Мэкъумэщ зекIоныр
Мэкъумэщ зекIоныр зы лъэныкъуакIэу Адыгеим зыщызыушъомбгъурэмэ ащыщ. Республикэм ар непэ игъэкIотыгъэу щэлажьэ пIошъущтэп, ау ащкIэ егъэжьапIэхэр щыIэх, гугъэпIэшIухэр къетых.
Ащ дэлажьэ зышIоигъохэм ищыкIэгъэ IэпыIэгъур ягъэгъотыгъэн фаеу, мэкъумэщ зекIонымкIэ Адыгеим амалышIухэр зэриIэхэр АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат мызэу, мытIоу къыIуагъ. БэмышIэу министрэхэм я Кабинет изэхэсыгъуи джыри зэ ащ игугъу къыщишIыгъ. Шъолъыр зекIоным непэ хахъо зэришIырэр къыдэплъытэмэ, мэкъумэщ зекIоным зебгъэушъомбгъуным мэхьанэ иIэу Лiышъхьэм елъытэ.
Мэкъумэщ зекIоным зыфэзыгъазэ зышIоигъохэм IэпыIэгъу ятыгъэнымкIэ къэралыгъо программэр мэлажьэ. 2022-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу ащ Iоф ешIэ. АР-м мэкъу-мэщымкIэ и Министерствэ къызэритырэмкIэ, а уахътэм къыкIоцI ащ иамал къызфагъэфедэнэу нэбгыриплI къыкIэлъэIугъ.
— 2022-м — нэбгыритIумэ, 23-м — зым ахъщэ IэпыIэгъур агъотыгъ, мыгъи, бэдзэогъу мазэм, зы нэбгырэ ащ фэдэ амал иIэщт. Ахэр Тэхъутэмыкъое, Мыекъопэ ыкIи Теуцожь районхэм ащэпсэух. КъэIогъэн фае лъэIур къызагъэхьыгъэ илъэсым къыкIэлъыкIорэ гъэм грантыр къызэраIукIэрэр. ЗэрэхъурэмкIэ, мыгъэ зэттыщтыр гъэрекIо къыкIэлъэIугъагъ. Мы илъэсым ахъщэ IэпыIэгъум къыкIэлъэIугъэр бэ, ау шапхъэхэм зэрадимыштэхэрэм къыхэкIэу зи хэфагъэп, — тыщигъэгъозагъ Iофым изытет АР-м мэкъумэщымкIэ и Министерствэ иотдел ипащэу Шъэожъ Абрек.
Мэкъумэщ зекIонымкIэ грантыр зэратырэр илъэситфым къыщымыкIэу чIыгулэжьыным пылъыр ары. Ахъщэ IэпыIэгъур сомэ миллиони 10-м нэсы. Проектым ыуасэ ипроцент 25-р бысымым иахъщ.
Мы амалыр къызфигъэфедагъ Мыекъопэ районым щыщ унэгъо Iужъум ышъхьэу (кIэлэцIыкIуитф епIу) Иван Ениным. 2002-рэ илъэсым грантыр къыратыным ар кIэлъэIугъагъ. Иван 2012-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу былымхъуным пылъ. Пчэнхэр, шыхэр, мэлхэр — пстэумкIи 500-м кIахьэу ыIыгъ. Ащ фэшъхьафэу бжьэматэхэр ыIыгъых. Ахэр ыгъэфедэзэ, грантым къыдыхэлъытэгъэ ахъщэмкIэ, сомэ миллиони 8 къыратыгъ, 2-р ежьым хигъэхъуагъ, зекIохэм апае уних егъэуцу. Ахэр ащ къыщыуцущтых, къоджэ щыIакIэм хищэщтых, пчэнхэр, былымхэр агъэшхэщтых, шым тесэу къыщакIухьащт. Ахэм къакIэкIорэ федэр ихъызмэт изегъэушъомбгъун хилъхьащт. Грантым итын ар ишэпхъэ шъхьаI — зекIонымкIэ бгъэпсырэ IофшIэныр мэкъумэщ хъызмэтшIапIэм изегъэушъомбгъун фэIорышIэн фае. Ахъщэм игъэфедэн мэзэ 18 пIалъэу пылъыр. Иван Ениным ием ар бжыхьэм екIы. Ащ нэс IофшIэнхэр зэкIигъэхьанхэ фае.
«Зэрэшъулъэгъоу, мары унэхэр дгъэуцугъэх. Ахэм джыри ищыкIагъэхэр арашIылIэжьыщтых. Унэ Iупэхэр зэтедгъэпсыхьащтых. КIэлэцIыкIухэм апае джэгупIэ щыдгъэпсыщт. Щагум изэтегъэпсыхьанкIэ бэ тшIэнэу тыфаеп. ЧIыопсым нахь пэблагъэу къэдгъэнэн тимурад. Ащ былымхэм къыщакIухьащт, зекIохэр зыщыфаехэм ахэм акIэрыхьащтых, ахэтыщтых.
Ау джырэкIэ гумэкIыгъо тиI — чIыпIэм электричествэр етщэлIэн фае шъхьаем, лъапIэу къытфекIы. Сомэ миллиони 8-м къехъу къытаIуагъ. Ар тэркIэ лъапIэ. Тыгъэ электричествэр дгъэфедэщт шъхьаем, ари пыутэп, тIури зэпэIохьажьы. Ары нахь мышIэми, хэкIыпIэ тылъыхъун фае, IофшIэныр етхьыжьагъ, кIэм нэдгъэсыщт,» — еIо Иван Ениным.
Былымхэр Иван зыщиIыгъ чIыпIэри зекIоным фэIорышIэ. ИхъупIэхэм псыхъожъыеу Мышъэкъо аречъэкIы, къушъхьэ тхыцIэу «Унэкъэжъ» къыщежьэ, чIыопсым исаугъэтыбэхэр щыгъэпсыгъэх. ИIофшIэн кIэм нимыгъэсыгъэми, ыдэжь къеблагъэ зышIоигъэхэр непи щыIэх.
Анцокъо Ирин.