Мади, Мадина — тэркIэ ар тиIофшIэгъу лъапI, къош гъэзетэу «Черкес хэкум» ижурналист. Зэкъош гъэзетищэу зэдэлажьэхэрэм яшIуагъэкIэ тызэрэшIагъ, зэпэблагъэ тызэфэхъугъ. НэшIо-гушIоу, лъэпэлъагэу, цIыф псынкIэу зыкъыуегъаштэ. Илъэс 39-рэ зыныбжь бзылъфыгъэ ныбжьыкIэм пшъэрылъэу зыфишIыжьи ыгъэцэкIагъэр ары нахь лъэшэу тэзыгъэгъэшIэгъуагъэр. Мыгъэ гъэзетэу «Черкес хэкур» загъэпсыгъэр илъэси 100 зыщыхъурэм фигъэшъуаши, Хьэтай-Аслъаныкъо Мадинэ Iошъхьэмафэ дэкIоягъ.

Унашъор зэдаштагъ
«Адыгэ макъэм», «Черкес хэкум» ыкIи «Адыгэ псалъэм» яIофшIэгъу зэIукIэгъоу гъэрекIо Налщык щыкIуагъэм Мадинэ нэIуасэ тыщыфэхъугъ. «Черкес хэкум» иредактор шъхьаIэу Абидэкъо Люсанэ игъусэу ар зэIукIэм къэкIуагъ, пшъэ­дэкIыжь зыхьырэ секретарэу гъэзетым щэлажьэ. ТапэкIэ тызэрэзэдэлэжьэщтыр дгъэнэфагъэ, тигухэлъхэмкIэ тызэхъо­жьыгъ. Хэт ышIэния Мадинэ Iоф зыщишIэрэ гъэзетым иилъэсишъэ ихэгъэ­унэфыкIын ехъулIэу унашъоу зыфи­шIыжьыщтыр?
Абидэкъо Люсанэ къызэриIуагъэмкIэ, «Черкес хэкум» имэфэкI мафэ ехъулIэу зэшIуахыщт Iофыгъохэм яредакциекIэ рыгущыIэхэ зэхъум, Мадинэ Iошъхьэмафэ дэкIоенэу зэрэфаер къыхилъхьагъ ыкIи ар гъэзетым хигъэунэфыкIырэ ныбжьым зэрэфигъэшъошэщтыр къыкIигъэтхъыгъ. ИIофшIэгъухэм къыдырагъэштагъ.
Хьэтай-Аслъаныкъо Мадинэ Къэрэщэе-Черкес Республикэм къыщыхъугъ, къуаджэу Жьэко щэпсэу. ЗэпхыныгъэмкIэ Ставрополь колледжыр, Къэрэщэе-Черкес университетыр къыухыгъэх, сэнэхьатитIу къызIэкIигъэхьагъ — инженер-программист ыкIи филолог. 2010-рэ илъэсым щыублагъэу «Черкес хэкум» иредакцие щэлажьэ. Техническэ Iофы­шIэу, версткэм, дизайным адэлажьэу ригъэжьэгъагъ. 2018-рэ илъэсым щыублагъэу кIэлэцIыкIу журналэу «Лэгъупыкъум» редактор IэнатIэр щыдехьы. 2021-рэ илъэсым щыублагъэу пшъэдэ­кIыжь зыхьырэ секретарэу гъэзетэу «Черкес хэкум» Iоф щешIэ.
Зэдаштэгъэ Iофым изыфэгъэхьазырын Мадинэ ыублагъ ыкIи ар къызэрыкIоу щытыгъэп. Янэу Юлэ, иунагъо щыщхэр пшъэрылъэу зыфишIыжьыгъэм щигъэгъо­загъэх. Мадинэ пае гумэкIыр ахэм къа­шIухэщыгъэми, ыгу риубытагъэм тетэу зэрэзекIощтыр ашIэщтыгъ. Илъэсныкъо щыIэу Мадинэ зышъхьамысыжьэу Iоф зыдишIэжьэу ыублагъ. Зыфигъэуцужьыгъэ пшъэрылъыр зэрэиныр къыгурыIощтыгъ. Альпинистхэу къушъхьэ зэфэшъхьафхэм адэкIуаехэрэм зызэрагъэхьазырырэм фэгъэхьыгъэ видеохэм яплъыгъ, ахэр зэрыкIорэ зекIо гъогухэм гукIэ адытехьэщтыгъ, апэ къикIырэ къиныгъохэр зы­фэдэхэм защигъэгъозагъ, ахэм узэрапэшIуекIощт шIыкIэхэм нэIуасэ зафишIыгъ.
КIуачIэ къезытыгъэ пчъагъэхэр
Ау зэкIэмэ анахь мэхьанэ зиIагъэр пкъышъолыр къушъхьэ дэкIоеным фигъэ­хьазырыныр ары. Мадинэ зыщыпсэурэ къуаджэу Жьэко IуашъхьэхэмкIэ къэухъу­рэигъ. Iошхъхьэмафэ дэкIоенэу пшъэрылъ зызфигъэуцужьыгъэм щыублагъэу пчэдыжь къэс, нэфшъагъом сыхьатыр плIым унэм къикIызэ, якъуаджэ километри 3-кIэ пэчыжьэ Хьатикъо Iуашъхьэм нэс лъэсэу кIощтыгъ, метрэ 1300-кIэ ар хым ыкIыIу нахь лъаг, ау ежь Iуашъхьэм километрищ илъэгагъ. УдэкIоеныр ыкIи укъехыжьыныр — зэрэхъурэр километрих. Ар Iошъхьэмафэ узэрэдэкIоещтым фэдизыгъ. Джащ фэдэу пчэдыжь къэс километри 10 фэдиз Мадинэ ыкIунэу хъущтыгъэ. Лъакъохэр дэкIоеным егъэсэгъэнхэм, жьыкъэщэ­гъур ащ фытегъэпсыхьэгъэным афэшI Килиманджаро дэкIоегъэгъэ Мэз Каринэ пкъышъол гъэхьазырыным фэгъэхьыгъэу къыриIуагъэхэр ыгъэцакIэщтыгъ, ушъэгъэ Iалъмэкъхэр Iуашъхьэм зыдихьыещты­гъэх. Килограммитф зионтэгъугъэмкIэ ригъэ­жьэгъагъ. Мафэ къэс зы килограмм хигъахъощтыгъ. Iошъхьэмэфэ дэкIоегъум ехъулIэу хьылъэу дихьыерэм ионтэгъугъэ килограм 15 — 17-м нигъэсыгъагъ.
Купым хэтыгъэхэр
Джащ тетэу Мадинэ зигъэхьазырзэ къушъхьэ дэкIоегъу мафэри къэсыгъ. Мэкъуогъум и 20-м ар гъогум техьагъ. Iошъхьэмафэ дэкIуаехэмэ ашIоигъоу зекIозещэхэм аугъоигъэ купым нэбгыритф хэтыгъ: Калугэ щыщ зэшъхьэгъусэхэр, Москва къикIыгъэ продюсерыр, Къэ­бэртэе-Бэлъкъар Республикэм щыщ хьыкумышIыр, ахэм ахэфагъ Мадини. Купым изекIозещагъэхэр къушъхьэдэкIоеным итарихъ зыцIэ хэхьагъэу, Къэ­бэртэе-Бэлъкъарым щыщэу ыпшъэкIэ зыцIэ къесIогъэ Мэз Каринэрэ ащ иIэпы­Iэгъоу Светлана Лонельрэ. Хьэ гъэса­гъэу Балу зекIозещэхэм къыздащэгъагъ. Ащи гъогууанэм изы Iахь къадикIугъ.
— Калугэ къикIыгъэ бзылъфыгъэр дайвингым пылъэу, гъогогъу 750-рэ парашютымкIэ къехыгъэу щытыгъ, — къе­Iуатэ Мадинэ, — ар зысэшIэм, нахь лъэшэу седжэнджэшыжьыгъ, сэ зэ ныIэп парашютымкIэ сыкъызэрепкIэхыгъагъэр: «СфэукIочIын шъуIуа къушъхьэдэкIоеныр, сикъарыу къыхьыщта, икъоу сыфэхьазыра? СымыкIошъоу ауж сыкъинакъомэ?» — упчIэ зэфэшъхьафхэм гупсэфыгъо къысатыщтыгъэп, ау етIани пшъэрылъэу зыфэсшIыжьыгъэр зэрэзгъэцэкIэн фаер унэшъо пытэу зыдэсIыгъыгъ — сятэ Iошъхьэмафэ сыдэкIуаемэ зэрэшIоигъуа­гъэр, ар ренэу къызэрэсиIощтыгъэр сыгу илъыгъ. Зыфэзгъэуцужьырэ пшъэрылъхэр, сыд сикъинми, згъэцэкIэнхэр, сыкъызэкIэзымыгъэкIорэ шэныр псыхьагъэ хъуныр ащ ишIушIагъэу щытыгъ.
ДэкIоегъум икъиныгъохэр къежьэх
Апэрэ мафэм Чегет къыгот къушъхьэу Шхельдэ Iупэ нэсыгъэх, метрэ 3100-рэ а чIыпIэм илъэгагъ. Мэз гъогумкIэ пхырыкIыгъэх. Мадинэ къызэриIорэмкIэ, жьым хэт кислородыр нахь макIэ зэрэхъу­рэр а чIыпIэм тIэкIу-тIэкIузэ къызэхашIэнэу рагъэжьэгъагъ. Ежь зыщыпсэурэ чылэр хым ыкIыIу метрэ 810-кIэ нахь лъаг, Москва къикIыгъэхэр хым ыкIыIу елъытыгъэмэ, зыщыпсэухэрэр нахь лъхъанч. А зы купым зэдыхэтхэу дэкIоегъур зэдащэчын фэягъэ. ЗекIозещэу Каринэ ахэр къыдилъытэзэ ягъогууанэ зэрэрыкIощтхэр ыгъэнэфэгъагъ.
— КъэткIугъэ гъогууанэм ыуж Шхельдэ Iупэм къушъхьэхэм ателъ мыл ткIугъэхэм къахэкIыгъэ псыгъэхъунэм зыщыдгъэпскIыгъ. Ар лъэшэу гуIэтыпIэ тфэхъугъ. ЧIыопсым икъэбзагъэ, идэхагъэ кIуачIэ къыпхелъхьэ, ар зэхэошIэ, ащ уегъатхъэ. Ащ фэдэ къушъхьэ дэкIоегъум уипкъышъол игъэхьазырыныгъэ, зыфэбгъэуцужьыгъэ пшъэрылъхэм ямызакъоу, узIэтырэ зэхэшIэ инхэр къыщыбгъотынхэм, ахэр дэкIоегъум зэхэпшIэнхэм мэхьанэшхо яI, — къеIуатэ Мадинэ ыкIи къызгурэIо ыгукIэ ар Iошъхьэмафэ джыри къызэремыхыжьыгъэр, ыгу, ыпсэ щыщ ащ къызэрэтырина­гъэр. — ЯтIонэрэ мафэм Чегет метрэ 3800-у тыдэкIоягъ. Къушъхьэм удэкIуае зыхъукIэ, пкъышъолыр зэрэуфагъэр нахь лъэш мэхъу. Мыщ дэжьым къызгурыIуагъ ищыкIагъэм фэдэу, тэрэзэу зызэрэзгъэ­хьазырыгъэр. Лъэкъо лыпцIэхэр фэгъэсагъэу дэкIоегъур къин къысщыхъущтыгъэп. Эльбрус зыкъызэIуихыгъэу, ошъуап­щэ темытэу дэхэ дэдагъ. А уахътэр къызфэдгъэфедэни, дэкIоегъум тIэкIу-тIэкIоу зедгъасэзэ ышыгу шъыпкъэ тынэсын фэягъэ. Метрэ 3800-м узыб­лэкIыкIэ, тыдэкIуаемэ, тыкъехыжьызэ, апэ пкъышъолыр фэдгъэхьазырыни, тIэкIу едгъэсэни, етIанэ ащ нахь лъагэу тыдэкIоенэу щытыгъ. Ау чIыопсым изытет къушъхьэм псынкIэу зыщызэблихъоу хабзэ. Ары мызыгъэгуми зэрэхъугъэр. Ошъуапщэхэр къытехьанхэм ищынагъо къызэрэхъугъэм пае пкъышъол егъэсэным иуахътэ дгъэкIэкIын фаеу хъугъэ. Мыщ дэжьыми дэгъоу къушъхьэдэкIоеным зызэрэфэзгъэхьазырыгъэр къызгуры­Iожьыгъ.
Ятэ ихьатыркIэ
Мадинэ пчэдыжь къэс мышъхьахэу къэтэджыти, а зы гъогууанэм рыкIо­щтыгъ. Жьэко къуаджэм пэIулъ Iуашъхьэм ышыгу зынэсырэм, чылэм иIэгъо-блэгъухэр ыIэгу илъым фэдэу къылъэгъущтыгъ. Пчэдыжь жьы чъыIэтагъэр зыIуищэу, Iуашъхьэм къызехыжькIэ, щаир зыхигъэ­жъукIыщт къэкIырэ уц зэфэшъхьафхэр Iошъхьэ шыгум къыщиугъоищтыгъэх. Джащ фэдэу пчэдыжь горэм Iуашъхьэм къе­хыжьы пэтзэ хьэ гъорыкIо горэ чыжьэкIэ къылъэгъугъ. Хьэми Мадинэ гу къызэрэ­лъитагъэр къыхэщэу къыфиузэнкIыгъ. Хымэ чъыIагъэм пкъышъолыр зэлъиубытыгъ. ХэкIитэкъупIэхэм хьэ гъорыкIохэр къызэрякIурэм Мадинэ щыгъозагъ, ау аIукIэныр ышIагъэп. Iуашъхьэм ыбгъукIи хьитIу къечъэхэу къылъэгъугъ. Бзылъфыгъэ ныбжьыкIэм игумэкI нахьи нахь къыхэхъуагъ — Iэгъо-блэгъум зы цIыф итыгъэп, укууагъэкIи укъызэхахыщтыгъэп. Хьэ гъорыкIо нэкIыгъэхэр къытебэнэнхэм ищынагъо щыIагъ. Мыщ дэжьым ятэ къыриIогъагъэр Мадинэ ыгу къэкIы­жьыгъ: «Хьэ гъорыкIохэм цIыфым иинагъэ нахь лъагэу узалъэгъукIэ къыокIолIэщтхэп, къыпщыщынэщтых». Ащ лъыпытэу чIыгум телъыгъэ бэщыр къыпхъуати, пэIо жьаоу щыгъыгъэр шIохигъэтIысхьи, Мадинэ бэщыр лъагэу ыIэтыгъ. Мэкъэшхо зыпигъэIукIызэ Iуашъхьэм къехэу ыублагъ. Хьэхэр къызэтеуцуагъэх. Джэнджэш агу къызэрихьагъэр нэрылъэгъугъ, Мадини икIо химыгъэкIэу бэщ гъэIагъэр ыгъэсысызэ къажэхахьэщтыгъ. Хьэхэм зызэпырагъази кIаIэжьыгъ. Ятэ къыриIогъагъэр ыгу къызэрэкIыжьыгъэм ишIуагъэкIэ щынагъом шъхьадэкIыгъ. Ащ пае къэмынэу Мадинэ изыгъэхьазырын зэпигъэ­угъэп. Пкъышъолым ищыкIэгъэ гъэхьазырыныгъэр пчэдыжь къэс Iуашъхьэм дэкIуаезэ ригъэгъотыгъ.
Псыхьагъэм иушэтыпI
Метрэ 3840-м зынэсыхэм, Iошъхьэмафэ дэкIуаещтыгъэ купыр къызэтеу­цуагъ. Чэщыр «пхъэчаекIэ» заджэхэрэ псэуалъэмэ ащырахыгъ. ТIо зэтет пIэ­кIорхэр ащ щыгъэпсыгъэх, ущышхэнэу, зыщыбгъэпсэфынэу щыт, къушъхьэм дэкIуаехэрэм апае зэкIэ щызэтегъэ­псыхьагъ.
— Нахьыпэм палаткэхэм арылъхэу зэрэщытыгъэм фэдэжьэп, — къеIуатэ Мадинэ, — джы зэкIэ къыдэлъытагъэу, зэтегъэпсыхьагъэу щыт. ЗекIозещэу тигъу­сэгъэ Мэз Каринэ хигъэунэфыкIыщтыгъ тэ, купэу Iошъхьэмафэ дэкIуаехэрэмкIэ, тинасып къыхьыгъэу чIыопсым изытет зэрэдэгъу дэдэр. Тизыгъэпсэфыгъуи тишхэгъуи блэтымыгъэкIэу зыпкъ итэу тигъогу хэдгъэкIыщтыгъ. Сэ сыфэхьазырыгъ пстэури нахь къиныным, ащ фэдизэу зэкIэ къыдэмылъытагъэми нахь сигопагъ, ау купым ипащэу Мэз Каринэ ежьыр зэрэцIэрыIом, иIофшIэн зэрэфытегъэпсыхьагъэм фэдэу, дэкIоегъум пае зэкIэри зэгъэфагъэу зэрэщытыр тылъыкIуатэ къэс нахь зэхатшIэщтыгъ. ЗекIозещэу тиIагъэхэм лъэшэу тафэраз. Къы­кIэлъыкIорэ мафэм метрэ 3800-м ты­шъхьа­пырыкIи «Скалы Пастухова» зы­фи­Iорэ Iуашъхьэхэу метрэ 4800-м акIахьэхэрэм тадэкIоенэу едгъэжьагъ. Ахэм мылыр ателъ, «кошки» зыфаIорэ лъэкъопылъхьэхэр пщыгъхэу уадэкIо­ешъущт ныIэп. Ари къин дэдэ къысщыхъу­гъэп, тызнэсырэ лъэгапIэм тIэкIу-тIэкIоу пкъышъолъыр едгъасэзэ тыдэкIуаещтыгъ, шапхъэу къушъхьэдэкIоенымкIэ щыIэхэм адедгъаштэзэ тигъогу хэдгъэкIыщтыгъ.
ЧIыопсым зызэрэзэблихъущтыр, «окно» зыфаIорэ тыгъэпс, ошIу мафэхэр нахь макIэ зэрэхъущтхэр нафэ къэхъугъ. «Акклиматизацием» хагъэкIынышъ, дэкIоеныр лъагъэкIотэнэу унашъо зэдашIыгъ.
— Кислородыр зыщымэкIэ къушъхьэ шъхьапэхэм тазынэсым, чъыер къыттебэнэн ылъэкIыщтэу, къытпэшIошIырэ горэхэр зэтлъэгъулIэжьын тлъэкIыщтэу зыфаIощтыгъэм фэмыдэу, сэ ащи рэхьатэу сыпхырыкIыгъ. Купым хэтхэмкIэ шъхьадж ипсауныгъэкIэ дагъоу иIэхэр зэтIожьыгъэу, тащыгъуазэу тызэушъыищтыгъэ, IэпыIэгъу тызэфэхъущтыгъэ. Джащ фэдэу Калугэ къикIыгъэ кIалэм ылъ дэкIуае хъуи, Пастуховхэм яIуашъхьэ нахь лъагэу блэкIышъугъэп. Ар къыщытынэн фаеу хъугъэ.
Сабыигъом идесэхэр, тым ипIуныгъ
Мадинэ къушъхьэдэкIоеным зызэрэфигъэхьазырыгъэм имызакъоу, ицIыкIугъом щегъэжьагъэу Iэпс-лъэпсэу, цIыф псынкIэу щытыгъ. Ятэу Хьасинэ игъусэу Жьако къуаджэм шъхьарыт Iуашъхьэхэм ахэт гъочIэгъхэр къыкIухьэщтыгъ, зекIо гъогухэр икIасэщтыгъ. Илъэс 13-м щыублагъэу ятэ мэкъуао дищэщтыгъ. Щэмэдж цIыкIу иIэу ятэ мэкъу деощтыгъ. Шъхьац блэгъэ цIыкIухэр паIом чIигъэбылъхьэхэти, чыжьэкIэ кIалэ къыпшIуигъэшIэу, ятэ готэу уцыр ыупкIэщтыгъ. “Мэкъоо хъы­джэбз» — ары чылэдэсхэм цIэу къыфаусыгъагъэри. Я 3-рэ курсым нэсыфэ Мадинэ ятэ игъусэу мэкъуао кIощтыгъэ. ТIэкIуи укIытэщтыгъэ пшъашъэ хъугъэу мэкъу зэреорэм пае, ау ятэ ар зэригуа­пэр зэхешIэти, зэпигъэун ыдагъэп. Я 4-рэ курсым щеджэзэ Мадинэ дэкIуагъ. Ащ мэкъуоныри диухыгъ. ИщыкIагъэмэ, Iоф хьылъэ ышIэн зэрилъэкIыщтыр, икъа­рыу къызэрихьыщтыр Мадинэ ышIэ­щтыгъ. Ятэ идунай зехъожьыми зыфигъэсагъэхэр щыгъупшагъэп. Тым идесэхэр щыIэны­гъэм къыщышъхьапэжьыгъэх.

ЛъэгапIэу метрэ 5642-рэ
— Iошъхьэмафэ итыгъэкъохьэпIэ Iуашъ­хьэ яплIэнэрэ мафэм, мэкъуогъум и 24-м тынэсыгъ. Апэ дэкIоягъэр Москва къи­кIыгъэ лIыр ары. Ащ ыуж сэ сыдэ­кIоягъ, зэхэшIэ инхэм тызэлъаубытыгъ, — Мадинэ икIэрыкIэу зэхишIэжьырэм фэ­дагъ ыгу ихъыкIыщтыгъэр а чIыпIэм. — Бэрэ къызшIозгъэшIыщтыгъ Iошъхьэмафэ ышыгу сынэсэу, метрэ 5642-рэ зытетхэгъэ гъэIагъэр зыслъэгъукIэ сызэрэхъущтыр, сызэрэгушIощтыр. Ау ар къыбдэхъугъэ шъыпкъэ зыхъукIэ, уашъом­рэ чIымрэ уатефэрэп. А чIыпIэм сыгу къызэхэхьагъ. Кавказ къушъхьэхэр зэпэIутхэу, ахэм ашыгухэм уашхьарыт зыхъукIэ, угу ихъыкIырэр къипIотыкIынэу гущыIэ бгъотырэп. Къушхьэ чIэгъым учIэтэу удэплъыемэ, ахэр ины дэдэх, ашъхьагъ уитэу, Iошъхьэмафэ ышыгу укъеплъыхы зыхъукIэ, зэшъозэщэу, Iошъ­хьэ цIыкIухэм афэдэу къыпщэхъужьых. Гу зыпшIыкIэ пкIуачIэ къымыхьышъун зэрэщымыIэр а чIыпIэм къызгурыIуагъ. ЦIыфым иамалхэр иных.
Мадинэ Iошъхьэмафэ зэрэдэкIуаерэм къош республикищым ащылэжьэрэ иIоф­шIэгъухэмкIэ тылъыплъэщтыгъ. Зынэсыгъэ лъэгапIэхэм, гъогур къызэрэщыхъу­рэм фэгъэхьыгъэ видео ыкIи сурэтхэр дунэе хъытыум иамалхэр ыгъэфедэхэзэ ащ къыгъэхьыщтыгъэх. Интернетыр Iошъ­хьэмафэ щэлажьэ — ари зы амалышIоу Iофым хэтыгъ. Къушъхьэ шыгум Мадинэ зынэсым, апэ зышIагъэхэм тащыщыгъ, тигъэгушIуагъ. ТиIофшIэгъу бзылъфыгъэ ныбжьыкIэм къыдэхъугъэм тэри тиIэтыгъ, игушIуагъо, изэхэшIэ инхэр дэдгощыгъ.
Сыд зэхъокIыгъэр?
— КъушъхьэдэкIоеныр етымыгъажьэзэ сшыпхъу къысиIогъагъ: «НэмыкI шъып­къэу ухъугъэу укъэкIожьыщт!» — ыгу къэкIыжьы Мадинэ. — Ащ фэдэ дэдэу сызэблихъугъ сIонэу сшIэрэп, ау етIани сыгу нахь къабзэ хъугъэ фэдэу къысщэхъу. «Ны анахь дэгъур оры!» — сисабыйхэм телефонкIэ къысфагъэхьыгъэм мы ушэтыпIэм сыпхырыкIыным ежьхэмкIи мэхьанэшхо зэриIагъэр къызгурыIуагъ. Сыкъызехы­жьым, сянэ зэкIэмэ апэу макъэ езгъэIугъ. Къы­Iуиути гъыгъэ, ау къыз­дэхъугъэмкIэ гушIуагъор къыздигощыгъ. Мафэ къэс зыгорэм ыуж тит. НасыпышIоу зызщытлъы­тэжьырэ уахътэу къыхафэхэрэр дгъэлъэпIэнхэ, гум къидгъэнэжьынхэ фае. Джары мэхьанэ зиIэр. НасыпышIоным изэхашIэ щыIэныгъэм щыпхырыпщын, Iахьыл­хэм ащкIэ уадэгощэн фае. Ары къушъхьэ шыгум къыздисхыжьыгъэр. Тыкъызехыжьыгъэ мэфэ шъыпкъэм купэу сызигъусагъэм сакъы­хэмынэу, сичылэ сыкъэкIожьыфэ, сибынхэм сакъыхэ­хьажьыфэ сызэгоутыгъ. Джа гушIуагъоу Iошъхьэмафэ щызэхэсшIагъэр адэзгощы сшIоигъуагъ. КъэзгъэшIагъэм анахь гъэшIэгъонэу къыздэхъугъэхэм ар ащыщ.
— Джыри зэ Iошъхьэмафэ удэкIоенэу уфэещта? — сеупчIы Мадинэ сшIогъэшIэгъонэу.
— Сэри ащ сегупшысагъ тыкъехы­жьыфэ, джыри сыдэкIоешъун фэдэу гугъапIэ горэ сыгу илъыгъ. Ау тыкъехы къэс ащ фэдэ дэкIоегъу сищыIэныгъэ къызэрэхэмыфэжьыщтыр къызгурыIо­щтыгъ, — Мадинэ ымакъэ гумэхагъэ къыхэщыгъ. — Iошъхьэмафэ дахэкIэ къытпэгъокIыгъ, ышыгу тыдэкIоенэу амал къытитыгъ, къытфэнэгушIуагъ, зытигъэ­ушэтыгъ. ЯтIонэрэу ащкIэ сыщыгугъыныр лыягъэкIэ сэлъытэ. Сыфэраз къыздэ­хъугъэмкIэ, насыпышIоу зысэлъытэжьы, шыкур сэIо.
ГущыIэуж
Мадинэ ибынхэм, иIофшIэгъухэм къа­хэфэжьи имэфэ зэкIэлъыкIохэм апидзэ­жьыгъ. КъызыкIожьыгъэ чэщыр икIи, нэфшъагъом, зэресагъэу, къызэтэджым Хьатикъо Iуашъхьэу ячылэ пэIулъым ар джыри зэ дэкIоежьыгъ. Ыпкъышъол зыпсыхьагъэ чIыгум фэразэу къушъхьэ уцхэм ахэжъукIыгъэ щаибжъэр щиIэ­тыгъ. Икъарыу, иамалхэм къахьыщтымкIэ шIошъ­хъуныгъэ пытэ къыхэзылъхьэгъэ ятэу Хьасинэ ыпсэ ахърэтым щырэхьатынэу фэлъэIуагъ, ащ фэдэу зэрипIугъэм­кIэ рэзэныгъэ гущыIэхэр фигъэзагъэх. Мафэу къакIорэм Iошъхьэ шыгум итэу пэгъо­кIыгъ.
Тэу Замир.

Сурэтхэр: Хьэтай-Аслъаныкъо Мадинэ ихъар­зынэщ.