КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим и Къутамэ къэгъэлъэгъонэу «Ювелирное искусство Бурятии» зыфиIорэр бэдзэогъум и 19-м къыщызэIуахыгъ.

Бурятием илъэпкъ шъуа­шэхэр, сурэтышIхэм яIэшIагъэ­хэр, ювелир пкъыгъо 300-м ехъу къэгъэлъэгъоным хэхьагъ. Бурятием иблэкIыгъэ чыжьэ ыкIи пкъыгъо зэфэшъхьафхэм яшъэ­фыбэ зэрагъэунэфыгъэр цIыфэу къекIолIагъэмэ нафэ афэхъугъ.
Зэхахьэр къызэIуихыгъ музеим и Къутамэ ипащэу Шъэуа­пцIэкъо Аминэт.
— Тимузей непэ къэгъэлъэгъон дахэ зэхищагъ. Тыжьыным, мыжъо лъапIэу кораллым ахэшIыкIыгъэ ювелир пкъыгъоу Бурятием иIэпэIасэхэм ашIыгъэ­хэр цIыфхэм ядгъэлъэгъущтых. КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим ихъарзынэщ ахэр къыхэхыгъэх. Хэтрэ цIыф лъэпкъи икультурэ, идунэезэхашIэ зэхъо­кIыныгъэхэр фэхъухэзэ щыIэныгъэ гъогум къырэкIо. Ау ижъыкIэ щыIэгъэ Iэмэ-псымэхэр, IэшIагъэхэр лъэпкъым ыгъэкIодыхэрэп, — къыIуагъ Шъэуа­пцIэкъо Аминэт.
АР-м культурэмкIэ иминистрэ игуадзэу Кушъу Светланэ зэхахьэр лъигъэкIотагъ.
— Лъэпкъ дахэу бурятхэм ящыIэныгъэ къыпкъырыкIырэ сурэтхэр, пкъыгъохэр непэ тинэрылъэгъух. Анахь пкъыгъо цIыкIуми лъэпкъым итарихъ, ишэн-хабзэ къыреIотыкIы. Дышъэ е тыжьын IэшIагъэхэр зыпылъ цIыфым уеплъымэ, ащ итетыгъо, лъэпкъэу къызхэкIыгъэр къыбгурагъаIо. Къэгъэлъэ­гъоным къекIолIэгъэ бзылъфыгъэ пэпчъ, ежь пэблэгъэ пкъыгъор хигъэунэфыкIыщт, — къы­Iуагъ Кушъу Светланэ.
ЗэлъашIэрэ IэпэIасэу, АР-м инароднэ сурэтышIэу Еутых Асе къэгъэлъэгъоным къеблэгъагъ.
— Лъэпкъ тхыдэр сурэткIэ, пкъыгъо зэфэшъхьафхэмкIэ, шъуашэхэмкIэ къизыгъэлъэгъу­кIырэ къэгъэлъэгъоныр непэ тинэрылъэгъу. ХэшыпыкIыгъэ коллекциер тишъолъыр шIухьафтын дахэ фэхъугъ. — къы­Iуагъ Еутых Асе.
— Экспозицием игъэпсыкIэкIэ ащ хэлэжьэрэ IофшIагъэ­хэр зэдэгущыIэхэрэм, зым адырэм хахъо фишIыжьырэм фэд. Лъэпкъым изэфэмыдэныгъэрэ инэшанэхэмрэ нэм къыкIэзыгъэуцорэ пкъыгъохэр непэ шъуинэрылъэгъух. Тишэн-хабзэхэр, тикультурэ, тищыIэкIэ-псэукIэ, тичIыопс зыфэдэр бзэмыIоу пкъыгъохэм къаIуатэ, — хигъэунэфыкIыгъ КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музееу Москва дэтым иIофы­шIэу Оюна Галдановам.
СурэтышI-ювелир пэпчъ ­илъэпкъ ынапэ къырегъэлъэгъу­кIы, лъэуж хэхыгъэ къегъэнафэ. IофшIагъэхэм псэ апытым фэд. Ювелир пкъыгъо пэпчъ тарихъ гъэшIэгъон пылъ.
IэпэIасэхэм яIофшIагъэхэм ахэм ягупшысэхэм уахащэ, чIыопсым зэпхыныгъэу дыряIэр ахэолъагъо, дунаим идэхагъэ зэхыуагъашIэ. Лъэпкъым игъа­шIэ дэIорышIэхэзэ, IэпэIасэхэм ягупшысэхэр аIапэкIэ агъэчъын­хэр афызэшIокIы. Ахэм яIэшIагъэхэмкIэ пкъыгъохэр гъэбаигъэ, дышъэм, тыжьыным, мыжъом, гъучIым ахэшIыкIыгъэ сурэт блэрхэмкIэ гъэдэхагъэх. Ары пакIошъ, шъом хэшIыкIыгъэ шыуанэхэу тыжьынкIэ гъэдэхагъэхэр нэм кIапкIэх. Зыми фэмыдэхэу, Бурятием ифэмэ-бжьымэ къызыхэщырэ къамэхэм тыжьыныкIэ дахэхэр яI.

Бурятмэ яювелир искусствэ зыми зэрэфэмыдэр, IэпкIэ-лъа­пкIэу, баеу зэрэщытыр къэгъэ­лъэгъоным къеушыхьаты. Урысыем икъокIыпIэ шъолъырхэм ащыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэ къизыгъэлъэгъукIырэ Iоф­шIэгъэ зэхэубытэгъэ анахь бай дунаим щызиIэхэм КъокIыпIэм и Къэралыгъо музей ащыщ. Ащ урыгушхонэу зэрэщытым имызакъоу, цIыфхэм зэлъябгъэшIэн фае.
Iофтхьабзэм Адыгэ Респуб­ликэм ишIэныгъэлэжьхэм ащыщ­хэр, лъэпкъ интеллигенцием инахьыжъ гъэшIуагъэхэр, АР-м культурэмкIэ и Министерствэ илIыкIохэр, журналистхэр ыкIи искусствэр зикIасэхэр хэлэжьагъэх. МэфэкI зэхахьэр зэгъэфагъэу, узIэпищэу, уигъэдаIоу гъэпсыгъагъэ.
Чъэпыогъум и 27-м нэс къэгъэлъэгъоным Iоф ышIэщт.

Лъэпшъыкъо Фатим.
Сурэтхэр авторым иех.