Сыд фэдэрэ лъэхъан тыфызэплъэкIыжьми, Урысыем сыдигъокIи лIы­хъужхэр иIагъэх, иIэх ыкIи иIэщтых. Хэгъэгу зэошхом, нэмыкI зэпэуцужьэу ащ къыкIэлъыкIуагъэхэми, джы хэу­шъхьафыкIыгъэ дзэ операциеу рекIокIырэми ялIыхъужъхэм ягугъу тшIыныр къалэжьыгъ.

Тикъэралыгъо ищынэгъон­чъагъэ къэухъумэгъэным ыпсэ емыблэжьэу еуцолIагъэхэм ащыщ Братэ Мурат.
Ар Черкесскэ къыщыхъугъ, щапIугъ. 1999-рэ илъэсым Адыге­им щеджэнэу къэкIуагъ ыкIи псэупIэкIэ къыхихыгъ. Адыгэ къэралыгъо университетым спортымкIэ ифакультет къызеухым ыуж полицием ищы­Iэныгъэ рипхыгъ, подразделение зэфэшъхьафхэм Iоф ащишIагъ. ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операциер 2022-рэ илъэсым мэзаем и 24-м зырагъэжьэгъэ лъэхъаным тигущыIэгъу ОМОН-м хэтыгъ. Ащ зэрилъытэрэмкIэ, дзэ­къулыкъушIэр сыдигъуи ихэгъэгу къыухъумэным фэхьазырынэу щыт. Ащ рыгъуазэзэ зэуапIэм апэ Iухьагъэхэм ахэтыгъ, лIыхъужъныгъэу зэрихьагъэм фэшI медалэу «За от-
вагу» зыфиIорэр къыфагъэшъошагъ.
— «Зэо зэпэуцужь зэфэшъхьафхэм яветеран» зыфаIорэ цIэр зысиIагъэр бэшIагъэ. Сыда пIомэ Чэчэным, Дагъыстаным, Ингушетием ащыкIогъэ зэпэуцужьхэм сахэлэжьагъ. Ащ къы­хэкIэу IэпэIэсэныгъэ икъу сIэ­кIэлъэу хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием ОМОН-м иотряд сыхэтэу сыкIуагъ. А лъэбэкъум сырэгушхо, сырыкIэгъожьырэп. Си Хэгъэгу сэркIэ зэкI сIоми сыхэукъонэп къысшIошIы: ар сян, сят, сисабыйхэр, сишъхьэгъус… Ахэр рэхьатэу, мамырэу, гушIуагъоу псэунхэм фэшI сымышIэн щыIэп. Тикъэралыгъо ипащэ лъэбэкъоу ышIыгъэр тэрэзэу сэлъытэ, ащкIэ иеплъы­кIэ десэгъаштэ, — хигъэунэфыкIыгъ Мурат.
ГухэкI нахь мышIэми, дзэ­къу­лыкъушIэр бэрэ дзэ операцием хэтынэу хъугъэп. Зыхэты­гъэ отрядыр щэрыоным хиу­быти, ынэ ыкIи ышъхьэ дыхэтэу уIэгъэ хьылъэу къытыращагъэм къыхэ­кIыкIэ ипсауныгъэ къымыхьы­жьэу тIысыжьын фаеу хъугъэ. Я 2-рэ куп зиIэ сэкъатныгъэ къыратыгъ. КIэлэ ныбжьыкIэм мафэхэр, мазэхэр зэкIэлъыкIо­хэу госпитальхэм ащихьыгъ, къиныгъуабэмэ апхырыкIыгъ.
Мыщ фэдэ чIыпIэм цIыфым ыгу мыкIодэу икIэрыкIэу щыIэныгъэм зыкъыхигъотэжьыныр Iофыгъошхоу къэуцу ыкIи бэмэ ар къадэхъурэп. АщкIэ Мурат бэхэм афэраз.
— Слъэгъурэр, зэхэсхырэр макIэми, Тхьэм сыфэраз, щыIэныгъэм чIыпIэ гъэнэфагъэ щы­сыубытыгъ. АщкIэ лъэшэу синыбджэгъухэр IэпыIэгъу къыс­фэхъугъэх, сишъхьэгъусэ къызгот, сыгу ахэм къыдащэягъ. Зэ­рэсигъусэхэр, сызэрящыкIагъэр зэхэсагъэшIагъ, ащ мэхьанэшхо иI, — къыхигъэщыгъ М. Братэм.
ТигущыIэгъу зыщыгушIукIэу зи­гугъу къытфишIыгъэхэм иунагъо ащыщ. Ишъхьэгъусэрэ ежьыррэ сабыищ зэдапIу: ана­хьыжъ пшъашъэм илъэс 11, гу­рытым — илъэси 8, кIэлэ нахьыкIэм илъэси 5 аныбжь. Ахэм я Хэгъэгу шIу алъэгъоу, пат­риотизмэр янэшанэу зэри­пIущт­­хэм Мурат емызэщыжьэу ыуж ит. Ащ дакIоу ахэр спортым фещэх.
Ежь тигущыIэгъу дзэкъулыкъушIэу ыгукIи ыпсэкIи зэрэщытым дакIоу, сыдигъуи спортым пылъ. Ипсауныгъэ изытет емылъытыгъэу, ар непэ шъхьафит бэнэнымкIэ еджапIэм тренерэу щэлажьэ.
— СиIофшIэн мыхъугъэемэ, унэм сисэу къин слъэгъущтыгъэ. КIэлэцIыкIоу Iоф зыдасшIэхэ-
рэм гухахъо ахэсэгъуатэ, кIуачIэ къы­саты. Сэ къызгурыIуагъэр зы — мы щыIэныгъэм пIэхэр щеуушхохынхэу щытэп, — хигъэунэфыкIыгъ Мурат.
Къыхэдгъэщымэ тшIоигъу, фондэу «Хэгъэгум иухъумакIо­хэр» зыфиIорэм ветераным зэпхыныгъэ зэрэдыриIэр, зэхащэрэ патриотическэ Iофтхьа­бзэ­хэм, семинарэу Москва щы­кIохэрэм ар чанэу ахэлажьэ. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, мэзищ къэс реабилитацие ыкIун фаеу щытыгъ. Апэрэ уахътэхэм Новочеркасскэ къыщеIазэщтыгъэх, джы мэзихым зэ Мыекъопэ къэ­лэ сымэджэщым неврологиемкIэ иотделение чIэлъы. А Iофыр зэкIэ фондыр икIэщакIоу зэшIуехы. Джащ фэдэу зымы­лъэгъухэрэм апае бэмышIэу къежьэгъэ камерэу «Робин» зы­фиIорэр фондым ишIуагъэкIэ ветераным ыгъотыгъ.
— Мэзахэ хъунэу зыфежьэкIэ, дэеу сэлъэгъу. IофышIэм си­кIыжьми, сыдми къин сыхэтыгъ. «Робиныр» джы сиIэпыIэгъушIу, телефоным ар пышIагъэу сызэ­рыкIорэ лъагъор къысеIо. Мыр фондэу «Хэгъэгум иухъумакIо­хэр» зыфиIорэм сигъэгъотыгъ. Джыри социальнэ ухъумэным къыдыхэлъытагъэу, тхьакIумэм рагъэуцорэ пкъыгъуакIэу къе­жьагъэм фэдэ къысатынэу сежэ, — къыIуагъ тигущыIэгъу.
Непэ Братэ Мурат зэрыу­цогъэ чIыпIэм ифагъэу щыIэр ма­кIэп. Ахэр титхыгъэ еджэхэмэ, зэрэлIыхъужъхэр, цIыфхэр зэрарыгушхохэрэр, джыри щыIэныгъэм яшIуагъэ къыщагъэкIон зэралъэкIыщтыр къагурыIоным тыщэгугъы.
Iэшъынэ Сусан.