Адыгеим ичIыгулэжьхэм мыгъэ Iуахыжьыгъэ бжыхьэсэ коцым щыщэу мы уахътэм ауплъэкIугъэм ипроцент 80-р гъомылапхъэкIэ бгъэфедэнэу щыт. Бжыхьэсэ лэжьыгъэм иIухыжьын икIэух зэфэхьысыжьхэм къатегущыIэхэзэ, АР-м мэкъу-мэщымкIэ и Министерствэ ар къыщаIуагъ.

ПстэумкIи гектар 108592-рэ апхъыгъагъ. Ащ щыщэу мин 90961-р коцым рагъэубыты­гъагъ, бжыхьэсэ хьэр 8251-м тырапхъэ­гъагъ, рапсыр 8984-рэ хъу­щтыгъ. Мэкъу-мэщымкIэ Министерствэм къэкIыхэрэмкIэ ыкIи чIыгулэжьынымкIэ иотдел ипащэу Абрэдж Эммэ къызэриIуагъэмкIэ, гурытымкIэ лъытагъэу, зы гектарым центнер 49,8-рэ къырахызэ, коцэу, хьэу тонн 496190-рэ, рапсэу 8984-рэ къаугъоижьыгъ.
Ом изытет мыгъи иягъэ къы­гъэкIуагъ. КIымэфэ уахътэхэм ощх-осхэр ебэкIыгъэх, гъатхэм лэжьыгъацэхэр зыщарыхъощтхэм макIэу къещхыгъ. Зэрэгугъагъэхэу къырахыгъэп, ау Iоф­хэр дэйхэу пIон плъэкIыщтэп. БлэкIыгъэ илъэсым къаугъоижьыгъагъэм нахьи тонн мин 60 фэдизкIэ нахьыб мыгъэ лэжьыгъэу къырахыжьыгъэр.
ГущыIэм пае, блэкIыгъэ илъэ­сым коцым изы гектар, гурытымкIэ лъытагъэу, центнер 43-м ехъу ныIэп къикIыгъагъэр, мыгъэ 49,9-рэ хъугъэ, хьэм центнер 42,8-рэ гъэрекIо къытыгъагъ, мыгъэ 49,1-рэ къикIыгъ.
— ХъызмэтшIапIэхэм хэушъхьафыкIыгъэу ягугъу пшIымэ, зы гектарым, гурытымкIэ лъытагъэу, центнер 70 — 80 къизыхыгъэхэр ахэтых. Игъом чылапхъэр чIыгум езыгъэкIугъэу, IофшIэнхэр зэшIозыхыгъэхэм ащ фэдэ лэжьыгъэ бэгъуагъэ къырахын алъэкIыгъ. Джы дэгъоу къизыхыжьыгъэхэм зишIуагъэ къякIыгъэри, макIэу чIыгур къызэтагъэхэр щыкIагъэу зыгъэохъугъэхэри зэтэгъашIэ. Зэфэхьысыжьэу тшIыхэрэм такъыпкъырыкIызэ тапэкIэ бжыхьасэхэм тадэлэжьэщт, — къыIуагъ Абрэдж Эммэ.
Мыгъэ къызщыкIагъэр рапсыр ары. Бжыхьэм ар зыхалъхьа­гъэм къыщыублагъэу, мы культурэм ишIуагъэ екIынэу ом зыпарэкIи «зигъэпсыгъэп». Ащ ыпкъ къикIэу, блэкIыгъэ илъэсым къытыгъэм, ар центнер 23,9-рэ хъущтыгъ, нахь макIэу мыгъэ къикIыгъ. Зы гектарым, гурытымкIэ лъытагъэу, центнер 19,8-рэ къытыгъ.

Муниципальнэ образованиехэм бжыхьасэхэм яIухыжьынкIэ кIэух зэфэхьысыжьэу ашIыгъэ­хэм такIэупчIагъ. Абрэдж Эммэ къызэрэтиIуагъэмкIэ, мы уахътэм пэшIорыгъэшъэу къатыгъэ пчъагъэхэр ары зигугъу тшIын тлъэкIыщтыр. Ахэм къызэрагъэ­лъагъорэмкIэ, бжыхьэсэ лэжьыгъэм анахьыбэу къызщырахыгъэр, гурытымкIэ зы гектарым центнер 53,9-рэ, Кощхьэблэ районыр ары. Ащ ичIыгулэжьхэм коцым центнер 54,2-рэ къырахыгъ, гектар 15094-м — тонн 81859-рэ.
Джэджэ районым ичIыгулэжьхэр ащ ыуж итых. Ахэм ябжыхьэсэ лэжьыгъэ изы гектар, гурытымкIэ лъытагъэу, центнер 51,7-рэ къытыгъ, коцыми ащ фэдиз къырахыгъ, гектар ­24962-м тонн 129020-рэ къытырахыгъ.
Ящэнэрэр Шэуджэн районыр ары. Ащ ичIыгулэжьхэм бжыхьасэхэм центнер 51,2-рэ къарахыгъ. ХэушъхьафыкIыгъэу коцым игугъу пшIымэ, ащ изы гектар, гурытымкIэ лъытагъэу, центнер 51-рэ къытыгъ. Гектар 14750-рэ апхъыгъагъ, тонн 75222-рэ къаугъоижьыгъ.
Ом изытет ыпкъ къикIэу бжыхьэсэ лэжьыгъэм иIожьын мыгъэ мэфипшI фэдизкIэ нахь пасэу фежьагъэх. Ощх зэрэщымыIагъэм фэшI IофшIэнхэр псынкIэу лъыкIотагъэх ыкIи охътэ кIэкIым аухыгъ. Министерствэм къызэрэщытаIуагъэм­кIэ, комбайнэ 470-мэ лэжьыгъэр аIожьыгъ, хьылъэзещэ автомашинэ 677-мэ зэращагъ.
Мы мафэхэм мэкъумэщ хъызмэтшIапIэхэм етIупщыгъэу лэжьыгъэр къызэрахыжьыгъэ хьасэхэр къыкIэлъыкIорэ еутыгъом фагъэхьазырых. Ау ощх зэрэщымыIэм ыпкъ къикIыкIэ чIыгур пытэ хъугъэшъ, IофшIэнхэр зэрищыкIагъэм фэдизэу лъыкIуатэхэрэп. Абрэдж Эммэ къызэриIуагъэмкIэ, процент 60-р ары ныIэп хагъэкIышъугъэр.
Ом иягъэ гъэтхэсэ лэжьыгъэ­ми, пхъэшъхьэ-мышъхьэхэми арегъэкIы. Аужырэ мэзитIум ощх щыIагъэп. Ащ фэшI натрыфым хахъорэп, гъунэу ежьагъ, тыгъэгъазэми узыгъэгушIонышхо хэтэп. Пхъэшъхьэ-мышъхьэхэм якъэгъэкIын пылъ хъыз­мэтшIапIэхэм псы зэракIагъэхъо­рэ системэхэр яIэхэшъ, ахэм яIофхэр нахьышIух. Арэу щытми, зэкIэми зэфэдэу ощх гъэбэ­жъур ящыкIагъ. А зэпстэумэ къапкъы­рыкIхэзэ, хъызмэтшIапIэу лэжьыгъэм псы зэрэкIагъэхъорэ системэр зыгъэпсыгъэр нахьыбэ хъуным министерствэр ыуж ит.
КъызэрэтаIуагъэмкIэ, зэрэхабзэу, зэкIэ лэжьыгъэр Iуа­хыжьэу, чIыгухэм ящыкIагъэр арашIылIэмэ, лэжьыгъэм и Мафэ республикэм щыхагъэунэфыкIыщт.

ХЪУТ Нэфсэт.