Охътэ кIыхьэм телъытэгъэ ухъумэнхэм я Программэ мы илъэсыр къызихьагъэм къыщыублагъэу Iоф ешIэ. Ар къызфэзыгъэфедэ зы­шIои­гъохэм зэзэгъыныгъэ 900 фэдиз Адыгеим щадашIыгъ.

Къэралыгъом щыпсэухэу зыныбжь илъэс 18-м ехъугъэхэм зэIуагъэкIэгъэ мылъкур федэ къырагъэтынэу къэралыгъо IэпыIэгъукIэ охътэ кIыхьэм телъы­тагъэу агъэтIылъын алъэкIыщт. Урысые гражданствэ зиIэм, хэтми, пенсие гъэтIылъыгъэхэм, взносхэм яшIуагъэкIэ ыкIи къэ­ралыгъор къыхэлажьэзэ мылъкур зэIуигъэкIэн ылъэкIыщт. Мэкъуогъум иублэгъум ехъулIэу къэралыгъом зэкIэмкIи ащ фэдэ зэзэгъыныгъэ щызышIыгъэхэр мин 500-м ехъугъ, къыхалъхьагъэр сомэ миллиарди 6,6-рэ.
Адыгеим щыпсэухэрэми пенси­ер чанэу зэIуагъакIэу ­аублагъ. Ащ фэгъэхьыгъэ къэбарыр «Адыгэ макъэм» къыфиIотагъ Урысыем и Банк АдыгеимкIэ и Къутамэ игъэ­IорышIакIо игуадзэу Ирина Одинцовам:
— Амал тедзэ щыIэ хъугъэ «щынэгъончъэ шъхьантэ» ыкIи тапэкIэ зэпымыурэ федэкъэ­кIуапIэ пфэхъущтыр зыфэпшIы­жьынымкIэ. ТызэрэщыгъуазэмкIэ, ахъщэр зэIуагъэкIэнымкIэ амалыкIэр цIыфхэм агъэфедэу рагъэжьагъ. ГущыIэм пае, Адыге­им сомэ миллиони 6-м нахьыбэ зытефэрэ зэзэгъыныгъэ 900 щашIыгъах. Мыщ дэ­жьым мэлылъфэгъу-жъоныгъокIэ мазэхэм цIыфхэм яинвес­тиционнэ чаныгъэ хэхъуагъ — зэзэгъыныгъэу ашIыгъэхэм япроцент 40 фэдизыр мы уахътэр ары зытефагъэр. Программэм шъхьадж ишIоигъоныгъэкIэ хэлажьэ. Операторыр ежь цIы­фым къыхехы — мыкъэралыгъо пенсионнэ фондыр, джащ фэдэу ахъщэу апэ ыкIи нэужым хилъхьащтыр зыфэдизыри ежь-ежьырэу егъэнафэ. Мылъкоу аугъоигъэр фондхэм уасэ зиIэ къэралыгъо тхылъыпIэхэм, корпоративнэ облигациехэм, Iахьхэм ыкIи нэмыкI финанс гъэIоры­шIэнхэу федэ къэзыхьыщтхэм ахалъхьэх. КъыкIэзгъэтхъын, къэралыгъом программэм хэлажьэхэрэм мылъку къызэ­рафыхилъхьэрэм нэмыкIэу а мылъкумрэ инвестициехэм федэу къахьыщтымрэ яухъумэн (страховкэр) зэшIуехы — ащ фэдэ страховкэр сомэ миллиони 2,8-м нэсы.
Сыдэущтэу охътэ кIы­хьэм телъытэгъэ ­мылъку ухъумэнхэр гъэ­псыгъэ хъухэра?
ЦIыфхэм ежьхэм яшIоигъоныгъэкIэ къатырэ ахъщэ IахьхэмкIэ, пенсие угъоигъэхэмкIэ (2014-рэ илъэсым нэс цIыфым официальнэу Iоф ышIагъэмэ е ежь-ежьырэу взносхэр ыты­щтыгъэмэ), Iоф зыфашIэрэм ытыщтыгъэ взносхэмкIэ (страховой ыкIи зэIугъэкIэгъэ пенсиер)ыкIи къэралыгъом къыхигъахъорэмкIэ гъэпсыгъэ мэхъу. Программэм къызэрэдилъы­тэ­рэмкIэ, апэрэ взносыр затырэ уж къыкIэлъыкIорэ илъэси 3-м къэралыгъом IэпыIэгъур аре­гъэкIы. Мыщ дэжьым къэралыгъом къытырэм ипчъагъэ цIыфым гурытымкIэ зы мазэм къыгъахъэрэм елъытыгъ, ау анахьыбэм ар зы илъэсым телъытагъэу сомэ мин 36-м ехъурэп.
Апэрэ тынхэр сыдигъуа къызаIэкIэхьащтхэр?
Программэм хэлажьэрэм зэзэгъыныгъэр зыдашIыгъэм илъэс 15 зытешIэкIэ е ыныбжь илъэс 55-рэ зыхъукIэ (бзы­лъфыгъэхэм) ыкIи илъэс 60 (хъулъфыгъэхэм) апэрэ тыныр фатIупщы.
Ау мазэ къэс къыратынэуи цIыфым зафигъэзэн ылъэкIыщт. Ежь къызэрэхихырэм елъытыгъэу, щэIэфэкIэ ахэр къыIэкIэ­хьанхэ ылъэкIыщт е илъэси 10-м нахь мымакIэу. КъакIэныгъэ хъумэ, хабзэмкIэ кIэныр зыфа­кIорэм ахъщэ тыныр IэкIа­гъэхьажьыщт е анахь благъэу иIагъэм.
ПIалъэм ыпэуи ахъщэр къип­хышъущт (гущыIэм пае, зы­зэрэбгъэхъужьыщтым осэ ин иIэмэ е унагъор зыгъашхэрэр чIэнагъэ хъугъэмэ) — проценти 100-м нэсэу мылъкур къыуатыжьыщт.
ШIокI зимыIэ пенсие ухъумэнымкIэ угъоигъэ хъугъэр охътэ кIыхьэм телъытэгъэ ухъумэнхэм я Программэ щыбгъэфе­дэшъущта?
Ащ фэдэ теубытагъэ цIыфым ышIыгъэмэ, ащкIэ зэзэгъыны­гъэр мыкъэралыгъо пенсионнэ фондэу пенсие угъоигъэр зэрылъым дишIын фае.
Мыкъэралыгъо пенсие фондэу Урысыем сыд фэдиза итыр?
Джырэ уахътэм мыкъэралыгъо пенсие фондэу щыIэр 35-рэ — ахэр зэкIэ Урысыем и Банк ихэушъхьафыкIыгъэ реестр хэтых. Ахэм гъэлъэшыгъэу алъэплъэх, яфинанс зыпкъитыныгъэ, яфондхэр, нэмыкI пшъэрылъэу агъэцакIэхэрэмкIэ шэпхъэ зе­хьаныр ауплъэкIу зэпыт. ШIоигъоныгъэ зиIэхэм фонд зытIущ­мэ зэзэгъыныгъэ адашIын алъэ­кIыщт ыкIи ахъщэр счет зэфэшъхьафхэм арагъэхьа­шъущт.
Къэбарыр хэутыным
фэзыгъэхьазырыгъэр
Мария Кротова.