Top.Mail.Ru

Къэбзэныгъэр — шапхъ

Image description
Iэшъынэ Аслъан

Хэтрэ цIыфи, акъыл зиIэм, зыщыпсэурэ чIыпIэр къа­бзэу, дахэу, дэгъоу зэтегъэпсыхьагъэмэ шIоигъу.

Ау унэгъуитIу зэфэдэ къэбзагъэмкIэ, чаныгъэмкIэ зэрэщымыIэм фэд псэупIэ чIыпIэхэм язы­тети. Чыжьэу укIон ищы­кIагъэп, ти Мыекъуапэ — къэлэ шъхьаIэм, гуфа­плъэу зыщытплъыхьан.
Къэлэ урам шъхьаIэхэу Краснооктябрьскэм, Жуковскэм, Первомайскэм ыпэкIэ фэмыдэу, лъэс­гъогоу цIыфхэр зэрыкIорэ шъыпкъэм къытыра­гъэуцуагъэх Iанэхэр ыкIи пхъэн­тIэкIухэр; шхэпIэ пчъа­гъэр цIэ зэфэшъхьаф­хэр яIэу мыхэм ащызэпэIутых. Ахэм защызгъэ­псэфырэ ныбжьыкIэхэм ягъэпсыкIэ-шIыкIэ шэпхъэ­шIухэм апэчыжьэу бэрэ уарехьылIэ. ЫпэкIэ фэмыдэу, мы урамхэм тутыныр зыдэлъыгъэ коробкэхэр, шъоныр зэрытыгъэ цэф­жъыехэр бэу аIутэкъуа­гъэхэу мэхъу. Адыгэ университетым иобщежитие зэпэIутхэмкIи джащ фэдэу хэти зыфаер щычIедзы, ащ нэмыкIэу, пкIэшъэжъ куоу ателъым пхъэнкIыпхъэ зэрэхамыIэрэр гъуа­щэрэп. Ау егъашIэм узыдэс къалэм уфэмыгумэкIын плъэкIырэп.
Черемушкэр анахьыбэ зыщыпсэурэ чIыпI; тирес­публикэ къыхагъэщымэ ашIоигъоу тиIэшъхьэтетхэм бэ Iофыгъоу зэшIуахырэр; унэшхо зэтет лъагэхэр ашIых, агъэцэкIэжьых, ахэм ящагухэр мы аужырэ илъэсхэм дахэу дагъэ­чъыкIыгъэх, кIэлэцIыкIу площадкэхэр — джэгу­пIэхэр пкIырапкIынэу дахэхэу ащагъэпсыгъэх; щагушхо Iупэхэм ащагъэтIысхьэгъэ чъыгхэм заштагъ, ахэри зэралъэкIэу унэхэм ащыпсэухэрэм агъэдахэх: къэгъагъэхэр клумбэхэм къащагъэкIых, чъыг чIэгъхэр агъэкъа­бзэх, ахэм алъапсэхэр етIэфкIэ пагъэлыкIых.
Ау зыми темыгъэпсы­хьэгъэ мыгъэсэ куп — кIа­лэхэм, пшъашъэхэм — ахэри зэхаушIуаех. Гухэ­кIыр апч къутэфэ жъгъэ­им, бэшэрэб шъхьэтелъ гъучI хъурэе цIыкIум узэрамыгъэзекIорэр ары. Щагу пэпчъ иI пхъэнкIэ­кIо-гъэкъэбзакIо, ау зыщыкъабзэр зыщамыушIоирэр ары. Мары тыкъырекIокIы Мыекъуапэ игурыт еджапIэу N 11-м ищагушхо. Шъыпкъэ, гъучI чэу лъхъэнчэ дэдэкIэ къэ­шIыхьагъ; пшIоигъомэ, удэмыхьашъунэу щытэп. Ащ испортивнэ шъоф ыкIи зэфэдэкIэ ищагу хэкIэу щыратэкъоу дэлъыр бэ-
дэд; джащ фэд, мы еджапIэм ыбгъукIэ лъэс гъогу цIыкIоу рекIокIырэр, ащ къыголъ шъофэу урамэу Пионерскэм тетым ыкIыбэу хъурэр шIойкIэ зэ­лъыпкIагъ. Тыдэ плъэхэра мы чIыпIэхэр зыеу хъухэрэр?
Джащ фэд, унэ къатыбэу щызэтетхэм ачIэсхэм зы хьэр имыкъоу, зытIущ зиIэхэр ахэтых; ахэр чэщи мафи ягъусэу, мы чIыпIэ­хэр аушIойхэу, уарыкIо­жьын зэрэмылъэкIырэр тхьамыкIагъу. Уинасыпмэ, сабый ащ рыпщэнэп, ышхырэр IэпызыгъэкIи къэп­штэжьынэу щытэп; пчыхьэшъхьапэм жьы къэпщэнэу уикIыгъэкIи, тыдэкIи зэхэутыхьэгъэ-шIоишъ, зыздэбгъэзэщтыр пшIэрэп.
Сыда тикъэлэ шъхьаIэу Мыекъуапэу лажьи-хьакъи зимыIэм зэщырэ купыр зы­кIегуаорэр? Зэрэкъалэу зэхаутэ, ашIыгъэ псэуа­лъэхэри зэха­къу­тэх. Сабыим жьы къеб­­гъэщэн фаеми, щыIэп чIы­­пIэ къа­бзэ — хэкIитэ­къупIэ тыдэкIи ашIыгъ. ЦIыфым паеба е хьэ, чэ­тыухэр ара мы зэкIэ зыфашIы­гъэр?
Тикъалэ зэфэдэкIэ ­шIоир зэратэкъорэ гъучI бакхэу дэтыгъэхэр ащ фэди 5-кIэ нахь ин плас­тик хъурэешхохэу, гъо­чIэгъ теплъэр зиIэхэмкIэ зэблахъугъэх, ахэр икъоу ушъагъэхэп, хэти зэрэфаеу мэпсэу, шIоир кIохэзэ чIадзых. Шъуеплъ Юнна­тэхэм яурамэу къэлэ гъу­нэм рекIокIырэм ыбгъу-
хэм шIоеу аIутэкъуагъэм ибагъэ! Хэта мысэр?! Щы­Iэп, ау къэбзэныгъэу хэтрэ цIыфкIи шапхъэр мы пстэумэ лъэшэу зэраукъо­рэр мы тхыгъэмкIэ кIэдгъэтхъы тшIоигъу — тыкъызхэжъугъэшхъожь.
Мамырыкъо Нуриет.