Непэрэ мафэм макIэ бжьэхъуным хэшIыкI куу фызиIэу узыIукIэщтыр. Ахэм ащыщ непэ нэIуасэ шъузфэтшIыщт Нэгъой Аслъанэу къуаджэу Хьатыгъужъыкъуае щыпсэурэр. Мыгъэ Аслъанрэ ишъхьэгъусэу Щамсэтрэ апэрэ жъоныгъокIэ шъоур кIащыгъ.

Аслъан илъэс 61-рэ ыныбжь, ащ ызыныкъом бжьэхэм апылъ. Ащ къызэрэтфиIотагъэмкIэ, яунагъокIэ лIэужитф бжьэхъуным пылъыгъ ыкIи непи пылъых. Зэрифэшъуашэу хъызмэтшIапIэр ыIыгъы­ным ар фэзыгъэсагъэхэр ятэжъ, ят, янэшыр. Ятэжъэу Шэуджэн Нухьэ бжьэ­хъо Iазэщтыгъ. ИцIыкIугъом ащ дэжь зыкIокIэ, мыщынэу бжьэхэм ахахьэ­щтыгъ. Ятэжъ щымыIэжь зэхъум, янэшым а Iофыр лъигъэкIотагъ. Янэшыр зэлIэм, бжьэматэхэр Аслъан ищагу къыщэжьыхи, ятэ ыIыгъыгъэхэм ахигъэхъуагъэх. Ащ лъыпыдзагъэу бжьэхъуным ишъыпкъэу фежьагъ.
Iофтхьабзэм иегъэжьапIэ къиныгъэ, шIыкIэ-амалэу IэкIэлъыр мэкIагъэ. Ащыгъум ДРСУ-м Аслъан щылажьэщтыгъ. Бжьэхъуным ехьылIэгъэ тхылъхэр къыз­IэкIигъахьэхи, ахэр иIэубытыпIэу лажьэу ригъэжьагъ. Ащ нэмыкIэу чылэм дэс бжьэхъо Iазэхэу Мэркъазэ Мыхьамодэ, КIэрэщэ Батырбый, Абрэдж Ким упчIэжьэгъу ышIыщтыгъэх. Непэрэ мафэми бжьахъомэ заIуегъакIэ, яупчIыжьы. Нахь зэдиштэхэу, зэупчIыжьэу бжьэхъо ныб­джэгъоу иIэр КIэрэщэ Шумаф ары.
— Бжьэ зэмыцэкъагъэм шъоум ыуасэ ышIэрэп, — еIо Аслъан щхызэ, бжьэхэм сызэращыщынэрэм гу лъитагъэу, — Бжьэхъуныр Iоф псынкIэп, ахэр сабыим фэдэх, бэ Iофэу пы­лъыр: бжьэхэм узэрадэлэжьэщт амалхэр зэбгъэгъотынхэр, шъоур къэзыхьырэ бжьэмэ щэнаут зэфэшъхьафхэм зэрар къа­рамыхыным, бжьэхъуныр щынэгъончъэу щытыным уапылъыныр, бжьэматэ­хэр маркировкэ шIыгъэнхэр, узхэм ащыуухъу­мэн­хэр, ахэр мэзхэм ыкIи нэмыкI чIыпIэхэм ащыгъэ­уцу­гъэнхэр, нэмыкIхэри. Илъэсым къыкIоцI гъэпсэфыгъо уимыIэу уапылъын фае. Гъэтхапэм бжьэхэр нахь «чаных», мэцакъэх, уафэсакъын фае. Шъоум цIыфым ипсауныгъэкIэ мэхьанэу иIэр, уз зэфэ­шъхьафхэм яIэзэгъэнымкIэ зэрэ­б­гъэфедэмэ хъущтыр гъунэнчъ.
Аслъан ишъхьэгъусэу Щамсэт кIэлэ­егъадж нахь мышIэми, бжьэхъуным икIасэу пылъ, лIым иIэпыIэгъушху.
— Мы Iофым къарыуи, былыми хахьэрэр бэ, — къеIуатэ Щамсэт. — Арэу щытми, чылэм удэсэу бжьэ пхъуныр федэ. Пхъу за­къоу тиIэр къалэм дэс. Пхъо­рэлъф цIыкIухэу Амиррэ Дамиррэ цIыкIу-цIыкIоу тиIофшIэн хэтэщэх. Анахьэу Дамир ары ар зышIогъэшIэгъоныр ятфэнэрэ лIэужэу тиIоф лъызыгъэкIотэщтыр тэгъэхьазыры.
ИлъэсипшI нахь ымыныбжьыми, чылэм къызыщыкIорэм ятэжъ игъусэу бжьэхэм ахэт, узэрадэзекIощтыр ешIэ, шъоум икIэщынкIи IэпыIэгъушху. «Ины сыхъумэ, татэ фэдэу сыбжьэ­хъощт», — ащ еIо.
Бжьэмэти 100 фэдиз Аслъан зэригъэ­гъотыгъ. Пчэдыжьым жьэу регъажьэшъ, пчыхьэ нэс ащ хъызмэтшIапIэм Iоф щешIэ, бжьэхэр сымаджэ мыхъунхэм фэшI пэшIорыгъэшъ Iофтхьабзэхэр адызэрехьэ, шъоур кIещы, бжьэматэхэр еукъэбзых.

Шъоу къэзыхьырэ бжьэхэр къэмысымэджэнхэм лъыплъэгъэныр, Iэзэгъу уцхэр гъэфедэгъэнхэр Iофыгъо шъхьаI. Шъоу къэзыхьырэ бжьэ лъэпкъышIухэр къэухъумэгъэнхэм, бжьэхъунымкIэ технологиякIэу щыIэхэр гъэфедэгъэнхэм иамалхэр Аслъан къызIэкIигъэхьагъэх.
Бжьэхъуным хэхъоныгъэ егъэшIыгъэ­ным ылъэныкъокIэ Адыгеим макIэп щызэшIуахырэр, ащ пылъхэм IэпыIэгъу арагъэгъоты. Шэуджэн районым щыпсэухэрэм къэралыгъо IэпыIэгъур чанэу агъэфедэ. Аслъан зыхэлажьэ шIоигъо программэр УФ-м и Президентэу Владимир Путиныр кIэщакIо зыфэхъугъэ лъэпкъ проектэу «Бизнес цIыкIур ыкIи гурытыр, предпринимательхэр кIэщакIо зыфэхъугъэхэм япхырыщынкIэ адеIэгъэныр» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэхэм ащыщ. Бжьэхъо Iофым зыригъэушъомбгъуным фэшI Аслъан а программэм хэлэжьэнэу тхылъхэр егъэхьазырых. Iофыгъоу рахьыжьагъэр къадэхъунэу, пхъорэлъф цIыкIум бжьэхъо унагъом илIэуж лъигъэкIотэным тыжъ-ныжъэу фэгуIэхэрэм ягугъапIэ къадэхъунэу Нэгъоймэ тафэлъаIо, тицыхьи телъ арэущтэу зэрэхъущтым.
— Шъоум фэгъэхьыгъэу зы къэбар гъэшIэгъон къыпфэсIотэн, — еIо Аслъан.— ШIэныгъэлэжьхэм зэрагъэунэфыгъэмкIэ, бжьэхэм «яIофшIэгъу уахътэм» илъэхъан зы бжьэ унагъом шъоу килограмми 120 — 150-рэ фэдиз ышIын елъэкIы. Зы шъоу килограмм ащ ыгъэхьазырыным пае гурытымкIэ гъогогъуи 145-рэ нектар ащ къыхьын фае, километрэ 360 — 460-рэ фэдиз зэпечы, бжьэматэхэр ахэр зыдэбыбыхэрэм, гурытымкIэ, километрэрэ ныкъорэ фэдизкIэ пэчыжьэхэмэ. Тэ чылэгъунэм тыIус, мэзыри тпэблагъ, бжьэхэмк1э Iэрыфэгъоу шъофым шъоур щаугъои.
Къыхэзгъахъомэ сшIоигъу, шъоур IэшIуми, ари зы Iэзэгъу амалэу щыт, арышъ, егъэлыягъэу пшхы хъущтэп, уахътэу зыбгъэфедэщтми, ар зыфэдизыщтми мэхьанэ яI. Чэщ-зымафэм шъоу грамми 100 — 200 пшхымэ хъущт. Адыгэхэм сыдигъуи шъоур ящыIэныгъэкIэ ягъогогъугъ, «Шъоур Iэзэгъу, узибл егъэ­хъужьы» пкIэнчъэу аIуагъэп.
Лъэпшъыкъо Фатим.