Псы къабз
Мыщ фэдэ цIэ зиIэ федеральнэ проектэу Адыгеим щагъэцакIэрэр ыкIэм нагъэсыным пае мы илъэсым сомэ миллиони 161,9-рэ зытефэщт IофшIэнхэр рагъэкIокIыщтых.
Адыгеим псэолъэшIынымкIэ и Министерствэ къызэритырэмкIэ, лъэпкъ проектэу «ПсэупIэр ыкIи къэлэ щыIакIэр» зыфиIорэм хэхьэрэ федеральнэ проектэу «Псы къабзэм» республикэм имуниципальнэ псэупIэхэр 2019-рэ илъэсым къыщыублагъэу хэлажьэх, а уахътэм пэIуагъэхьагъэр зэкIэмкIи сомэ миллион 765-рэ.Федеральнэ проектыр УФ-м и Президент иунашъоу «Урысые Федерацием 2024-рэ илъэсым нэс хэхъоныгъэ ышIынымкIэ лъэпкъ мурадхэмрэ охътэ чыжьэ пшъэрылъхэмрэ» зыфиIорэм тегъэпсыхьагъэу пхыращы.
Шъугу къэдгъэкIыжьын, проектым ипшъэрылъ шъхьаIэр — цIыфхэм аIэкIэхьэрэ зашъохэрэ псым идэгъугъэ зыкъегъэIэтыгъэным пае псырыкIуапIэхэмрэ псыкъэтыпIэмрэ гъэкIэжьыгъэнхэр ыкIи технологие пэрытхэм адегъэштэгъэнхэр.
— 2019-рэ илъэсым къыщыублагъэу 2023-м нэс Адыгеим имуниципальнэ псэупIэхэм псым икъещэлIэн тегъэпсыхьэгъэ объект 27-рэ ащашIыгъ. 2024-рэ илъэсым ыкIэ нэс зэкIэмкIи шIыгъэн ыкIи гъэцэкIэжьыгъэн фаеу объект 33-рэ проектымкIэ агъэнэфэгъагъ, — къыIотагъ АР-м псэолъэшIынымкIэ, транспортымкIэ, псэупIэ-коммунальнэ ыкIи гъогу хъызмэтымкIэ иминистрэ иапэрэ гуадзэу Лафышъэ Рэмэзан.
2023-рэ илъэсым ыкIэ ехъулIэу проектыр зэрагъэцэкIагъэм изэфэхьысыжьхэмкIэ, Адыгеир шъолъыр пэрытхэм ахэхьэ: илъэситф пIэлъэ IофшIэнхэр процентишъэу щагъэцэкIагъ.
ПсэолъэшIынымкIэ Министерствэм къызэрэщытаIуагъэмкIэ, мы илъэсымкIэ проектым къыдилъытэрэ IофшIэнхэр процент 45-кIэ зэкIафагъэх.
МыгъэкIэ зэраухэсыгъэу, республикэм ирайонищмэ – Тэхъутэмыкъое, Теуцожь ыкIи Джэджэ районхэм – псым итын тегъэпсыхьэгъэ объектих ащашIы ыкIи ащагъэцэкIэжьы. ГущыIэм пае, Тэхъутэмыкъое чIыпIэ коим хэхьэрэ Натыхъуаерэ псэупIэу Отраднэмрэ япсыкъычIэщыпIитIу агъэкIэжьы, IофшIэнхэм сомэ миллион 22,5-рэ ыкIи миллион 22,8-рэ атефэщт.
Джащ фэдэу Теуцожь районым ипсэупIэхэм: Нэшъукъуае — сомэ миллион 15,1-рэ, Пэнэжьыкъуае – сомэ миллион 25,4-рэ ауасэу япсыкъычIэщыпIэхэр агъэкIэжьых. Лъэустэнхьаблэ кIэу щашIы, ащ тефэщтыр сомэ миллион 45,2-рэ.
Джэджэ районым псыкъычIэщыпIэ зэхэт сомэ миллион 30,9-рэ ыуасэу Дондуковскэм щагъэуцу.
— «Псы къабзэм» къыхиубытэу урамэу Октябрьскэм псыкъычIэщыпIэ щызэтырагъэпсыхьэ. IофшIэнхэр зэкIэ япIалъэм къыриубытэу зэшIуахых, — къыIуагъ Джэджэ районым ипащэу Андрей Таранухиным.
Ащ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, станицэм щыпсэухэрэм ящыIакIэ псыкъычIэщыпIакIэм ишIуагъэкIэ бэкIэ нахьышIу хъущт.
— ЧIыпIэм скважинитIу щытыубырыугъ, чэшъанэр ыкIи къулыкъушIэпIэ псэуалъэр зытетыщтхэ лъакъор дгъэчъыгъэ, чырбыщ псэуалъэр зэтетлъхьагъ, чэур дгъэуцугъахэ, псыкъещэлIапIэмрэ псы тыпIэмрэ ярыкIуапIэхэр чIэтлъхьагъэх. ЧIыналъэм изэтегъэпсыхьан едгъэжьагъ – гъогуIудэхэр щытых, асфальтыр телъ, — къаIотагъ псэолъэшIхэм.
Дондуковскэ псыкъычIэщыпIэр мы илъэсым ишышъхьэIу мазэ иапэрэ мафэ къаухынэу агъэнафэ.
ПсэолъэшIынымкIэ Министерствэм къызэритырэмкIэ, Адыгеим щыпсэухэу гупчэ псыкъэтыпIэм епхыгъэхэу шэпхъэшIухэм адиштэрэ псыр къызIэкIахьэхэрэм япчъагъэ мы илъэсым ыкIэ нэс процент 92-м нэсынэу щыт.