхэм яIофшIэн къины, ау ялэжьыгъэ аужырэ шапхъэхэм адиштэрэ екIолIакIэ къыфагъотымэ, чIыгур къя­тэжьы. Хьатыгъужъыкъуае щыщ Хьагъур Рэджэб хэкIыпIэ амалы­шIоу псы гъоткIо кIэгъэхъоныр ыгъэпсыгъ. Зигъо хъугъэ хъыр­быдзыр апэрэу къыкIачыгъ, Адыгеим ибэдзэрхэм къатыралъхьагъ.
Шэуджэн районым ичIыгулэжьхэм ячаныгъэкIэ ящытхъу арагъаIо. ТехникэкIэ зэтегъэ­псыхьагъэх, аужырэ шапхъэхэм адиштэрэ тракторэу, комбайнэу къащэфыхэрэм япчъагъэ илъэс къэс хэхъо. Хьагъур Хьалимэрэ ыкъоу Рэджэбрэ илъэс 20 хъугъэу чIыгулэжьыным пылъых. Ахэр гъэ къэс лэжьыгъэ бэгъуа­гъэ къахьыжьыным фэлажьэх. Коцыр Iуахыжьыгъ, ащ ыуж мыгъэ хъырбыдзэу ашIагъэм иапэрэ кIэчыгъо рагъэжьагъ.
Аужырэ илъэсхэм зэрэ­огъум фэшI лэжьыгъэу къэтхьыжьырэм бэу къыщэкIэ. Хъыр­быдзым ищыкIэгъэ псыр икъоу ыгъотырэп. Лэжьыгъэм ичылэпхъэшIухэу, тичIыопс нахь къекIухэу, илъэс пчъагъэм зэрифэшъуашэу зыкъэзыгъэлъэгъуагъэхэр ары тпхъыхэрэр. Чылапхъэу мыгъэ тшIагъэр чIыгуми, охабзэми къякIух, охътэ кIэкIым зигъо хъурэ лъэп­къых. Тилэжьыгъэ тонн пчъагъэ къытынэу тыщэгугъы,еIо Хьагъур Рэджэб.
ГъэрекIо елъытыгъэмэ, чIыгулэжьыным пэIухьэгъэ ахъщэр мыгъэ зэхапшIэу нахьыб, ащ зыкъыщэфыжьыным пае лэжьыгъэм уасэ иIэнэу унагъор мэгугъэ.
Зигъор пшIэмэ, чIыгур къыотэжьыщт,еIо Рэджэб.Зигъор игъом зэрэзэшIопхыщтым имызакъоу, лэжьыгъэ чылапхъэу бгъэфедэщтми мэхьанэшхо иI. Тихьасэхэм хъыр­быдзыр къащыкIы хъумэ лъэшэу сикIас. Лэжьыгъэм пшахъор нахьыбэу зыхэлъ чIыгур икIас. Джащыгъум чIыгури лъэшэу зэгочырэп. ЧIыгу шIуцIэм лэжьыгъэм ылъапсэ щыбагъо­рэп.
Фабэу, тыгъэу ыкIи псэу ищыкIагъэм фэдиз лэжьыгъэм ыгъотыным елъытыгъ ащ идэгъугъэ, иIэшIугъэ зэрэхъущтыр. Мэлылъфэгъу мазэм къыщыублагъэу бэдзэогъум нэс узпы­лъын фэе лэжьыгъэр чIыгулэжьыбэмэ ашIэныр мыфедэу алъытэ.
Сятэ хъырбыдзым хэшIыкIышхо фыриI. Iофыгъоу пылъыр игъэкIотыгъэу зэригъэшIагъ. Къоджэдэсхэм упчIэжьэгъу ашIы. Къуаджэм удэсмэ, псэукIэ амалэу щыIэмэ уяусэн фае. Шъхьахынагъэр къыптемыкIоу чIыгум пIэ екIумэ, узэрыпсэущтыр къыхэкIыщт,еIо чIыгулэжь ныбжьыкIэм.
Гъэмафэм апэрэу цIыфхэм яIанэ тетхэр хъырбыдз-нашэмрэ къое гъугъэмрэ. Гъэмэфэ фабэм псы нахьыбэу зыхэт шхыныгъо­хэр къебгъэбэкIхэмэ нахьышIоу сэлъытэ – пхъэшъхьэ-мышъхьэ­хэмрэ хэтэрыкIхэмрэ. Хъырбыдзымрэ нашэмрэ анахьэу шIуа­гъэ зыпылъхэм ащыщых. Мафэм цIыфым псы литри 2-3-у ­ришъун фаем ызыныкъо нахьыбэр мыхэм рагъэкъу.
Лъэпшъыкъо Фатим.