Гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтымрэ Проектнэ офисымрэ ныдэлъфыбзэм епхыгъэ Iофтхьэбзабэ зэхащэ.

Ахэм ащыщ усэ тхынымкIэ зэнэкъо­къоу «Адыгабзэр — сыбзэ, сыпсэ» зыфиIоу гъэтхапэм щыIагъэр. Iофтхьабзэм изэфэхьысыжьхэр мэкъуогъум и 27-м нафэ къашIыгъ.
Зэхахьэр шIуфэс гущыIэкIэ къызэIуи­хыгъ гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтым ипащэ игуадзэу, филологие шIэныгъэхэмкIэ докторэу Биданыкъо Марзият.
— Бзэм и Мафэ фэгъэхьыгъэ зэнэкъо­къум икIэух зэфэхьысыжь тшIыгъэ. Ащ хэлэжьэгъэ нэбгырэ 30-м ехъум ятхыгъэ анахь дэгъухэр къыхэтхыгъэх. ПсынкIагъэп ахэм уасэ афэпшIыныр. Гупшысэ дахэхэр ахэлъ, къэIокIэ гъэшIэгъонхэр усэмэ щыгъэфедагъ. Ахэм зэкIэми такъы­пкъырыкIызэ, тизэфэхьысыжьхэм такъы­фэкIуагъ, — къыIуагъ Марзият.
«Адыгабзэр — сыбзэ, сыпсэ» зыфиIорэм хэлэжьагъэхэр, аныбжь елъы­тыгъэу, куп-купэу гощыгъагъэх: ­я ­6 — 8-рэ классхэм ащеджэхэрэр, я 9 — ­11-рэ классхэм арысхэр, колледжхэм, апшъэрэ еджапIэхэм ащеджэхэрэр.
Я 6 — 8-рэ классхэмкIэ апэрэ чIыпIэр зыфагъэшъошагъэр Бэшкъокъо Асхьад, ятIонэрэ чIыпIэр — Къэсэй Даян, ящэнэрэр — Зыхьэ Свет. Я 9 — 11-рэ классхэмкIэ апэрэ чIыпIэм иуцуагъ ­Хъуажъ Айдэмыр, ятIонэрэр — Ратэкъо Джэнэт, ящэнэрэр — Бысыдж Самир. Ящэнэрэ купымкIэ зы чIыпIэ нахь агъэнэфагъэп, ар зыфагъэшъошагъэр ХьэдэгъэлIэ Белл. Зэнэкъокъум ишапхъэхэм адиштэу а зы усэр ары къахэкIыгъэр. Мыхэм афэ­шъхьафэу осэшI купым ынаIэ тыригъэтэу джыри нэбгыритIу къыхигъэщыгъ: Iэшъынэ Динарэрэ Куфэнэ Беллэрэ. Ахэм хэушъхьа­фыкIыгъэ шIухьафтын къалэжьыгъ.
— Адыгэ Республикэм адыгабзэр ятIонэрэ къэралыгъуабзэу иI, ар тиадыгэ чIыгу ыбз. АдыгабзэмкIэ кIэлэегъаджэхэм типшъэрылъыр кIэлэцIыкIухэм яныдэлъфы­бзэ агъэлъапIэу къэтэджынхэр, бзэр нахь куоу зэрагъэшIэным фэтщэнхэр ыкIи щыIэныгъэм щагъэфедэныр ары. Сырэгушхо езгъэджэрэ еджакIом апэрэ чIыпIэр къызэрихьыгъэм, — къыIуагъ Джамбэчые еджапIэм икIэлэегъаджэу ПкIыхьакIэ Маринэ.
Зэнэкъокъум гупшысэ гъэнэфагъэхэр уегъэшIы, усэ къеджэкIэ къызэрымыкIо зэхэозыгъэхыхэрэм, сэнаущыгъэ къызхэщыхэрэм уагъэгушхо. Ахэм унаIэ атебдзэ­ныр, къыхэбгъэщынхэр яфэшъуаш.
Непэрэ еджэкIо цIыкIухэм тхылъыр ямыкIасэу, къырамыдзэу, IэкIыб ашIэу, Интернетым, компьютер джэгукIэхэм лъэшэу апыщагъэ зэрэхъухэрэм идэгъэзыжьынкIэ мыщ фэдэ Iофтхьабзэм ишIуа­гъэ къэкIощт.
Биданыкъо Марзият къызэриIуагъэмкIэ, гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ рес­публикэ институтымрэ Проектнэ офисымрэ зэгъусэхэу къуаджэхэм кIохэзэ, Iофтхьабзэр рагъэкIокIыщтых. Ахэр бзэм, лъэпкъ тарихъым, фольклорым, литературэм афэгъэхьыгъэщтых, адыгабзэм фэщэгъэ еджакIохэр къыхагъэщыщтых, ахэм адэлэжьэщтых.
— Сыбзэ лъэшэу шIу сэлъэгъу. Усэу стхыгъэм сыгу фэбэныгъэу бзэм филъыр къыщисIотыкIыгъ,— къыIуагъ апэрэ чIыпIэр зыфагъэшъошэгъэ Бэшкъокъо Асхьад.
ЩыIэныгъэр зы чIыпIэ итэп, кIэлэе­джакIомэ бзэр нахь зэрагъашIэ ашIоигъо хъугъэ. Ныдэлъфыбзэр цIыфым ищыIэныгъэ иIахь шъхьаIэмэ ащыщ. Ащ ишIуагъэкIэ лъэпкъыпсэр, лъэпкъ гупшысакIэр мэпытэх, къызэтенэнхэ алъэкIы лъэпкъым ишэн-хабзэхэр, илъэс мин пчъагъэхэм зэIуигъэкIэгъэ игушъхьэлэжьыгъэ бай. Мыщ фэдэ зэхахьэхэм яшIуагъэкIэ адыгабзэр дунаим хэкIодэщтэп.

Лъэпшъыкъо Фатим.
Сурэтыр авторым ий.