Адыгэ Республикэм и Сурэт ­къэгъэлъэгъуапIэ Анатолий Ждановым иIоф­шIагъэхэм ­якъэгъэлъэгъонэу «Сэнэхьатыр — ­фоторепортер» зыфи­Iорэр къыщызэIуахыгъ.

Республикэ къэралыгъо программэу «Культурэм ихэхъоныгъ» зыфиIорэм тегъэпсыхьагъэу ар зэхащагъ. Мы Iоф­тхьабзэм хэлэжьагъ Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат. IофшIагъэхэр зие тичIыпIэгъоу, Урысыем щызэлъашIэрэ фоторепортерэу, 1999-рэ илъэсым Кремлым епхыгъэу Iоф зышIэхэрэм ащыщым, сурэт техыгъэхэр зыдэт альбомэу «Путиныр» зыфиIорэм иавторым, тедзэ­пIэ унэу «Коммерсантъ» зыцIэм ифо­токорреспондентэу щытым шIуфэс гущыIэхэмкIэ ащ зыкъыфигъэзагъ.
Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх АР-м и Къэ­ралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, культурэмкIэ министрэу Аулъэ Юрэ, Урысыем исурэттеххэм я Союз и Адыгэ шъолъыр къута­мэ итхьаматэу, фотоклубэу «Лэгъонакъэ» ипащэу Аркадий Кирнос.
Къэзэрэугъоигъэхэм закъыфигъазэзэ АР-м и ЛIышъхьэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, сэнаущыгъэ зыхэлъ цIыф IэпэIэсабэ республикэм иI, Адыгеир арэгушхо ичIыпIэгъухэу зищытхъу чыжьэу Iугъэхэм. Ахэм зыкIэ ащыщ Анатолий Ждановыр. Уисэнэхьат уфэшъыпкъэн ыкIи гъэхъагъэхэр пшIын зэрэплъэкIыщтымкIэ ар щысэтехыпI.
«О гъогоу къэпкIугъэм къегъэлъагъо джырэ Урысыер амал инхэм яхэгъэгоу зэрэщытыр. ЦIыфым игуетыныгъэрэ ихъупхъагъэрэ ялъытыгъ гъэхъагъэу ышIы­щтыри. О уиIофшIагъэхэм тищы­IакIэкIэ анахь мэхьанэшхо зиIэ лъэныкъохэр къахэщых. Урысыем, Адыгеим афэгъэхьыгъэу цIыфхэм ашIэрэм хэхъо­нымкIэ яшIогъэшхо къэкIо уисурэтхэм. Хэгъэгум ищытхъу нахь лъагэу зыIэты­хэрэм, непэрэ тилIыхъужъхэм — хэу­шъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэла­жьэхэрэм ыкIи IофышIэ къызэрыкIохэм афэгъэхьыгъэу IофшIэгъабэ уиI», — къы­хигъэщыгъ КъумпIыл Мурат.
Анатолий Ждановым къызэриIуагъэм­кIэ, мы къэгъэлъэгъонэу зэхащагъэр ежь илъэныкъо гупсэ зэрэщыкIорэр лъэ­шэу гуапэ щыхъугъ, Адыгеим и ЛIышъхьэ, республикэм ипащэхэм мы къэгъэлъэгъоным изэхэщэнкIэ яшIуагъэ къызэрагъэкIуагъэм пае зэрафэразэр къыхигъэщыгъ. ПстэумкIи IофшIэгъи 100-м ехъу авторым къырихьылIагъ. Ахэм ащыщых Мыекъуапэ щызэхащэгъэ фотоклубэу «Лэгъонакъэ» ежь зыхэтыгъэ лъэхъаным — я 80-рэ илъэсхэм апэрэ сурэтэу тырихыгъагъэхэр. Джащ фэдэу хэгъэгум ыкIи IэкIыб къэралхэм мы аужырэ илъэсхэм политическэ, культурнэ ыкIи общественнэ хъугъэшIэгъэшхоу къарыхъухьагъэхэри ахэм иIоф­шIагъэхэм ахэолъагъох. Сурэт къэ­гъэлъэ­гъуапIэм хэушъхьафыкIыгъэ чIыпIэ щаубытыгъ дзэ операцием фэгъэхьы­гъэхэм.
Адыгеим и ЛIышъхьэ хьакIэхэр игъу­сэхэу мыщ къырахьылIэгъэ IофшIагъэхэм лъэшэу ынаIэ атетэу нэIуасэ зафи­шIыгъ, авторым ипроект мэхьанэшхо зэри­Iэри къыхигъэщыгъ. А проектым ишIуагъэкIэ сурэттехым итворчествэ иублапIэ ыкIи ихэхъоныгъэ нэIуасэ уафэхъун, тихэ­гъэгу ищыIэныгъэкIэ анахь мэхьанэ зиIэ хъу­гъэ-шIагъэхэм защыбгъэгъозэн олъэкIы.
Экспозицием, исэнэхьаткIэ гъогоу къыкIугъэм афэгъэхьыгъэу къыIуатэзэ Анатолий Ждановым къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, анахь къин зыпилъэгъогъэ ыкIи анахь IофшIэгъэ гъэшIэгъонэу щытыр репортаж фэдэу гъэпсыгъэ хъугъэ Iоф­шIагъэр ары. «Сурэт дэгъу къыбдэхъуным къикIырэр Iофышхоу бгъэцэкIагъэм тын къыкIэкIуагъэу ары», — еIо Анатолий Ждановым. Фотоклубэу «Лэгъонакъэм» щылажьэхэрэми яIэпэIэсэныгъэ осэшхо ащ къыфишIыгъ. Республикэм имыза­къоу, чIыпIэ зэфэшъхьафхэм ар дэгъоу ащызэлъашIэ хъугъэ, Аркадий Кирнос республикэм ифотоискусствэ ихэхъоныгъэ ышъхьэкIэ иIахьышхо зэрэхишIыхьагъэри къыхигъэщыгъ.
Адыгеим и ЛIышъхьэ республикэм исурэттех пэрытхэм пхыращырэ гупшы­сэхэм, гухэлъхэм адыригъэштагъ. Ахэр зэпхыгъэхэр мы клубым тапэкIи хэхъо­ныгъэ егъэшIыгъэныр, IофшIэныр езыгъэжьэгъакIэхэр лъыгъэкIотэгъэнхэр
ары. АР-м культурэмкIэ и Министерствэ ипа­щэхэм пшъэрылъ афишIыгъ чIыпIэ шъхьэихыгъэхэм вернисажхэр ащызэ­хэщэгъэнхэм иIофыгъо тэрэзэу егупшы­сэнхэшъ, щыIэныгъэм щыпхыращынэу.
«Адыгеим и Сурэт къэгъэлъэгъуапIэ непэ пшъэрылъышхо зэшIуехы, бэ Iоф­тхьабзэу щырекIокIырэр, культурэм епхы­гъэ хъугъэ-шIэгъэ гъэшIэгъонхэр щы­зэхащэх. ИгъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьынхэр мыщ етшIылIэхэ зэхъум пшъэры­лъэу зыфэдгъэуцужьыгъагъэри джащ фэд. НыбжьыкIэ IэпэIасэхэм IэпыIэгъу ятыгъэнымкIэ шIыкIэ-амал зэфэшъхьафхэм ягупшысэгъэн фае», — къыхигъэщыгъ КъумпIыл Мурат.
АР-м и ЛIышъхьэ къызэриIуагъэмкIэ, мыщ фэдэ проектхэм пшъэрылъышхо зэшIуахы, цIыфхэм яшIэныгъэ зэрэхигъахъорэм нэмыкIэу яхэгъэгу фэшъыпкъэхэу, шIу алъэгъоу щытынхэмкIи мэхьанэшхо яI.
ШъушIэным пае: Анатолий Ждановыр къалэу Мыекъуапэ къыщыхъугъ. Мые­къопэ фотоклубэу «Лэгъонакъэ» игъогу щиублагъ. Хэку гъэзетэу «Адыгейская правда» зыфиIорэм щылэжьагъ, ащ нэужым гъэзетэу «Комсомольскэ правдэм» Iоф щишIагъ. Непэ ар тедзэпIэ Унэу «Коммерсантым» ифотокорреспондент. ЧIыпIэ плъырхэм Iоф ащишIагъ: Афганистан ыкIи Чэчэным, Сирием ыкIи Нагорнэ Карабах. Бесланрэ Цхинвалрэ къащыхъугъэ тхьамыкIагъохэм, Дубровкэм щыкIогъэ терактым япхыгъэ сурэт­хэр бэу иIэх, Гаити чIыгур къызыщэсысым ащ къыздихьыгъэ тхьамыкIагъохэр къизыIотыкIырэ сурэтхэри ахэм ахэтых. 2014-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу Донбасс, непэ хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием ишъолъыр яхъугъэ-шIагъэхэр къегъэлъагъох. Урысые ыкIи дунэе мэхьанэ зиIэ шIухьафтыныбэ А. Ждановым къыфагъэшъошагъ. Ахэм ащыщ дунаим ифоторепортерхэм азыфагу щыкIогъэ зэнэкъокъушхоу World Press Photo те­кIоныгъэ къызэрэщыдихыгъэр. Мы илъэ­сым Анатолий Ждановыр Урысыем ижурналистхэм я Союз ишIухьафтын шъхьаIэу «Дышъэ перо» зыфиIорэр къыфагъэшъошагъ.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу